'''Մարտակառք''', ռազմակառք, հատկապես ռազմական նպատակներով օգտագործվող երկանիվ կամ քառանիվ մարդատար թեթև կառք:կառք։ Մարտակառքին լծում էին մեկ կամ մեկ–երկու և ավելի զույգ [[ձի]] (մասամբ՝ նաև [[ջորի]]):։ Ռազմիկի պաշտպանության նպատակով մարտակառքը առջևից և կողերից պատվում էր 0,5 մ կամ ավելի բարձր թափքակողերով:թափքակողերով։ Մարտակառքում տեղավորվում էին հիմնականում ռազմիկը և կառավարը:կառավարը։ Մարտակառքի թափքում ամրացվում–պահվում էին կապարճը, [[նիզակ]]ը և անհրաժեշտ այլ զենքեր:Հինզենքեր։Հին աշխարհի զորամասերում մարտակառքերի ռազմիկները կազմում էին հատուկ ջոկատներ, որոնք գործում էին հետևազորի առջևից կամ թևերից:թևերից։ Մարտակառքերի ջոկատների հարվածը խառնաշփոթություն էր ստեղծում հակառակորդի շարքերում՝ հետևակազորի համար ստեղծելով հակառակորդին ջախջախելու պայմաններ:պայմաններ։ Մարտակառքերն օգտագործվում էին նաև հաղթական կամ հանդիսավոր շքահանդեսներում ու մարզական մրցույթներում:մրցույթներում։ Սկսած III հազարամյակից [[Հին Արևելք]]ում ([[Շումեր]], [[Եգիպտոս]], [[Ասորեստան]], [[Պարսկաստան]], [[Անդրկովկաս]], [[Չինաստան]], [[Հնդկաստան]]), [[Հռոմ]]ում և [[Հունաստան]]ում բազմապիսի մարտակառքերի լայնորեն տարածվածության մասին են վկայում ինչպես պեղածոները (կառքերի մնացորդներ, կավե և [[բրոնզ]]ե մոդելներ, բարձրաքանդակներ, որմնանկարներ են), այնպես էլ սեպագրերն ու գրավոր այլ աղբյուրները (Հոմերոս և այլն):։ [[Հայկական լեռնաշխարհ]]ում ([[Լճաշեն]], [[Թոփրակ կալե]], [[Կարմիր բլուր]], [[Էրեբունի]], [[Ախթալա]], [[Ստեփանավան]], [[Դիլիջան]] և այլն) մարտակառքերի նույնպիսի պեղածոներ են հայտնաբերվել նաև նախաուրարտական ն ուրարտական ժամանակաշրջաններին ([[մ.թ.ա.]] 14-7-դարեր) վերաբերող դամբարաններում:դամբարաններում։ Արդեն մ.թ.ա. I հազարամյակի սկզբներից ռազմավարության մեջ, որպես առավել ճկուն ու հարվածային զորատեսակ, առաջնակարգ դիրք է գրավում հեծելազորը ([[այրուձի]]ն)՝ աստիճանաբար փոխարինելով մարտակառքերի ջոկատներին:ջոկատներին։
