«Սեմական լեզուներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝) |
||
Տող 1.
{{խմբագրում եմ|Hayk.arabaget}}
Սեմական լեզուները միմյանց կապված լեզուների խումբ է, որով այժմ խոսում են ավելի քան 300 միլիոն մարդ հիմնականում [[Մերձավոր Արևելք]]ում, հյուսիսային Աֆրիկայում: Սեմական լեզուները աֆրասիական կամ սեմաքամյան լեզվաընտանիքի ճյուղերից մեկն է: Ամենատարածված լեզուն սեմական լեզուների մեջ արաբերենն
Գրավոր ձևը թվագրվում է շատ հին ժամանակով: Աքքադերեն և էբլաերեն տեքստեր են հայտնաբերվել Միջագետքում և հյուսիսային մաշրիկում, որոնք թվագրվում են մթա 3րդ հազարամյակով: Սեմական լեզուների պատմա-համեմատական ուսումնասիրությունը հնարավորություն է տալիս պարզել տարբեր սեմական լեզուների հնչյունական և քերականական առանձնահատկությունները և ընդհանրությունները: Ըստ մի շարք քերականական և բառապաշարային
* Արևելյան, կամ հյուսիս-արևելյան՝ աքքադերեն իր երկու
* Հյուսիս-արևմտյան – քանանեական (ուգարիտերեն, եբրայերեն, փյունիկերեն և այլն) և արամեական (արևմտաարամեական, արևելաարամեական խոսվածքներ, հին սիրիական լեզու) լեզուներ,
* Հարավային կամ հարավ-արևմտյան խումբ – արաբերեն (և նրա բարբառները), հին հարավարաբական և նրան մոտ մի քանի լեզուներ Արաբական թերակղզու հարավում (մահրի, շիհրի, սոկոտրի), եթովպական լեզուները (գեեզ, ամհարերեն, տիգրե, տիգրինիա, հարարի, գուրագե, արգոբբա և այլն):
Տող 41.
===Մեռած լեզուներ===
Սեմական լեզուները ընդունված է բաժանել երկու
* Մեռած լեզուների շարքին է դասվում
* Էբլաերեն կամ Էբլայի լեզու, 1970 ականներին Հյուսիս-Արևմտյան Սիրիայում գտնված սեպագիր արձանագրության լեզու: Արձանագրությունը թվագրվում է մթա 3րդ հազարամյակին:
Տող 48.
* Ամորեական լեզու- շումերական և աքքադական սեպագիր արձանագրություններում առկա են այս լեզվով գրված անձնական անուններ, տարածված է եղել մթա 3րդ- 2րդ հազարամյակում Հյուսիս-Արևմտյան Սիրիայում և Արևմտյան միջագետքում:
* Հին քանաաերենը- որը ևս հայտնի է շումերական և հին եգիպտական տեքստերում առկա բառերով և արտահայտություններով, տարածված է եղել մթա 3րդից 2րդ հազարամյակի կեսերում, Հին
* Ուգարիտ- առկա են այս լեզվով մեծ քանակությամբ սեպագիր արձանագրություններ, որոնք հայտնաբերվել են ականներին Հյուսիս-արևմտյան Սիրիայում: Գրավոր հուշարձանները թվագրվում են մթա 2րդ հազարամյակի սկզբով, լեզուն գործածվել է Ուգարիտ քաղաք-պետությունում:
* Փյունիկերեն- հայտնի է մթա 2 րդ հազարանյակի գրություններով, ամենահին գրությունները վերագրվում են մթա 2րդ դարին: Տարածված էր Փյունիկիայում, և գաղութացման միջոցով տարածվեց ողջ Միջերկրածովյան
* Հին Եբրայերեն- հայտնի է մթա 12- 3 դարերի հուշարձաններից: Հավանաբար խոսակցական է մնացել մինչև մեր թվարկոթյան առաջին դարերը: Մինչև 18րդ դարն օգտագործվել է ավետարանի տեքստերում , որպես գրավոր լեզու Տարածված է եղել հին Պաղեստինի տարածքում : Որպես կրոնական լեզու օգտագործվում է մինչ այժմ:
Տող 62.
* Հին-եթովպական լեզու կամ գեեզ-հայտնի է մթա 4րդ դարի Աքսումի հին թագավորական գրառումներից, որպես խոսակցական գոյատևել է գրեթե մինչև 10րդ դարը: Այդ ժամանակաշրջանում տարածված էր Աքսումի հին պետության տարածքում և ժամանակակից Եթովպիայի և Էրիթրեայի հյուսիս-արևելյան կից տարածքներում: Մինչ այժմ օգտագործվում է որպես եթովպական քրիստոնեական եկեղեցու կրոնական լեզու:
* Հին-արաբերեն -գոյություն է ունեցել, հավանաբար, որպես հին քոչվոր և նստակյաց ցեղային բարբառների ժողովածու և հայտնի է
===Կենդանի լեզուներ===
| |||