«Հեթումյաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Հեթումյանների իշխանության հիմնադիրը՝ [[Հեթում Ա]]–ի որդի [[Օշին Ա]], խույս տալով սելջուկյան թուրքերի հալածանքներից, 1073–ին իր ազգատոհմով [[Կիլիկիա]] էր տեղափոխվել [[Մեծ Հայք]]ի [[Արցախ]] նահանգից։ Կիլիկիայում իշխող Աբլղարիբ Արծրունին Օշինին պարգևեց Լամբրոն բերդը, որտեղ նրա հաջորդողները ժառանգաբար իշխեցին մինչև XIIIդ. սկիզբը։ Օշինին հաջորդեց որդին՝ [[Հեթում Բ]] իշխանը, որը Լաբրոնը, որպես ժառանգություն, թողեց ավագ որդուն՝ [[Օշին Բ]]–ին, իսկ Պատեռոն բերդը՝ կրտսերին՝ Սմբատ Նաթանայելյանին։ Դստերը կնության տվեց Հայոց կաթողիկոս Գրիգոր Բ Պահլավունու եղբորը՝ Վասիլին։ Ռուբինյան Մեծ իշխան [[Թորոս Բ]]–ի դեմ [[Բյուզանդիա]]յին զինակցող Սմբատը մարտում սպանվեց, իսկ Օշին Բ գերեվարվեց։ Պապեռոնում Սմբատին հաջորդեց որդին՝ Բակուրանը, որը քրոջը՝ Ռիթային, կնության էր տվել Թորոս Բ–ի եղբայր Ստեփանե իշխանին։ Վերջինիս սպսնությունից հետո նրա զավակներ Ռուբենը և Լևոնը դաստիարակվեցին Բակուրանի խնամատարմությամբ՝ Պապեռոնում։ Բակուրանին հաջորդեց եղբայրը՝ Վասակ իշխանը։ Օշին Բ ազատվեց Թորոսին 40 հազար ոսկի փրկագին վճարելուց և մանկահասակ որդի Հեթումին պատանդ թողնելուց հետո։ Օշին Բ–ի կրտսեր որդին էր [[Ներսես Լամբրոնացի]]ն, դուստրերը՝ Տալիթան և Շուշանը։ Հեթում Գ իշխանը, ամուսնանալով Թորոս Բ–ի դստեր հետ, ազատվեց պատանդությունից և 1175–ին հորից ժառանգեց Լաբրոնի իշխանությունը։ 1201–ին [[Լևոն Բ]] թագավորը խնամիանալու պատրվակով Հեթում Գ–ին հրավիրեց Տարսոն, ձերբակալեց նրան և առանց մարտի գրավեց Լաբրոնը։ Հեթում Գ այնուհետև նվիրվեց կրոնավորության՝ կրելով Հեղի նոր անունը։ Պապեռոնի տեր Վասակ իշխանի որդի [[Կոստանդին]]ը դարձավ Հայոց բանակի սպարապետը, իսկ Լևոն Բ–ի մահից հետո՝ պետության խնամակալը (պայլ): 1126–ին Կոստանդինը որդուն՝ Հեթում Ա–ին պսակելով Լևոն Բ–ի գահաժառանգ դուստր [[Զապել]]ի հետ, նրան հռչակեց Հայոց թագավոր, որը և դարձավ Հեթումյանների արքայատան հիմնադիրը։ Կոստանդինի ավագ որդի Սմբատը նշանակվեց սպարապետ, մյուս ոևդիներից Լևոնը կարգվեց բանակի սպառազինման և մատակարարման հրամանատար՝ մարաջախտ, Օշիտը՝ պայլ և Կոռիկոսի բերդատեր, Բարսեղը՝ Սսի արքեպիսկոպոս և Դրազաչկի վանահայր։ Հեթում–Հեղու կրտսեր որդուն ՝ Կոստանդին Լաբրոնացուն, շնորհվեց թագադրության գործակալությունը։ Սրա որդու՝ Հեթում իշխանի դուստրերից Կիռ Աննան ամուսնացել էր Հեթում Ա թագավորի գահաժառանգ որդի Լևոնի, իսկ Ալիծը՝ Կիպրոսի թագավորության սենեսկալ Փիլիպպոս Իբլինացու հետ։ Հեթում իշխանի եղբայր Օշինը 1274-1294–ին վարել է մարաջախտության գործակությունը։ Մարաջախտի պաշտոնը հաջորդաբար վարեցին նաև Հեթումը(1294-1307) և Սմբատը (1307-1314)։ Հեթումյանների իշխաններից այնուհետև հիշատակվում են Հեթում Պատմիչը, նրա որդիներ Կոստանդին Սպարապետը և Կոռիկոսի տեր Օշին պայլը, որոնք 1329–ին սպանվեցին Լևոն Ե թագավորի հրամանով։ Վերջինիս մահից հետո ընդհատվեց Հեթումյանների իշխող տոհմաճյուղը։ Իշխանների խորհրդի որոշմամբ թագավոր հռչակվեց Հեթումյանների հեռավոր ազգական [[Կոստանդին Դ]], որին հաջորդեց հորեղբորորդի [[Կոստանդին Ե]]։ ▼

==Արտաքին հղումներ==▼