«Տիտաններ (դիցաբանություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝)
նյութերի ավելացում
Տող 1.
{{այլգործածություն2|հունական դիցաբանության տիտանների||Տիտան}}
'''Տիտան''' ([[հին հունարեն]]՝ Τιτᾶνες,Τιτάν), Հունական դիցաբանության մեջ երկրորդ սերնդի աստվածներն են, [[Գեա]]յի և [[Ուրանոս]]ի որդիները և դուստրերը՝ [[Օվկիանոս]]ը, [[Կեոս]]ը, [[Կրիոս]]ը, [[Հիպերիոն]]ը, [[Հապետոս]]ը և [[Կրոնոս]]ը ինչպես նաև սրանց որդիները, որոնք աշխարհը տիրելու համար պայքարի դուրս եկան օլիմպիական աստվածների դեմ։ [[Զևս]]ը պարտության մատնեց նրանց և գցեց [[Հադես]]ի խավար աշխարհ<ref>{{cite book|author=Գ. Մ. Գալստյան|title=Դիցաբանական անունների ու դարձվածքների համառոտ բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երևան|year=1966|page=էջ 136}}</ref>։ Տիտանները պաշտպանել են [[Կրոնոս]]ին, որը խեղել ու տապալել է Ուրանոսին, և ազատագրել իրենց եղբայր [[կիկլոպներ]]ին և [[հեկատոնքեյրներ]]ին [[տարտարոս]]ից, որտեղ նրանց նետել էր Ուրանոսը։ </b>

Տիտանները ամուսնացել են իրենց քույրերի՝ [[տիտանուհիներ]]ի հետ. Օվկիանոսը՝ [[Տեթիս]]ի (նրանցից սերվել են [[օվկիանուհիներ]]ը), Կեոսը՝ [[Փեբե]]ի (նրանց զավակներն են՝ [[Լետո]]ն և [[Աստերիա]]ն), Կրիոնը՝ [[Եվրիբիա]]յի (սերունդը՝ [[Աստրևս]]ը, [[Պալլանտ]]ը, [[ՊերսեսՊերսիս]]ը), Հիպերիոնը՝ [[Թեա]]յի (որդիները՝ [[Հելիոս]], [[Սելենե]], [[Էոս]]), Հապետոսը՝ [[Կլիմենե]]ի (որդիները՝ [[Պրոմեթևս]], [[Եպիմեթևս]], [[Ատլաս]]), Կրոնոսը՝ [[Հռեա]]յի (զավակները՝ [[Հերա]], [[Հեստիա]], [[Աիդ]], [[Զևս]], [[Դեմետրա]], [[Պոսեյդոն]])։ Տիտանների անունները վկայում են այն մասին, որ նրանք անձնավորել են բնության տարերքը (Օվկիանոսն ու Տեթիսը՝ ծովը, Հիպերիոնը և Թեյան՝ երկինքը , Կեոնը և Փեբեն՝ լույսը)։ Զևսի կողմից Կրոնոսի տապալվելուց հետո տիտանները ապստամբել են նոր աստվածների՝ օլիմպոսների դեմ (տիտանների մի մասը անցել է Զևսի իսկ մյուսը օլիմպոսյանների կողմը կամ բոլորովին չի մասնակցել կռվին)։ Կռիվը տեղի է ունեցել [[Օթրիս]] և [[Օլիմպոս]] լեռների վրա։ Օլիմպոսյանները հաղթել են կիկլոպների և հեկատոնքեյրների օգնությամբ։ Տիտանոմաքիայի (տիտանների դեմ մղած մարտի) ելքը ամրապնդել է նոր աստվածների իշխանությունը։ [[Տիտանոմաքիա]]յի մասին ասքը նման է [[գիգանտոմաքիա]]յի մասին առասպելին։ Ուշ առասպելներում տիտանները հաշտվում են օլիմպոսի աստվածների հետ և վերաբնակվում են Երանելյաց կղզիներում։
 
==Երկրորդ Սերնդի աստվածներ/ տիտաններ==
[[Պատկեր:Saturnus fig274.png|left|thumb|Կրոնոս]]
===6 Եղբայր===
Համաձայն Հեսիոդի, [[Ուրանոս]]ի վեց որդիներ (ըստ ավագության).
* [[Օվկիանոս(դիցաբանություն)|Օվկիանոս]] - ունեցել էր վերահսկողություն համաշխարհային հոսքի հանդեպ, որը ըստ
հույների ներկայացմանը,շրջապատում էր ամբողջ երկիրը:
* [[Կեոս]], [[Փեբե]] տիտանուհու ամուսին էր, [[Լետո]]ի հայրը, և երկվորյակների՝ [[Ապոլլոն]]ի ու [[Արտեմիս]]ի պապն էր:
* [[Կրիոն]]
* [[Հիպերիո]]
* [[Հապետոս]]
* [[Կրոնոս]]
[[Պատկեր:Rhea MKL1888.png|left|thumb|Հռեա]]</b>
 
 
 
===6 Քույր===
Համաձայն Հեսիոդի, [[Ուրանոս]]ի և Գեայի վեց դուստրերն.
* [[Թեա]]
* [[Տեթիս]]
* [[Հռեա]]
* [[Թեմիս]]
* [[Մնեմոսինե]]
* [[Փեբե]]
 
Ըստ Պսևդո-Ապոլլոդորոսի, նրանք յոթն էին (այդ թվում [[Դիոնա]]).
 
Ըստ օռփիկներին էլ, նրանք յոթն էին (այդ թվում [[Դիոնա]]).
 
Ըստ Դիոդորոսի, նրանք ապրում էին Կնոսոսում,ևնրանք հինգն էին [[Հռեա]], [[Թեմիս]], [[Մնեմոսինե]], [[Փեբե]] և [[Տեթիս]] </b>
 
 
 
 
==Կրտսեր Սերունդ==
*[[Աստերիա]]
*[[Աստրևս]]
*[[Ատլաս]]
*[[Հելիոս]]
*[[Դիոնա]]
*[[Լետո]]
*[[Մենետիոս]]
*[[Պալլանտ]]
*[[Պերսիս]]
*[[Պրոմեթևս]]
*[[Սելենե]]
*[[Եպիմեթևս]]
*[[Էոս]]
 
== Տիտանուհիներ ==