«Ավելուկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ավելուկ''' ({{lang-lat|Rumex}}), թրթնջուկ, թթվաշ, [[մատիտեղազգիներ]]ի ([[հնդկացորենազգիներ]]) ընտանիքի միամյա, երկամյա և բազմամյա խոտաբույսերի և թփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 150, ՀՀ-ում՝ 12 տեսակ՝ {{bt-armlat|ավելուկ սովորական|R. acetosa}} կամ թթվաշ, {{bt-armlat|ավելուկ գանգուր|R. crispus}}, {{bt-armlat|ավելուկ ալպիական|R. alpinus}}, {{bt-armlat|ավելուկ ավելուկանման|R. acetoselloides}}, {{bt-armlat|թրթնջուկ փոքր|R. acetosella}} և այլն։

Ցողունն ուղիղ է, ճյուղավորվող, մերկ, ակոսավոր, կոպիտ, բարձրությունը՝ մինչև 120 սմ:սմ։ Ցողունները հասունանալուց հետո հաճախ ձողանման են դառնում, տերևներն ամբողջական են։ Ծաղիկները երկսեռ են, ավելի սակավ՝ միասեռ։ Պտուղը պատված է ծաղկապատի ներքին 3 մեծացած թերթերով։ Տերևները խոշոր են, հերթադիր կոթունավոր, գծաձև կամ նշտարաձև։ [[Ծաղկաբույլ]]ը հուրանանման է, ծաղիկները՝ մանր, երկսեռ, հազվադեպ՝ միասեռ։ Ծաղկում է մայիս-հուլիսին։ Պտուղը եռակող սերմիկ է։

Տարածված է ՀՀ գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է մարգագետիններում, նոսրանտառներում, թփուտներում, անտառեզրերիև, լեռնալանջերին, գետափերին, խոնավ վայրերում և այլն։ Աղբոտում է աշնանացան և գարնանացան մշակաբույսերի դաշտերը, խոտհարքները, արոտավայրերը։

Պարունակում է աղաղանյութեր, [[վիտամին]]ներ, թթուներ, [[սապոնիններ]], [[ներկանյութ]] և այլն։ Ավելուկն օգտագործում են ժողովրդական բժշկության մեջ [[դիզենտերիա]]յի, [[լյարդի հիվանդություններ]]ի, մարսողության խանգարման ժամանակ և սննդի մեջ (թարմ, չորացրած)։