«Կրետներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
Սա թաղանթաթևավոր խայթող [[Միջատներ|միջատների]] (բացառությամբ [[Մեղուներ|մեղուների]] և [[Մրջյուններ|մրջյունների]]) ընտանիքների ընդհանուր անվանումն է։ Առավել հայտնի է ծալկաթև կրետների ընտանիքը, որը բաժանվում է 2 ենթաընտանիքի՝ հասարակական և միայնակ։ Հայտնի է կրետների 20 հզ. տեսակ։ Տարածված են առավելապես արևադարձային երկրներում։ ՀՀ-ում լայնորեն տարածված է արևելյան [[ձիաստաց]]ը։ Կրետներն ունեն ծնկաձև բեղիկներ և 2 զույգ թաղանթաթևեր։▼
Կրետները միջին և խոշոր չափերի միջատներ են (երկարությունը՝ մինչև 40 մմ)՝ կրծքի և փորիկի միջև ցայտուն արտահայտված [[ցողուն|ցողունով]]։ Ունեն սև ու ոսկեգույն գունավորում։ Կրետի մեջքը բարակ է, իրանը՝ նուրբ ու բարեկազմ։ Փորիկի ծայրին թաքնված սուր խայթը նրանց զենքն է։ 2 զույգ թաղանթաթևերը նրանց օգնում են կտրել անցնել երկար տարածություններ և արագորեն փոխել թռիչքի ուղղությունը։ Թռչում կամ բույն են հյուսում խմբերով։ Եթե մեկը պատահմամբ կամ դիտավորյալ քանդում է կրետների բույնը, ապա նրանք բվվոցով վրա են պրծնում ու խայթում։ Նրանց խայթիչի հետ կապված են թունավոր [[Գեղձ|գեղձերը]], դրա համար էլ խայթած տեղը խիստ այտուցվում է, որն ուղեկցվում է այրող ցավով, գերզգայունության դեպքում հնարավոր է [[անաֆիլաքսային շոկ]]։ Մանր [[Կենդանիներ|կենդանիները]] կրետի խայթոցից կարող են նույնիսկ սատկել։▼
▲Սա թաղանթաթևավոր խայթող
Սովորական կրետներն իրենց բույնը հյուսում են ձեղնահարկերում, [[Ծառ|ծառերի]] կամ թփերի [[ոստեր|ոստերին]], [[փչակ|փչակներում]]։ Կրետները բույն պատրաստելու համար դանդաղ սողում են չոր փայտի վրայով ու ծնոտներով կրծոտում այն, ապա կրծոտած թեփը խառնելով սեփական լորձին՝ շարում են բնի պատերը։ Որոշ ժամանակ անց կրետի պատրաստած «գավաթիկում» հայտնըվում են ձվիկներ, ապա գավաթիկի եզրերը ծալվում են, և այլևս չի երևում, թե ինչ է կատարվում այնտեղ։ [[Աշուն|Աշնան]] սկզբին բույնը դառնում է բռնցքաչափ։ Լսվում է ծանոթ բվվոցը, և բնից մեկը մյուսի հետևից դուրս են թռչում տասնյակ կրետներ. այդպես ծնունդ է առնում նոր սերունդը։ Կրետները թրթուրներին կերակրում են իրենց ծամած միջատներով։▼
▲Կրետները միջին և խոշոր չափերի միջատներ են (երկարությունը՝ մինչև 40 մմ)՝ կրծքի և փորիկի միջև ցայտուն արտահայտված
▲Սովորական կրետներն իրենց բույնը հյուսում են ձեղնահարկերում,
Հետաքրքիր է միայնակ կրետի ապրելակերպը։ Նրբագեղ, նեղ ու մուգ փորիկով
Կրետները հրաշալի
Կրետի խայթոցի դեպքում անհրաժեշտ է անմիջապես հանել խայթիչը և վերքը լվանալ
▲Կրետի խայթոցի դեպքում անհրաժեշտ է անմիջապես հանել խայթիչը և վերքը լվանալ [[Էթիլեթեր|էթիլ]]- կամ անուշադրի սպիրտով։ Ցավը մեղմացնում են կապարային թրջոցները։ Առավել վտանգավոր է, երբ թունավոր կրետները խայթում են բերանի լորձաթաղանթը. այդ դեպքում առաջացած այտուցը կարող է տարածվել [[բկանցք|բկանցքի]] ու [[կոկորդ|կոկորդի]] վրա և առաջացնել [[շնչահեղձություն]]։ Ուստի կրետի խայթոցի դեպքում անհրաժեշտ է անհապաղ դիմել [[Բժիշկ|բժշկի]]։
|