«Էլեկտրոնային ընթերցիչ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Vacio տեղափոխեց էջը «Էլեկտրոնային գիրք»-ից «Էլեկտրոնային ընթերցիչ»: հոդվածը ոչ թե էլ․ գրքերի, այլ ընթերցող սարքի մասին է
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:E-reader.jpg|մինի|աջից|«Կոբո Գլո» ընթերցիչը՝ լուսավորված էկրանով]]
{{Վիքիֆիկացում}}
'''Էլեկտրոնային ընթերցիչ''' ({{lang-en|E-reader}}), [[էլեկտրոնային գիրք]] ընթերցող սարք։ Ի տարբերություն [[պլանշետային համակարգիչ]]ների, էլեկտրոնային ընթերցիչը ավելի թեթև է, երկար են դիմանում մարտկոցները (մի քանի շաբաթ) և հիմնականում ունեն սևուսպիտակ՝ սովորական թղթին նմանվող էկրաններ։
'''Էլեկտրոնային գիրք'''ը (թվային գիրք, անգլերեն՝ digital book, անգլերեն՝ e-book reader), դա նեղմասնագիտական կոմպակտ պլանշետային համակարգիչների խմբի ընդհանուր անվանումն է, նախատեսված տեքստային ինֆորմացիայի պատկերման համար, որը ներկայացված է էլեկտրոնային տեսքով:
 
Առաջին էլեկտրոնային ընթերցիչն է համարվում Սոնի Լիրբը՝ 2004 թվականից։ Ներկայիս հանրահայտ մոդելներ են Ամազոն Քինդլը, Կոբոն, Սոնի ընթերցիչը, Իկարուսը և այլն։
 
== Ընդհանուր տեղեկություններ ==
Այս խմբի տարբերությունը սուբնոտբուկներից, կամ ПК պլանշետներից հանդիսանում է սահմանափակ ֆունկցիոնալությունը, ինչպես նաև ինքնավար աշխատանքի բավականին մեծ ժամանակը: Վերջինիս հասնում են E-ink տեխնոլոգիայի օգտագործման հաշվին, այսպես կոչված էլեկտրոնային թղթի: Այս տեխնոլոգիայով իրականացված էկրանը, պատկերում է միայն մի քանի մոխրագույն երանգներ, բայց դրա հետ միարժամանակ անդրադարձնում է լույսը (ինքը չի լուսարձակում) և օգտագործում է էներգիան միայն պատկերի ձևավորման համար (էջի թերթում):
 
Էլեկտրոնային գիրքըընթերցիչը համարում են պլանշետային համակարգիչների տարատեսակ: Նրանց հայտնվելը պայմանավորված է ընդհանրապես պլանշետային համակարգիչների զարգացման և մասնագիտացման հետ: Որոշ ժամանակակից սարքավորումներ համալրված են սենսորային էկրանով և ֆունկցիաների լայն հավաքածուով, ինչպես նաև թույլ են տալիս ոչ միայն կարդալ, այլ նաև փոփոխել տեքստը:
1971 թվականին Մայքլ Հարտը ստացավ անսահմանափակ թույլտվություն Xerox Sigma V-ի մեծ համակարգչի մեքենայական ժամանակին Իլլինոյս նահանգի համալսարանում: Փորձելով այդ ռեսուրսը օգտագործել արժանի, նա ստեղծեց առաջին էլեկտրոնային գիրքը- ԱՄՆ-ի Անկախության Հռչակագիրը, երբ տպեց նրա տեքստը համակարգչի մեջ: Այսպես գրքերի մեծ քանակության էլեկտրոնային պատճենների ստեղծման ճանապարհով սկիզբ դրվեց Գուտենբերգ ծրագրին:
 
Առաջին մասսայական էլեկտրոնային գրքերն էին մոնոքրոմային LCD էկրաններով սարքավորումները, թողարկված գրեթե միարժամանակ 1998 թվականին NuevoMedia Softbook Press ընկերությունների կողմից: Դրա հետևանքով նրանք եղան մոդիֆիկացված, առաջացան սարքավորումներ բազմագույն էկրաններով և մեծ ֆունկցիոնալությամբ: Չնայած առաջին մոդելների բավականին հաջող տեխնիկական լուծումներին, սարքը ձեռք չբերեց լայն տարածում:
== Պատմական տեղեկանք ==
Ավելի ուշ հայտնվեցին էլեկտրոնային գրքեր հիմնված հեղուկ բյուրեղների վրա, չնայած շոշափելի թույլտվության մեծացմանը և ավտոնամ աշխատանքի ժամանակի մեծացմանը, նրանք մեծ կիրառություն չգտան:
1971 թվականին Մայքլ Հարտը ստացավ անսահմանափակ թույլտվություն Xerox Sigma V-ի մեծ համակարգչի մեքենայական ժամանակին Իլլինոյս նահանգի համալսարանում: Փորձելով այդ ռեսուրսը օգտագործել արժանի, նա ստեղծեց առաջին էլեկտրոնային գիրքը - ԱՄՆ-ի Անկախության Հռչակագիրը, երբ տպեց նրա տեքստը համակարգչի մեջ: Այսպես գրքերի մեծ քանակության էլեկտրոնային պատճենների ստեղծման ճանապարհով սկիզբ դրվեց [[Գուտենբերգ]] ծրագրիննախագծին:
 
