«Հմտություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (10) oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 2.
'''Հմտություն''', շարժողական կամ մտավոր խնդիր լուծելու լրիվ կամ մասնակի ավտոմատիզմի հասցված [[կարողություն]]։
== Հմտությունների տեսակներ ==
Հմտությունները
* զգայական
Յուրացման ենթակա ամեն մի նոր գործողություն սկզբնապես լինելով ինքնուրույն, ծավալուն և գիտակցված գործողություն, բազմակի կրկնությունների շնորհիվ աստիճանաբար ավտոմատացվում է, հաճախ մտնելով այլ գործողության կազմի մեջ որպես բաղադրամաս։ Վարժությունների օգնությամբ հմտություները մշակելիս փոխվում են շարժումների կատարման հնարները (մի շարք մասնավոր և առանձին կատարվող գործողություններ ձուլվում են մեկ միասնական գործողության մեջ), վերանում են ավելորդ շարժումները։ [[Մարդ]]ը կարողանում է գործողությունները միաժամանակ կատարել երկու [[ձեռք]]ով (կամ [[ոտք]]ով), մեծանում է կատարման արագությունը։ Փոխվում են գործողությունների զգայական վերահսկողության [[հնար|հնարնե]]րը, տեսողական [[վերահսկողություն]]ը փոխարինվում է առավելապես [[Մկան|մկանային-[[կինեսթետիկ]]]] վերահսկողությամբ։ Հմտորեն գործող մարդու [[ուշադրություն]]ն ազատվում է [[գործողություն]]ների հնարներն ընկալելուց և տեղափոխվում է իրադրության ու արդյունքների վրա։ ▼
* աշխատանքային-շարժողական
* ներքին`մտածական և մնեստիկական (հիշողության) գործողություններ։
Հմտությունները օգտագործվում և կատարելագործվում են գործունեության գործընթացում:
▲Յուրացման ենթակա ամեն մի նոր գործողություն սկզբնապես լինելով ինքնուրույն, ծավալուն և գիտակցված գործողություն, բազմակի կրկնությունների շնորհիվ աստիճանաբար ավտոմատացվում է, հաճախ մտնելով այլ գործողության կազմի մեջ որպես բաղադրամաս։ Վարժությունների օգնությամբ հմտություները մշակելիս փոխվում են շարժումների կատարման հնարները (մի շարք մասնավոր և առանձին կատարվող գործողություններ ձուլվում են մեկ միասնական գործողության մեջ), վերանում են ավելորդ շարժումները։ [[Մարդ]]ը կարողանում է գործողությունները միաժամանակ կատարել երկու [[ձեռք]]ով (կամ [[ոտք]]ով), մեծանում է կատարման արագությունը։ Փոխվում են գործողությունների զգայական վերահսկողության [[հնար|հնարնե]]րը, տեսողական [[վերահսկողություն]]ը փոխարինվում է առավելապես
== Հմտությունների ինտերֆերենցիա ==
Նախկինում յուրացված [[հմտություն|հմտության]] բացասական ազդեցությունը նոր հմտությունների ձևավորման և օգտագործման գործընթացի վրա:Դրանց հաղթահարման համար պետք է մեծացնել առաջին հմտության կատարման (ավտոմատացվածության ու ճկունության) մակարդակը, իսկ նոր հմտությունը յուրացնել որքան հնարավոր է գիտակցված ու նրա մեջ մտնող գործողությունների մանրակրկիտ զննման ու ինքնակարգավորման ապահովմամբ: Հմտությունների ինտերֆերենցիայի ռետրոակտիվ (հետադարձ) և պրոակտիվ (դեպի առաջ, դեպի նոր հմտության ձևավորման գործընթացը ուղղված)արգելակման հետևանք է: <ref name="ՀԲ">[[Ալբերտ Նալչաջյան]]. Հոգեբանական բառարան, Երևան, Լույս, 1984</ref>։
== Հմտությունների փոխանցում ==
Նախկինում ձևավորված հմտությունների դրական ազդեցությունը նոր [[հմտություն]]ների յուրացման ընթացքի վրա:
== Հմտությունների փոխներգործություն ==
Նախկինում ձևավորված և ներկայումս ձևավորվող հմտությունների փոխադարձ ազդեցությունը, որը լինում է երկու տեսակ`
* Հմտությունների փոխանցում
* Հմտությունների ինտերֆերենցիա <ref name="ՀԲ">[[Ալբերտ Նալչաջյան]]. Հոգեբանական բառարան, Երևան, Լույս, 1984</ref>։
== Հմտության և սովորության տարբերությունը ==
Հմտությունը տարբերվում է [[սովորություն]]ից, քանի որ իր հիմքում որոշակի պայմաններում վերարտադրվելու կայուն միտում չունի։ Հմտությունները տեղափոխվում են այլ իրադրություններ՝ մասնակցելով նոր խնդիրների լուծման պրոցեսներին։ [[Կենսափորձ]]ը զգալի չափով կազմված է հմտություններից, որոնք փոխներգործում են։
[[Կատեգորիա:Հմտություններ]]▼
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}<ref name="ՀԲ">[[Ալբերտ Նալչաջյան]]. Հոգեբանական բառարան, Երևան, Լույս, 1984</ref>։
== Աղբյուրներ ==
* {{cite book|author=Նալչաջյան Ա․ Ա․|title=Հոգեբանական բառարան||location=Երևան||edition=Լույս||year=1984 թ.||page=240}}
| |||