|
===Մագմայի առաջացումը===
Գոյություն ունեն մագմայի առաջացման վերաբերյալ տարբեր վարկածներ: Ամենատարածվածը այն է, որ մագման առաջանում է երկրակեղևի խորքում, բարձր ջերմության և ճնշման պայմաններում, տարբեր տիպի ռադիոակտիվ էլեմենտների տրոհման հետևանքով: Միաժամանակ մագմայի առաջացման գործում կարևոր դեր է խաղում սալերի տեկտոնիկան, երկու տարբեր տեկտոնական սալերի սահմանային գոտում շփումային շարժումների հետևանքով անջատվում է լրացուցիչ ջերմություն, ինչի հետևանքով տեղի է ունենում սալը կազմող ապարների հալեցում և առաջանում է մագմա:
Մագմայի առաջացումը կատարվում է տարբեր խորությունների վրա` կախված տեղանքի երկրաբանական առանձնահատկություններից:առանձնահատկություններից։ Երբեմն մագման երկրակեղևի վերին շերտեր է բարձրանում աստենոսֆերայից`աստենոսֆերայից՝ այդպիսով ձևավորվելով տասնյակ և նույնիսկ հարյուր և ավելի կմ խորությունների վրա:վրա։ Մեկ այլ դեպքում մագման առաջանում է երկրակեղևի ոչ մեծ խորություններում:խորություններում։ Երկրի ընդերքից դեպի մակերևույթ բարձրանալիս մագման իր մեջ է լուծում տարբեր կազմի ապարներ ու միներալներ և ձևավորում է այսպես կոչված մագմատար խողովակը, որի միջոցով սնուցում է հրաբուխներին:հրաբուխներին։ մագմատար խողովակը ունի բարդ ճյուղավորված կառուցվածք:կառուցվածք։
===Մագմայի տեսակները===
Ըստ քիմիական և միներալոգիական կազմի, առանձնանում են մագմայի 4 հիմնական տիպեր`տիպեր՝ գերհիմքային, հիմքային, միջին և թթու:թթու։ Սրանցից յուրաքանչյուրը երկրի մակերևույթին կամ երկրակեղևի խորքում ձևավորում է տարբեր տիպի հրային ապարներ:ապարներ։ Ըստ այդմ էլ բոլոր հրային ծագում ունեցող ապարները լինում են երկու տեսակի`տեսակի՝ ինտրուզիվ (ներժայթուքային) և էֆուզիվ (արտաժայթուքային):։
Գերհիմքային է համարվում այն մագման, որի կազմում SiO2-ի քանակը կազմում է մինչև 45%:։ Մագմայի այս տիպը բնորոշվում է շատ բարձր ջերմությամբ և մուգ գունավորմամբ, քանի որ սրանց կազմի մեջ գերակշռում են մուգ միներալները:միներալները։ Մագմայի այս տիպը հիմնականում առաջացնում է ինտրուզիվ ապարներ, որոնք դուրս չեն գալիս երկրի մակերևույթ:մակերևույթ։ Դրանցից են`են՝ դունիտները, պերիդոտիտները, վեբստերիդները և այլն:այլն։
Հիմքային է համարվում այն մագման, որի կազմի մեջ SiO2-ի պարունակությունը կազմում է 45-52,5%:։ Հիմքային մագման առաջացնում է ինչպես ներժայթուքային, այնպես էլ արտաժայթուքային ապարներ:ապարներ։ Առաջիններից ամենալայն տարածում ունեն գաբրոները, որոնք աչքի են ընկնում իրենց գերհեղուկությամբ:գերհեղուկությամբ։ Հիմքային արտաժայթուքային ապարներից ամենատարածվածը բազալտներն են ու դիաբազերը:դիաբազերը։ Բազալտներն աչքի են ընկնում իրենց բարձր ջերմությամբ, որը կարող է հասնել մինչև 1200°C-ի:ի։ Ունեն բարձր հոսունակություն, ցածր մածուցիկություն և աչքի են ընկնում իրենց հոծ կառուցվածքով, բազալտային առանձին հոսքերի արագությունը կարող է հասնել նույնիսկ մի քանի հարյուր կմ/ժ-ի:ի։ Բազալտային հոսքերը կարող են առաջացնել հազարավոր քառ. կմ-երի հասնով ծածկույթներ:ծածկույթներ։
Միջին կազմի մագմայում SiO2-ի պարունակությունը տատանվում է 52,5-63%:։ Սրանց ներժայթուքային տեսակներից են դիորիտները, իսկ արտաժայթուքային տեսակներից ամենատարածվածը անդեզիտներն են:են։
Թթու կազմի մագման պարունակում է 63%-ից բարձր SiO2:SiO2։ Արտաժայթուքային ապարներից են դացիտները, ռիոլիտները, իսկ ներժայթուքային տեսակներից են գրանիտները և գրանոդիորիտները:գրանոդիորիտները։
| 