«Զիա Գյոքալփ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
չNo edit summary
Տող 1.
'''Զիյա Գյոքալփ''' ([[Թուրքերեն|թուրք]].՝ ''Ziya Gökalp'', ծնված որպես '''Մեհմեդ Զիյա''' ''[Mehmed Ziya]'', [[մարտի 23]], [[1876]] — [[հոկտեմբերի 25]] [[1924]]), [[Թուրքեր|թուրք]] բանաստեղծ, գրող, սոցիոլոգ և քաղաքական գործիչ, [[պանթյուրքիզմ]]ի և [[պանթուրանիզմ]]ի գաղափարախոս։ [[Երիտթուրքեր]]ի կողմից երկիրը [[Սահմանադրական միապետություն|սահմանադրական միապետության]] վերածելուց հետո ընդունել է '''Գյոքալփ''' (''«Երկնքի հերոս»'') անունը:
'''Զիյա Գյոքալփ''' ([[Թուրքերեն|թուրք]].՝ ''Ziya Gökalp'', [[1876]] — [[1924]]), [[Թուրքեր|թուրք]] գործիչ, [[պանթյուրքիզմ]]ի և [[պանթուրանիզմ]]ի գաղափարախոս։ Ազգային արժեքները վեր է դասել կրոնականներից՝ գտնելով, որ [[մահմեդականություն]]ը վաղուց սպառել է իրեն և արգելակում է թուրք հասարակության առաջընթացը։ Յուրաքանչյուր ազգ, ըստ Գյոքալփի, պետք է զարգանա սեփական [[մշակույթ]]ի վրա հենվելով, հետևաբար թուրքական ազգայնականությունը պետք է հենվի թուրք մշակույթի ավանդույթների վրա։ Այդ քարոզն ուղղված էր [[Օսմանյան Կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] [[քրիստոնյա]] ժողովուրդների դեմ, որոնք առաջատար դեր ունեին կայսրության տնտեսական, մշակութային-լուսավորչական կյանքում։ Գյոքալփիի գլխավոր նպատակը թուրք ազգի տնտեսական գերազանցության ապահովումն էր: Գյոքալփը գտնում էր, որ երկրի առաջադիմությունը կարելի է ապահովել թուրք գործարար մարդիկ նախապատրաստելով, արտասահմանում մեքենաներ և սարքավորումներ գնելով, երկրի տնտեսական կյանքից ոչ թուրք [[բուրժուազիա]]յին դուրս մղելով։ Հետագայում դարձել է [[Թալեաթ փաշա]]յի տեղակալը և ձեռնամուխ եղել սեփական գաղափարների իրականացմանը։ Գյոքալփի գաղափարները տեսական հիմք հանդիսացան [[երիտթուրքեր]]ի համար՝ իրագործելու [[Մեծ Եղեռն|հայերի ցեղասպանությունը]], որի ընթացքում ոչնչացվեց նաև հայ գործարար խավը, իսկ հայերի ունեցվածքը յուրացվեց թուրքերի կողմից։
 
'''ԶիյաԳյոքալփն Գյոքալփ'''ազգային ([[Թուրքերեն|թուրք]].՝արժեքները ''Ziya Gökalp'', [[1876]] — [[1924]]), [[Թուրքեր|թուրք]] գործիչ, [[պանթյուրքիզմ]]ի և [[պանթուրանիզմ]]ի գաղափարախոս։ Ազգային արժեքներըմիշտ վեր է դասել կրոնականներից՝ գտնելով, որ [[մահմեդականություն]]ը վաղուց սպառել է իրեն և արգելակում է թուրք հասարակության առաջընթացը։ Յուրաքանչյուր ազգ, ըստ Գյոքալփի, պետք է զարգանա սեփական [[մշակույթ]]ի վրա հենվելով, հետևաբար թուրքական ազգայնականությունը պետք է հենվի թուրք մշակույթի ավանդույթների վրա։ Այդ քարոզն ուղղված էր [[Օսմանյան Կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] [[քրիստոնյա]] ժողովուրդների դեմ, որոնք առաջատար դեր ունեին կայսրության տնտեսական, մշակութային-լուսավորչական կյանքում։ Գյոքալփիի գլխավոր նպատակը թուրք ազգի տնտեսական գերազանցության ապահովումն էր: Գյոքալփը գտնում էր, որ երկրի առաջադիմությունը կարելի է ապահովել թուրք գործարար մարդիկ նախապատրաստելով, արտասահմանում մեքենաներ և սարքավորումներ գնելով, երկրի տնտեսական կյանքից ոչ թուրք [[բուրժուազիա]]յին դուրս մղելով։ Հետագայում դարձել է [[Թալեաթ փաշա]]յի տեղակալը և ձեռնամուխ եղել սեփական գաղափարների իրականացմանը։ Գյոքալփի գաղափարները տեսական հիմք հանդիսացան [[երիտթուրքեր]]ի համար՝ իրագործելու [[Մեծ Եղեռն|հայերի ցեղասպանությունը]], որի ընթացքում ոչնչացվեց նաև հայ գործարար խավը, իսկ հայերի ունեցվածքը յուրացվեց թուրքերի կողմից։
 
[[1919]] թվականին աքսորվել է [[Մալթա]]։
 
== Աշխատություններ ==
*''«Թուրքիզմի սկզբունքները»''
*''«Թուրքական քաղաքակրթության պատմությունը»''
*''«Կըզըլելմա»'' (բանաստեղծությունների ժողովածու)
*''«Պանթուրքիզմ, պանիսլամիզմ և մոդեռնիզմ»''
*''«Քրդական ցեղերի պատմությունը»''
 
 
{{ՀՀ}}