«Էկզորսիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

}}</ref> Տարբերություն կա ֆորմալ էկզորսիզմի, որը իրականացվում է [[քահանա]]յի կողմից կնունքի ժամանակ, կամ [[Եպիսկոպոս|եպիսկոպոսիեպիսկոպոս]]ի թույլտվությամբ, և "փրկության աղոթքների" միջև։ Վերջինս կարող է իրականացվել յուրաքանչյուրի կողմից։

Էկզորսիզմի պրակտիկայի հետ կապված հավատները և փորձերը ակնհայտորեն կապված են հինդուիզմի հետ։ Ասում են, որ չորս Վեդաներից (Հինդուիզմի) Աթարվա Վեդան պարունակում է գաղտնիքներ՝ կապված մոգության և ոսկեփոխության հետ։ <ref>{{Harvnb|Werner|1994|p=166}}</ref><ref>{{Harvnb|Monier-Williams|1974|pp=25–41}}</ref> Էկզորսիզմի հիմնական միջոցներից են [[Մանտրա|մանտրանմանտրա]]ն և յաջնան, որոնք կիրառվում են և Վեդիկ և Տանտրիկ ավանդույթներում։

Ծնունդի, մահվան և մարդկային հոգու մասին ամբողջական նկարագրություն է տրվում Կատո Ուպանիշադում, որը Յաջուր Վեդայի մաս է։

[[Իսլամ]]ում էկզորսիզմը անվանում են ռուքյա (ruqya)։ Նրա միջոցով վերացնում են սիհրի կամ սև մոգության կողմից առաջացրած չարիքը։ Մեր ժամանակներում էկզորսիզմը ժամանակակից իսլամական այլընտրանքային դեղամիջոց "ալ-Տիբբ ալ Նաբավի"-ի (մարգարեների բժշկություն)մաս է կազմում։ <ref name="theblaze.com">http://www.theblaze.com/stories/some-asian-muslims-giving-up-western-meds-for-islamic-exorcisms-treatments/</ref> Իսլամական էկզորսիզմի ժամանակ բուժվող անձը պառկում է, իսկ [[շեյխ]]ը, ձեռքը դնելով հիվանդի գլխին, [[Ղուրան]]ից հատվածներ է ասում։ <ref name="theblaze.com"/> Ինչպես նաև կարող են հիվանդին խմեցնել սուրբ ջուր ծիսակատարության ժամանակ։ <ref>http://english.alarabiya.net/articles/2012/05/14/214122.html</ref>

Ղուրանից ընթերցվում են հատուկ հատվածներ, որոնք փառաբանում են Աստծուն և աղերսում նրան՝ օգնության համար։

Ժոզեֆուսը հաղորդում է, որ էկզորսիզմի ծիսակատարության ընթացքում օգտագործել են թունավոր արմատներից պատրաստված էքստրակտներ և զոհաբերություններ են արել։ <ref>[http://www.earlyjewishwritings.com/text/josephus/war7.html Josephus, "B. J." vii. 6, § 3]; Sanh. 65b.</ref> "Մեռած Ծովի ձեռագրերում" նշվում է, որ էկզորսիզմ իրականացնում էին Հուդաիզմի Էսսեն ճյուղի ներկայացուցիչները։

Նոր Մեխիկոյից Ռաբբի Գերշուն բացատրում է, որ հրեական էկզորսիզմի գործընթացը միտում ունի բժշկելու միջոցով օգնել և դիվահար անձին և չար ոգուն։ Հրեական էկզորսիզմի ծիսակատարությունը կատարում է ռաբբին, ով սովորել է գործնական Կաբալահ։ Այդ ընթացքում նաև ներկա է գտնվում չափահաս տղամարդկանցից կազմված մի խումբ (Մինյան), որոնք շրջապատում են դիվահար մարդուն։ Խումբը երեք անգամ ասում է 91-րդ սաղմոսը, այնուհետև ռաբբին փչում է [[Շեփոր|շեփորըշեփոր]]ը (shofar )։ <ref name="ghostvillage.com">[http://www.ghostvillage.com/legends/2003/legends32_11292003.shtml An interview with a Rabbi concerning the Jewish view of possession and exorcism.]</ref>

Համաձայն "Հոգեկան խանգարումների ախտորոշման և վիճակագրական ձեռնարկի" (DSM-V) կամ "Հիվանդությունների եւ առողջական խնդիրների հետ կապված միջազգային վիճակագրական դասակարգման" (ICD-10)դիվային տիրապետման տակ գտնվելը գործող հոգեբուժական կամ բժշկական ախտորոշում չէ։ Նրանք, ոզքեր հավատում են դիվային տիրապետմանը, հաճախ նրան են վերագրում այնպիսի ախտանիշեր, որոնք կապված են ֆիզիկական կամ մտավոր հիվանդությունների հետ՝ [[հիստերիա]]ն, մոլությունը, փսիխոզը, Տոուրետի ախտանիշը, [[էպիլեպսիա]]ն, [[շիզոֆրենիա]]ն։ <ref name="How Exorcism Works">[http://science.howstuffworks.com/exorcism5.htm How Exorcism Works]</ref><ref>[https://scholarsbank.uoregon.edu/dspace/handle/1794/1530 J. Goodwin, S. Hill, R. Attias "Historical and folk techniques of exorcism: applications to the treatment of dissociative disorders"]</ref><ref>[http://www.leaonline.com/doi/abs/10.1207/s15327752jpa6603_4 Journal of Personality Assessment (abstract)]</ref>

Պեկի աշխատանքները չարքի և դիվահարության վերաբերյալ արժանացան ծաղրանքի և քննադատության։

Կարծիքներ կան, որ էկզորսիզմը [[հոգեթերապիա]]յի ձև է, իսկ հոգեթերապիան էկզորսիզմի ձև է։ <ref>Gettis, Alan. "Psychotherapy as exorcism." Journal of Religion and Health 15.3 (1976): 188-190.</ref>