|
Բնական կաուչուկի հիմնական բաղադրիչը (91-96%) պոլիիզոպրենն է ՝(C5H8)n, պարունակում է նաև 2,2-3,9% սպիտակուցներ և ամինաթթուներ, ացետոնով լուծահանվող նյութեր՝ 1,5-4% (օլիենաթթու, ստերինաթթու, կարոտին), փոփոխական արժեքակնությամբ մետաղների՝ պղնձի(մինչև 0,008%), մանգանի(0,001%), երկաթի (0,01%) միացություններ, ավազ և որոշ այլ խառնուրդներ: Բ. կ.-ն տարածականորեն կարգավորված պոլիմեր է: Մակրոմոլեկուլի մեջ իզոպրենի օղակների 98-100%-ը միմիանց միացված են 1,4-դիրքով և ունեն ցիս-կոնֆիգուրացիա՝
Բ. կ.-ի մոլեկուլային զանգվածը 1400000-2600000 է, կրկնակի կապերի թիվը կազմում է տեսական արժեքի 95-98,5%, խտությունը՝ 910-920 կգ/մ3, ապակեցման ջերմաստիճանը՝ 70-720 C: Բ. կ. Ջրի ազդեցությամնազդեցության նկատմամբ կայուն է, լավ է լուծվում բենզոլում, տոլուոլում, քսիոլում, բենզինում, CCl4, CHCl3, CS2 , ցիկլոհեքսանում: 100C-ից բարձր Բ. կ. Ամորֆ է, ցածր ջերմաստիճաններում երկարատև մնալուց մասնակիորեն բյուրեղանում է: Կոհեզիոն բարձր ամրության շնորհիվ Բ. կ. անփոխարինելի է դողերի, որոշ դետալների արտադրության մեջ: Բ.կ. վուլկանացնող ամենատարածված միջոցնը ծծումբն է: Վուլկանացնել հնարավոր է նաև ճառագայթման, որգ. Գերօքսիդների և ալկիֆենոմրջնալդեհիդային խեժերի օգնությամբ: Որպես վուլկանացման արագուցիչներ օգտագործվում են 2-մերկապտոբենզիազոլը (կապտաքս), դրա սուլֆենամիդային ածանցյանլերը (օրինակ, սանտոկյուր), դիբենզթիազոլիլդի սուլֆիդը (ալտաքս) են: Բ. կ. Մեխանիկական հատկությունները բարելավելու նպատակով ավելացվում են զանազան ակտիվ հավելումներ: Բ. կ.- ից ստացված ռետինը լավ առաձգական է, դժվարամաշ և ցրտադիմացկուն, սակայն անկայուն է լուծիչների և յուղերի նկատմամբ: Ջերմա- և մթնոլորտակայնությունը, որոշ սինթետիկ կաուչուկների համեմատությամբ, փոքր է: Օգտագործվում է նաև ռետինատեխնիկական իրերի, էլեկտրամեկուսիչ նյութերի, ժող. Սպառման ռետինե իրերի արտադրության մեջ, սոսինձների պատրաստելու համար: Բ. կ.-ի որոշ մասն օգտագործում են լատեքսի ձևով:
==Սինթետիկ կաուչուկներ==
|
