«Դեյվիսոն-Ջերմերի փորձ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 52.
== Պատմությունը ==
 
[[Մաքսվելի հավասարումներ]]ից ելնելով, 19-րդ դարի վերջին պատկերացնում էին, որ լույսը կազմված է էլեկտրամագնիսական դաշտի ալիքներից, իսկ մատերիան՝ մասնիկներից: 1905թ., [[ֆոտոէֆեկտ|ֆոտոելեկտրական երևույթը]] բացատրելու համար [[Ալբերտ Այնշտայն|Ա. Այնշտայնը]] լույսը նկարագրեց որպես դիսկտետդիսկրետ և լոկալացված էներգիայի քվանտ (ինչը հետագայում կոչվեց [[ֆոտոն]]): Այդ աշխատության համար 1921թ. նա ստացավ ֆիզիկայի [[Նոբելյան մրցանակ]]: 1927թ. [[Լուի դը Բրոյլը]] հրապարակեց իր թեզը մասնիկ-ալիքային երկվության տեսության վերաբերյալ: Դրա գաղափարն այն էր, որ ամբողջ մատերիան ի հայտ է բերում ֆոտոնի մասնիկ-ալիքային հատկություններ<ref name=EisbergResnick>
{{cite book
|author=R. Eisberg, R. Resnick
Տող 60.
|publisher=John Wiley & Sons
|isbn=0-471-87373-X
}}</ref>։
Համաձայն դը Բրոյլի, մատերիան և ճառագայթումը նույնն են: Մասնիկի E էներգիան և նրան առնչվող ալիքի ν հաճախությունը կապված են [[Պլանկի հաստատուն#Հայտնաբերման պատմությունը|Պլանկի առնչությունով]]՝
:<math>E=h\nu\,</math>
Տող 67.
որտեղ h-ը [[Պլանկի հաստատուն]]ն է:
 
Դեյվիսոն-Ջերմերի փորձում կարևոր ներդրում ունի [[Վալտեր Էլսասեր]]ը (1920թ., Գյոթինգեն), ով նկատեց, որ մատերիայի ալիքամասնիկային բնույթը կարելի է հայտնաբերել բյուրեղային պինդ մարմինների վրա էլեկտրոններ ցրելու փորձերի միջոցով, ճիշտ ինչպես ռենտգենյան ճառագայթների ալիքային բնույթն է հաստատվել<ref name=EisbergResnick/><ref>:
{{cite book
|author=H. Rubin
Տող 77.
|publisher=National Academy Press
|isbn=0-309-05239-4
}}</ref>:
 
Էլսասերի այս առաջարկությունը հետագայում նրա ավագ գործընկեր Մաքս Բոռնը (ավելի ուշ՝ նոբելյանՆոբելյան մրցանակի դափնեկիր) հաղորդեց Անգլիայի ֆիզիկոսներին: Երբ Դեյվիսոնի և Ջերմերի փորձից հետո արդյունքները բացատրվեցին Էլսասերի դատողություններով: Մինչդեռ Դեյվիսոնի և ՋերմերիՓորձը փորձըդրվել իրականացվեցէր ոչ թե դը Բրոյլի հիպոթեզը հաստատելու, այլ՝ նիկելի մակերևույթը ուսումնասիրելու նպատակով:
 
1927 թ. Բելի լաբորատորիայում Դեյվիսոնը և Ջերմերը դանդաղ շարժվող էլեկտրոններն ուղղեցին բյուրեղային նիկելի թիրախին: Անդրադարձված էլեկտրոններին ինտենսիվության անկյունային կախվածությունը չափելուց հետո պարզվեց, դիֆրակցիայի պատկերը նույնն է, ինչ ռենտգենյան ճառագայթների համար Բրեգի նկարագրածը: Փորձը նրանցից անկախ կրկնեց [[Ջորջ Թոմսոն]]ը: 1937թ. Դեյվիսոնը և Թոմսոնը դրա համար Նոբելյան մրցանակ ստացան<ref name=EisbergResnick/><ref>
Տող 88.
|title=Clinton Joseph Davisson and George Paget Thomson for their experimental discovery of the diffraction of electrons by crystals
|publisher=The Nobel Foundation 1937
}}</ref>:
Փորձով հաստատվեց դը Բրոյլի հիպոթեզը նյութի՝ ալիքամասնիկային բնույթ ունենալու մասին: Այսպիսով, [[Արթուր Կոմպտոն|Կոմպտոնի]] հայտնաբերած [[Կոմպտոնի էֆեկտ|երևույթի]]<ref>
{{cite web