«Մալիքիական մազհաբ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (11) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Իսլամ}}
'''Մալիքիական մազհաբ''' կամ '''մալիքիյյա''', [[սուննի իսլամ]]ի կրոնաիրավագիտական 4 դպրոցներից մեկը:մեկը։ Հիմնադրել է աստվածաբան և իրավագետ [[Մալիք իբն Անաս]]ը ([[713]]-[[795]]):։
 
== Մալիք իբն Անաս ==
Տող 6.
Մալիք իբն Անաս ալ-Ասբահին ([[713]]-[[795]])` [[աստվածաբան]] է, ֆակիհ, մուհադդիս: Ծնվել է [[Մադինա]]յում` նիզակներ պատրաստող վարպետի ընտանիքում։ Վաղ մանկությունից սովորում էր ղուրանական գիտություններ և [[ֆիկհ]]։ Ժամանակի ընթացքում նադարձավ Մադինայի ամենահեղինակավոր ֆակիհը և նրա հոգևոր առաջնորդը (իմամ)։ Նա չէր հարում ոչ մի քաղաքական հոսանքի, սակայն հակված էր իշխանության ընտրովի լինելու սկզբունքին։ Ծանր քրոնիկ հիվանդությամբ տառապելով՝ Մալիքը գրեթե չէր լքում Մադինան, քննարկումներին և գիտական հանդիպումներին քիչ էր մասնակցում։ Բացի այդ, նա համարում էր, որ «գիտությունը կռիվ չէ աքլորների և ոչխարների միջև»։
 
Մալիքը կազմեց «ալ-Մուվատտա» ({{lang-ar|الموطأ}}) ժողովածուն, որն իր մեջ ներառում է հադիսները, [[Մուհամմադ մարգարե|Մուհամմադի]] կողմնակիցների արտահայտություններն ու որոշումները` խմբավորված ըստ որոշակի իրավական թեմաների։ «Ալ-Մուվատտան» պահպանվել է 2 հրատարակություններով՝ առաջինը պատկանում է նրա ամենահայտնի աշակերտ Մուհամմադ ալ-Շայբանիին (մահ. [[805]] թ.), երկրորդը՝ Յահյա ալ-Լայսի ալ-Անդալուսիին (մահ. [[848]]-[[849]] թ.)։ Այնուհետև Ասադ իբն ալ-Ֆուրատ աթ-Թունիսին (մահ. [[828]]-[[829]] թ.) վերամշակեց այդ ժողովածուն և այն անվանեց «ալ-Մուդավվանա» (արաբերեն՝ المدونة)։ ‘Աբդ աս-Սալամ աթ-Թանուհին (մահ. [[854]]-[[855]] թ.) իր հերթին վերամշակեց և լրացրեց այն` հրատարակելով «ալ-Մուդավվանա ալ-քուբրա» (արաբերեն՝ المدونة الكبرى) անունով։ Նրա աշակերտների թվում էր նաև [[Մուհամմադ իբն Իդրիս ալ-Շաֆի]]’ին (մահ. 820 թ.)` [[շաֆիական մազհաբ]]ի հիմնադիրը, որում օգտագործվել են Մալիքի կողմից մշակված շատ դրույթներ:դրույթներ։
 
Մալիքի [[Հասարակագիտություն|հասարակական]]-[[Քաղաքագիտություն|քաղաքական]] հայացքները ուղղված էին նրան, որ բարձրագույն իշխանությունը պատկանում է խալիֆին, որը պետք է լինի կուրեյշցի, բայց ոչ անպայման հաշիմիական կամ ալիական:ալիական։ Նրան իշխանությունը պետք է հաստատի հատուկ ներկայացուցչական մի խումբ (արաբերեն՝ شُورَى շուրա), որը կազմված է նախկին խալիֆի կողմից նշանակված մարդկանցից:մարդկանցից։ Նրանք անպայման պետք է լինեն մադինացիներ և մեքքացիներ:մեքքացիներ։
Մալիքն ազատ կամքի արտահայտման ({{lang-ar|قدر, կադար}}) կողմնակից էր և յուրաքանչյուր մարդու լիովին պատասխանատու էր համարում իր արարքների համար:համար։
 
== Ալ-Մալիքիյյա ==
 
[[Իսլամ]]ը բաժանվում է 2 ուղղության՝ [[սուննի|սուննիզմ]]զմ և [[շիա|շիիզմ]]:։ Սուննի մուսուլմաններն ունեն կրոնաիրավաբանական 4 դպրոց՝ [[հանաֆիական մազհաբ|հանաֆիական]], [[մալիքիական մազհաբ|մալիքիական]], [[շաֆիական մազհաբ|շաֆիական]] և [[հանբալյան մազհաբ|հանբալյան]]:։
 
Մալիքիականները այն մազհաբի հետևորդներն են, որը կոչվել է իր հիմնադիր Մալիք իբն Անասի անունով:անունով։ Մալիքիականությունը ծագել է Մադինայում, արագորեն տարածվել [[Արաբական թերակղզի|Արաբիայում]], այնուհետև [[Եգիպտոս]]ում, [[Հյուսիսային Աֆրիկա]]յում և [[Անդալուսիա]]յում:յում։ Ըստ մալիքիական մազհաբի` իրավունքի գլխավոր աղբյուրը [[Ղուրան]]ն է, ինչպես նաև սուննան, որը դիտարկվում է որպես Ղուրանի շարունակություն։ [[Սուննա]]ն ենթակա չէ ոչ մի մեկնաբանման այն հադիսների նկատմամբ, որոնք վերագրվում են Մուհամմադի կողմնակիցներին՝ մադինացիներին, քանի որ միայն նրանց տեղեկություններն էին մալիքիդներն ընդունում որպես լիովին ճշգրիտ։ Ղուրանի և հադիսների կանոնավորված տեքստերը միավորվում են մեկ աղբյուրի մեջ՝ նասս։ Որպես լրացում նասսին՝ բերվում են մեդինայական հասարակության կոլեկտիվ փորձի մասին տեղեկություններ, որի մասին չկան ոչ մի գրավոր վկայություններ, սակայն որը հասարակական հիշողության մեջ պահպանվել է որպես գործողություններ, որոնք սովորական էին Մուհամմադի օրոք։
 
== Ալ-իսթիսլահ և ալ-իսթիհսան ==
Տող 29.
Ներկայումս մալիքիական մազհաբը գերիշխող է հանդիսանում [[Մարոկկո]]յում, [[Ալժիր]]ում, [[Թունիս]]ում, [[Լիբիա]]յում, [[Քուվեյթ]]ում և Բահրեյնում։ Նշանակալի մալիքիական համայնքներ կան [[Եգիպտոս]]ում և [[Սուդան]]ում, որոշ թվով մալիքիդներ ապրում են նաև [[մուսուլման]]ական այլ երկրներում։
 
== Գրականություն ==
 
* Ислам։ Энциклопедический Словарь. Mосква, 1991