11 079
edits
«Համատարած Աշխարհացույց»–ի խմբագրումների տարբերություն
ավելացում
(ավելացում) |
|||
|
[[Պատկեր:Askharhatsuits.jpg|300px|thumb|Համատարած Աշխարհացույց]]
'''Համատարած Աշխարհացույց''' — առաջին հայատառ կիսագնդերի
== Ստեղծումը ==
Տպագրվել է [[1695]] թվականին: Նրա տպագրման մասնակցել են [[Գողթան]] գավառի [[Վանանդա]] գյուղից չորս հայ բնակիչներ, և այն տպագրվել է Ամստերդամի հայկական տպարանում:<ref name=astgh></ref> Կազմել և հայերեն գրությունները կատարել են Մաթևոս Հովհաննիսյանը, Թովմաս Եպիսկոպոսը ([[Թովմաս Վանանդեցի]]), Ղուկաս և Միքայել Նուրիջանյան եղբայրները: [[Քարտեզ]]ը պղնձի վրա փորագրել են Ադրիանուս և Պետեր Շխոենբեկ Եղբայրները: Նրանք մինչև այդ փորագրել էին Եվրոպական լեզուներով հրատարակված կիսագնդերի քարտեզներ:
== Կազմությունը ==
Համեմատաբար ճիշտ են պատկերված եվրոպական երկրները: Կարևոր նշանակություն ունի «Համատարած Աշխարհացույց»-ի անունների [[հայերեն]] տառադարձությունը, որը հիմք է հանդիսացել հետագայում հրատարակված [[քարտեզ]]ներում օտար անունների տառադարձության համար: «Համատարած Աշխարհացույց»-ի հետ են կապվում առաջին [[հայերեն]] [[քարտեզագրություն|քարտեզագրական]] տառատեսակները: «Համատարած Աշխարհացույց»-ը հայկական [[Վերածնունդ|Վերածննդի]] գիտության և արվեստի լավագույն նմուշն է: [[Վերածնունդ|Վերածննդի]] ժամանակաշրջանի արվեստին բնորոշ է շրջանակից դուրս տարվա չորս եղանակների պատկերումը, որտեղ արտացոլվել է հին հունական դիցաբանութունը: «Համատարած Աշխարհացույց»-ի շրջանակից դուրս պատկերված են նաև այդ ժամանակ ընդունված դիցաբանական բազմաթիվ նկարներ:
Տիեզերագիտական տեսակետից «Համատարած Աշխարհացույց»-ը դեռևս գտնվում է նախակոպեռնիկոսյան շրջանի երկրակենտրոն սիստեմի վրա: Երկու կիսագնդերի միջև շրջանաձև ուղեծրերով ցույց է տրված մեր համակարգությունը երկրակենտրոն սիստեմով: Ընդ որում, [[Արեգակ]]ը պատկերված է որպես չորրորդ [[մոլորակ]]: Նրա մեջ ընդգրկված են 57 [[համաստեղություն]]ների նկարները իրենց անվանման հետ միասին<ref name=astgh></ref>:
==Աղբյուրներ==
{{reflist}}
[[Կատեգորիա: Քարտեզագրություն]]
[[Կատեգորիա: Աշխարհագրություն]]
| |||