«Վարք»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 160.
== Շեղվող վարք ==
Մարդու այն սոցիալական գործողությունները, [[արարք|արարքները]], գործունեությունը, որոնք չեն համապատասխանում, հակասում են տվյալ հասարակության մեջ ընդունված և գործածվող վարքի նորմերին, կոչվում կամ համարվում են շեղվող վարք։
[[Հոգեբանություն|Հոգեբանության]] մեջ վաղուց մշակվել է և այսօր էլ լայնորեն օգտագործվում է անձի շեղվող վարքի հիմնադրույթը:
Անձի սոցիալական վարքի շեղումները իրենց արտահայտությունն են գտնում նրա տարբեր անկարգությունների,
Անձի շեղման նախադրյալները դրվում են նրա օնթոգենետիկական զարգացման սկզբնափուլում՝ վաղ մանկության և նախադպրոցական տարիքում և աստիճանաբար խորանում, արմատավորվում են հաջորդ տարիքային շրջաններում։ Երկու-երեք տարեկան երեխայի կամակորությունը, իր ուզածին ամեն գնով հասնելու ձգտումը, 5-6 տարեկանի նեգատիվիզմը (անձի ակտիվ դիմադրությունը մանկավարժական ներգործությանը, որը հակասում է իր պահանջմունքներին), ստախոսությունը, բամբասկոտությունը, լկտիությունն ու ցինիկությունը այն հոգեբանական նախադրյալներն են, որոնք կարող են դառնալ հետագայում անձնային որակներ և շեղել անձի վարքը։▼
Այսպես, օրինակ, սկզբնական շրջանում խախտվում, խաթարվում են երեխայի հուզական հարաբերությունները ծնողի հետ, երեխայի հաղորդակցումը ծնողի հետ նրան բավականություն չի պատճառում: Եթե դա հաճախակի կրկնվում է, ապա վաղ նախադպրոցական տարիքային շրջաններում երեխան դառնում է կամակոր, համառ, դրսևորում է նեգատիվիզմ և ծնողների պահանջներին հակառակ գործողություններ կատարում, չլսելու, չկատարելու պատճառով լարվում է նրա հարաբերությունները ծնողի հետ։▼
▲Անձի շեղման նախադրյալները դրվում են նրա [[օնթոգենետիկական զարգացում|օնթոգենետիկական զարգացման]] սկզբնափուլում՝ վաղ մանկության և նախադպրոցական տարիքում և աստիճանաբար խորանում, արմատավորվում են հաջորդ տարիքային շրջաններում։ Երկու-երեք տարեկան երեխայի [[կամակորություն|կամակորությունը]], իր ուզածին ամեն գնով հասնելու ձգտումը, 5-6 տարեկանի նեգատիվիզմը (անձի ակտիվ դիմադրությունը մանկավարժական ներգործությանը, որը հակասում է իր պահանջմունքներին), ստախոսությունը, բամբասկոտությունը, լկտիությունն ու ցինիկությունը այն հոգեբանական նախադրյալներն են, որոնք կարող են դառնալ հետագայում անձնային որակներ և շեղել [[Անձ|անձի]] վարքը։
▲Այսպես, օրինակ, սկզբնական շրջանում խախտվում, խաթարվում են երեխայի հուզական հարաբերությունները ծնողի հետ, երեխայի [[հաղորդակցում|հաղորդակցումը]] ծնողի հետ նրան բավականություն չի պատճառում: Եթե դա հաճախակի կրկնվում է, ապա վաղ նախադպրոցական տարիքային շրջաններում երեխան դառնում է կամակոր, համառ, դրսևորում է նեգատիվիզմ և ծնողների պահանջներին հակառակ գործողություններ կատարում, չլսելու, չկատարելու պատճառով լարվում է նրա հարաբերությունները ծնողի հետ։
Այնուհետև նրա վարքը սկսում է անհանգստացնել շրջապատող մարդկանց, ստում է, քծնում, իր մեղքը գցում ուրիշների վրա, խորամանկում է, դառնում կռվարար: Եթե կանխարգելիչ դաստիարակչական միջոցառումներ չեն ձեռնարկվում, անձը մնում է անպատիժ, ապա փոքր զանցանքը վերաճում է հետագայում հանցագործության։
Հիմք ընդունելով անձի սոցիալական վարքի աստիճանական (փուլային) շեղման հոգեբանական օրինաչափությունները՝ պայմանականորեն տարբերակում են շեղումների հետևյալ ձևերը, որոնք արտացոլում են զարգացման իրար հաջորդող աստիճանները։
| |||