«Նադիր շահ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 76.
Թուրքերը շարժվել են Արևելյան Պարսկաստան, սակայն [[1726]] թ. [[հոկտեմբեր]]ին նրանց առաջխաղացումը կասեցրել է երկրի աֆղան կառավարիչ Աշրաֆը: [[1727]] թ. [[հոկտեմբերի 4]]-ի Համադանի հաշտությամբ Աշրաֆը ճանաչել է Թուրքիայի իրավունքները նվաճված հողերի վրա, իսկ սուլթանը Աշրաֆին՝ Պարսկաստանի տիրակալ: 1723–27 թթ. թուրք-պարսկական պատերազմը ծանր հարված է հասցրել Արցախում և Սյունիքում ծավալված ազատագրական պայքարին:
 
== Նադիրը՝ Իրանի շահ ==
== Նադիր շահի արշավանքը:= 1730–36 թթ պատերազմը ===
 
[[1726]]–[[1729]] թթ. Նադիր շահը պարտության է մատնում աֆղաններին և դուրս քշում երկրից: [[1730]] թ-ին երկրի փաստացի կառավարիչ Նադիրը թուրքական զորքերին վտարել է Համադանից, Քերմանշահից և Հյուսիսային Պարսկաստանից: Թահմասպ II շահը ([[1722]]–[[1732]] թթ.) ինքնուրույն ռազմական գործողություն է ծավալել, սակայն [[1731]] թ. պարտվել է [[Համադան]]ի մոտ: [[1732]] թ. կնքվել է հաշտություն, որով Թուրքիան պահպանել է այրսկովկասյան հողերը՝ [[Արաքս]]ից հյուսիս:[[Պատկեր:Nader Shah afshar.jpg|մինի|ձախից]]
Տող 105 ⟶ 106՝
Արցախի ինքնավարությունը մարմնավորվում էր նաև հոգևոր իշխանության՝ Գանձասարի կաթողիկոսության գոյությամբ: Վերջինս եռանդուն մասնակցություն էր ունենում ազատագրական շարժման մեջ: Այն Արցախի ոչ միայն հոգևոր, այլև աշխարհիկ ուժերի համախմբման ու նրանց պայքարի հիմնական կենտրոնն էր: [[1700]] թվականից մինչև իր կյանքի վերջը ազատագրական եռանդուն գործունեություն էր ծավալել [[Եսայի Հասան-Ջալալյան]] կաթողիկոսը: Եսայի կաթողիկոսի մահից հետո էլ [[Գանձասար]]ի կաթողիկոսարանը մնում էր հայոց ազատագրական շարժման կարևոր կենտրոններից մեկը: Այնտեղ էին կազմակերպվում գաղտնի խորհրդակցություններ՝ քննարկելու [[Հայաստան]]ի ազատագրության տարբեր ծրագրեր:
 
1743–46== 1743–1746 թթ. պատերազմը ==
 
[[1743]] թ. աշնանը Նադիր շահի զորքերը պաշարել են Մոսուլը[[Մոսուլ]]ը, [[1744]] թ. հուլիս-հոկտեմբերին՝ Կարսը: [[1745]] թ-ի օգոստոսի 23-ին, Երևանից արևմուտք, Նադիր շահը հաղթել է թուրքերին, սակայն ռազմական գործողությունները չի շարունակել: [[1746]] թ-ի սեպտեմբերի 4-ի հաշտությամբ հաստատվել են [[1639]] թ. պայմանները: 1747թ. Նադիր շահի սպանությունից հետո երկրում խառնաշփոթ է առաջանում: Դրանից օգտվելով՝ Իրանի հյուսիսում ժամանակին գոյությոյուն ունեցող [[Երևանի կուսակալություն|Երևանի]], [[Ղարաբաղի կուսակալություն|Ղարաբաղի]], [[Շամախիի կուսակալություն|Շամախիի]] ու [[Թավրիզի կուսակալություն|Թավրիզի կուսակալությունների]] փոխարեն թյուրքալեզու մի քանի ցեղեր [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] օժանդակությամբ տարածքը բաժանում են 20-ից ավելի [[Պարսկական խանություններ|խանությունների միջև]] ու 10-ից ավելի սուլթանությունների միջև:
 
XIX դարի 20–40-ական թվականների պարսկա-թուրքական բախումների հետևանքով սահմանները չեն փոփոխվել:
XIX դարի 20–40-ական թվականների պարսկա-թուրքական բախումների հետևանքով սահմանները չեն փոփոխվել: Պարսկա-թուրքական պատերազմների վերաբերյալ հավաստի տեղեկություններ են հաղորդում ականատես պատմիչներ [[Առաքել ԴավրիժեցինԴավրիժեցի]]ն, [[Աբրահամ Գ ԿրետացինԿրետացի]]ն (1734–37 թթ-ին՝ կաթողիկոս), [[Աբրահամ ԵրևանցինԵրևանցի]]ն, [[Եսայի Հասան-ՋալալյանըՋալալյան]]ը, [[Զաքարիա ՔանաքեռցինՔանաքեռցի]]ն և ուրիշներ:
 
== Ծանոթագրություններ ==