Առաջին մասսայական էլեկտրոնային գրքերնընթերցիչներն էին մոնոքրոմային [[LCD էկրաններովէկրան]]ներով սարքավորումները, թողարկված գրեթե միարժամանակմիաժամանակ 1998 թվականին NuevoMedia Softbook Press ընկերությունների կողմից: Դրա հետևանքով նրանք եղան մոդիֆիկացված, առաջացան սարքավորումներ բազմագույն էկրաններով և մեծ ֆունկցիոնալությամբ: Չնայած առաջին մոդելների բավականին հաջող տեխնիկական լուծումներին, սարքը ձեռք չբերեց լայն տարածում:
 
Ավելի ուշ հայտնվեցին էլեկտրոնային գրքեր հիմնված հեղուկ բյուրեղների վրա, չնայած շոշափելի թույլտվության մեծացմանը և ավտոնամավտոնոմ աշխատանքի ժամանակի մեծացմանը, նրանք ևս մեծ կիրառություն չգտան:
 
2007 թվականին էլեկտրոնային գրքերի շուկան մեծ վերելք ապրեց, կապված էլեկտրոնակին թղթի տեխնոլոգիայի առաջացմամբ: Դա տեսանելի է ինչպես ստեղծող ընկերությունների մեծ թվով, այնպես էլ մոդելների թվի մեծացմամբ: Էլեկտրոնային գրքերը նույնիսկ որպես կարդալու սարք իրենց հայտնիությամբ բավականին զիջում են սմարտֆոններին:
 
== Սարքավորումային ճարտարապետություն ==
Որպես օրենքկանոն, ժամանակակից էլեկտրոնային գրքերը ստեղծվում են էներգաէֆեկտիվ պրոցեսորների [[ARM պրոցեսոր]]ների վրա: Տվյալ տիպի սարքավորումների համար օգտագործվում են պրոցեսորներ, հատուկ պատրաստված սմարտֆոնների և բջջային ինտերնետ սարքավորումների համար: Էլեկտրոնային գրքերի պրոցեսորները թողարկվում են հետևյալ ընկերությունները՝ Qualcomm, Broadcom, Freescale, Samsung, TI, Marvell, ,VIA, Nvidia:Nvidia։
 
=== Ծրագրային մաս ===
Սարքավորումներում սովորաբար օգտագործվում են Linux[[Լինուքս]] ըտանիքի օպերացիոն համակարգերի տարբերությունըտարբերակներ, օգտագործողի վերամշակված ինտերֆեյսով, որը սահամանափակում է կարդալու համար նախատեսված էլեկտրոնային գրքի հնարավորությունները:
Ժամանակակից սարքավորումներում օգտագործողին հասանելի ֆունկցիաները աստիճանաբար շատանում են, և , բացի գիրք կարդալուց, ծրագրային ապահովումը թույլ է տալիս դիտել ֆոտոալբոմներ, լսել երաժշտություն և նույնիսկ խաղալ պարզագույն համակարգչային խաղեր:
 
Sony Reader սարքավորման բնութագրի մեջ նշված է, որ որպես ներքին օպերացիոն համարկարգ օգտագործվում է ОС MontaVista Linux Professional Edition:
Ժամանակակից սարքավորումներում օգտագործողին հասանելի ֆունկցիաները աստիճանաբար շատանում են, և , բացի գիրք կարդալուց, ծրագրային ապահովումը թույլ է տալիս դիտել ֆոտոալբոմներ, լսել երաժշտություն և նույնիսկ խաղալ պարզագույն համակարգչային խաղեր:
 
Sony Reader սարքավորման բնութագրի մեջ նշված է, որ որպես ներքին օպերացիոն համարկարգ օգտագործվում է ОС MontaVista Linux Professional Edition:-ը։
 
== Համեմատումը թղթե գրքերի հետ ==
[[Պատկեր:EBookreal.jpg|մինի|աջից|Էլեկտրոնային ընթերցիչի առավելություններից է համարվում տարողունակությունը․ մեկ ընթերցիչում կարելի է պահել հազարավոր, անգամ տասնյակ հազարավոր գրքեր]]
=== Առավելությունները ===
# Կոմպակտությունը և դյուրակիրությունը: Մի սարքավորման մեջ կարող են պահվել հարյուրավոր և հազարավոր գրքեր: Բացի դրանից, սարքավորումը սովորաբար ավելի թեթև ու փոքր է թղթե գրքից:գրքից։
# Պատկերի կարգավորում:կարգավորում․ Օգտագործողիօգտագործողի ցանկությամբ կարելի է փոփոխել շրիֆտի թե չափը, թե ֆորմատը: Շրիֆտի չափերի փոփոխումը հնարավորություն է տալիս կարդալ այնպիսի մարդկանց, որոնք գրքի մանր տառերը չեն կարողանում կարդալ:կարդալ։
# Հավելյալ հնարավորություններ․ սարքավորման մեջ կարող է իրականացվել փնտրում տեքստով, հիպերլինքերով անցումներ, ժամանակային նշումներով դիտումներ, էլեկտրոնային գրանցում, բառարան:բառարան։ Ներկառուցված ծրագրերը՝ ձայնի սինթեզատորները թույլ են տալիս կարդալ տեքստը:տեքստը։ Էլեկտրոնային գիրքըընթերցիչը թույլ է տալիս ոչ միայն կարդալ տեքստերը, այլ նաև ցուցադրել անիմացիոն պատկերները, մուլտիմեդային տեսահոլովակները կամ ձայնարկել աուդիոգրքերը:աուդիոգրքերը։
# Հավելյալ հնարավորություններ: Սարքավորման մեջ կարող է իրականացվել
# Տեքստի գինը:գինը․ Շատշատ գրքեր էլեկտրոնային տեսքով անվճար են կամ ավելի էժան քան թղթից գրքերը:գրքերը։
փնտրում տեքստով, հիպերլինքերով անցումներ, ժամանակային նշումներով դիտումներ, էլեկտրոնային գրանցում, բառարան: Ներկառուցված ծրագրերը՝ ձայնի սինթեզատորները թույլ են տալիս կարդալ տեքստը: Էլեկտրոնային գիրքը թույլ է տալիս ոչ միայն կարդալ տեքստերը, այլ նաև ցուցադրել անիմացիոն պատկերները, մուլտիմեդային տեսահոլովակները կամ ձայնարկել աուդիոգրքերը:
# Հասանելիությունը:Հասանելիությունը․ Ինտերնետիինտերնետի առկայության դեպքում տեքստերը ցանկացած ժամանակ պատրաստ են ներբեռնմանը համապատասխան կայքերից (Էլեկտրոնային գրադարաններից):։
# Տեքստի գինը: Շատ գրքեր էլեկտրոնային տեսքով անվճար են կամ ավելի էժան քան թղթից գրքերը:
# Էկոլոգիականությունը:Էկոլոգիականությունը․ Էլեկտրոնայինէլեկտրոնային գրքերում տեքստը կարդալու համար անհրաժեշտ չէ թուղթ, որի արտադրման համար հատում են անտառները:
# Հասանելիությունը: Ինտերնետի առկայության դեպքում տեքստերը ցանկացած ժամանակ պատրաստ են ներբեռնմանը համապատասխան կայքերից (Էլեկտրոնային գրադարաններից):
# Էկոլոգիականությունը: Էլեկտրոնային գրքերում տեքստը կարդալու համար անհրաժեշտ չէ թուղթ, որի արտադրման համար հատում են անտառները:
# Անվտանգությունը աստմայով հիվանդների, ալերգիկների, տան և թղթի փոշուց զգայունների համար:
 
=== Թերությունները ===
# TFT էլեկտրոնային գրքերը ունեն մարդու տեսողության վրա վատ ազդեցություն համակարգչի նման: (ներկայում շատ քիչ ընթերցիչներ ունեն TFT էկրաններ)։
# Պատկերի համեմատաբար ոչ այնքան բարձր որակը համեմատելի չէ թղթե գրքեր հետ, որոնք ստեղծվում են բարձրորակ թղթի վրա:վրա։
# Ինչպես ցանկացած էլեկտրոնային սարք, էլեկտրոնային գրքերը կարդալու համար նախատեսված սարքը, շատ ավելի զգայուն է ֆիզիկական ազդեցություններին(վնասվելուն), քան թղթե գրքերը:գրքերը։
# Բարձր գինը:գինը։
# Հրապարակողների մի մասը գրքի էլեկտրոնային տարբերակը թողարկում են որոշ ուշացմամբ:ուշացմամբ։ Գրքերի մի մասն էլ ընդհանրապես պաշտոնապես չեն հրապարակվում էլեկտրոնային տեսքով:տեսքով։
# Մոդելների մի մասում օգտագործվում է DRM կիրառական սահմանափակումներ, այդ թվում բարեխիղճ օգատագործումը, այսպիսով DRM-ի կիրառումը բերում է այնպիսի իրավիճակի, որ ցանկացած գիրք ցանկացած սարքի վրա կարդալ չի կարելի: Վառ օրինակ է հանդիսանում լեգալ գնված գրքերի տարածական ջնջելը օգտագործողների սարքերից:սարքերից։ Այնուամենայնիվ, քանի որ իրենից մեծ դժավարություն չի ներկայացնում էլեկտրոնային գիրք գնելը, որը DRM-ով չիչ ի(օրինակ fb2, rtf, txt և այլն), իսկ կոմուտացիոն հնարավորություններով օժտված են ոչ բոլոր էլեկտրոնային գրքերը, դա հազիվ թե կարելի է համարել էլեկտրոնային գրքերի թերությունը:թերությունը։
# Էլեկտրոնային գրքեր կարդալու սարքավորումները պահանջում են մարտկոցների անընդհատպարբերական լիցքավորում:լիցքավորում։
 
{{ՎՊԵ|E-book readers}}
 
[[Կատեգորիա:Անհատական համակարգիչներ]]