«Հանդես»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

Տարբեր բովանդակության ու պարբերականության այս հանդեսները անգնահատելի դեր կատարեցին ազգային վերածնության, լուսավորության, ազատագրական պայքարի, հայկական պետականության ստեղծման ճանապարհին: Հայ իրականության մեջ դժվար է գերագնահատել [[Մադրաս|Մադրասում]] (Հնդկաստան) հրատարակված <Ազդարար» (1794—96) դերը, որով և սկզբնավորվում է հայ մամուլը: Հայ մշակույթի պատմության կերտման, հայագիտական մտքի զարգացման, հայոց աշխարհաբար լեզվի ու հայ նոր գրականության կազմավորման, նոր սերնդի դաստիարակման ասպարեզներում կարևոր ավանդ ունեն «Բազմավեպ» (1843-ից, Վենետիկ), «Մեղու»-ն (1856—74-ին, ԿՊ), «Հյուսիսափայլ»-ը (1858— 64-ին, [[Մոսկվա]]), «Արարատ»-ը (1868— 1919-ին, վաղ-պատ), «Սիոն»-ը (1866-ից, Երուսաղեմ), «Մասիս»-ը (1884— 1908-ին, ԿՊ), «Հանդես ամսօրյա»-ն (1887-ից, Վիեննա), «Անահիտ»-ը (1898— 1949, ընդհատումներով, [[Փարիզ]]), «Գեղարվեստ»-ը (1908—21-ին, [[Թիֆլիս]]) են: [[Հայկական ԽՍՀ]]-ի ստեղծումով հայ [[մշակույթ|մշակույթի]] կենտրոնը դարձավ [[Երևան|Երևանը]], որտեղ և սկսեցին լույս տեսնել տարբեր բնույթի տասնյակ հանդեսներ: Իրենց գիտական ու գրական բարձր մակարդակով, գաղափարական-քաղաքական հագեցվածությամբ [[Հայաստան|Հայաստանի]] և [[Սփյուռք|սփյուռքի]] հարյուր հազարավոր հայ ընթերցողների մոտ մեծ համարում ունեն «Լենինյան ուղիով» (1922-ից), «Խորհրդային գրականություն» (1934-ից), «Պատմա-բանասիրական հանդես» (1958-ից), «Խորհրդային արվեստ» (1926-ից), «Գարուն» (1967-ից), «[[Պիոներ]]» (1923-ից), հանդեսները: Սփյուռքում, հակառակ նյութական հոլ բարոյական դժվարություններին, հայ մամուլի հարյուրավոր օրգանների շարքում հանդեսները կատարում են հայապահպանման, սփյուռքահայությունը [[Խորհրդային Հայաստան|Խորհրդային Հայաստանի]] շուրջը համախմբելու, նոր սերընդին հայեցի դաստիարակություն տալու իրենց դժվարին դերն ու պարտականությունը: Դրանցից հարկ է նշել«Մենք»-ը (1931—32, Փարիզ), «Անի»-ն (1946-56-ին, Բեյրութ), «Նոր գիր»-ը (1936—54-ին, Ֆրեզնո), «[[Շիրակ]]»-ը (1956-ից, Բեյրութ), «Մխիթարյան ընտանիք»-ը (1947-ից, Վենետիկ), «Հայկազյան հայագիտական հանդես»-ը (1970-ից, Բեյրութ) և այլնն: