«Նախիջևանի խանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Նախիջևանի խանություն''' ({{lang-fa| خانات نخجوان — Khānāt-e Nakhchevān}}), միջնադարյան ավատատիրական կառավարմամբ կիսանկախ իշխանապետություն էր [[1747]]-[[1828]] թվականներին։ Թուրքական տիրապետությունից վերագրավելով՝ [[Նադիր շահ]]ը [[1735]] թվականին այն կրկին միացրել է Պարսկաստանին։ [[1747]] թվականին վերջնականապես ձևավորվում է Նախիջևանի խանությունը՝ [[Երևանի կուսակալություն|Երևանի կուսակալության]] տարածքի վրա<ref>Քեմբրիջի համալսարան, Ժամանակակից պատմություն, հատոր 14, 1992, էջ 72, անգլերեն</ref>։

Խանության տարածքը կազմել է շուրջ 7.000 քառ. կմ՝ զբաղեցնելով [[Մեծ Հայք]]ի [[Սյունիք]] նահանգի [[Վայոց Ձոր]] գավառը, և [[Վասպուրական]] նահանգի [[Նախճավան]] և [[Գողթան]] գավառները<ref name="ց">[http://library.anau.am/images/stories/grqer/Dasagrqer/Jamkochyan.pdf Ժամկոչյան Հ.Գ. և ուրիշներ, Հայ ժողովրդի պատմություն, Ե.1975]</ref>։ Այժմ խանության տարածքը հիմնականում համապատասխանում է [[Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն|Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության]] տարածքին՝ [[Ադրբեջան]]ի կազմում<ref name="ց"/>։ Բացառություն է կազմում [[Վայոց Ձոր]]ը, որն ամբողջությամբ պատկանում է [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետությանը]]<ref name="ց"/>։

[[1826]]-[[1828]] թվականների [[Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826—1828)|ռուս-պարսկական պատերազմի]] արդյունքում Նախիջևանի խանությունը [[Երևանի խանություն|Երևանի խանության]] և [[Օրդուբադի շրջան]]ի հետ միացվել է [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրությանը]]՝ որպես մեկ վարչատարածքային միավոր՝ [[Հայկական մարզ]]՝ [[Երևան]] կենտրոնով''<ref name="ց"/><ref>[http://www.amazon.com/exec/obidos/ISBN=140396422X [[Ռիչարդ Հովհաննիսյան]]''. «Հայ ժողովուրդը հնագույն ժամանակներից մինր մեր օրերը. 15-րդ դարից մինչև 20-րդ դարը». ][[Сюни, Рональд Григор|R.Suni]]. EASTERN ARMENIANS UNDER TSARIST RULE. Стр. 121—122. «''At the time of the conquest of Eastern Armenia, the former '''Persian khanate''' was in desperate economic straits. Much of the region was depopulated, and even with the mass migrations of Muslims and Armenians, hundreds of villages remained empty. Peasants made up almost 90 percent of the population of the Armianskaia Oblast'.''»</ref>: