«Կեսարիայի բարբառ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «'''Կեսարիայի բարբառ''' - հայերենի բարբառ: Ըստ հայերենի բարբառների ձևաբանական դասակարգման պատկա...»:
 
No edit summary
Տող 1.
'''Կեսարիայի բարբառ''' - [[հայերեն]]ի [[բարբառ]]: Ըստ հայերենի բարբառների ձևաբանական դասակարգման պատկանում է '''«գա»''' ճյուղին, ըստ բազմահատկանիշ վիճակագրական դասակարգման՝ [[Փոքր Ասիա]]յի կամ արևմտյան բարբառախմբին: Խոսվել է [[Կեսարիա]]յում, ապա՝ Մունճուսուն,Նիզե, Պալակեսի, Էվերեկ-Ֆենեսե, Թոմարզա և այլ բնակավայրերում: Կեսարիայի բարբառն ունի '''ա, է, ը, ի, ու, օ, օ, ու, ա''' ձայնավորները: Բաղաձայնական համակարգը երկաստիճան է (ձայնեղ-շնչեղ խուլ): Գրաբարի '''այ>ա''' (փայտ>փադ), '''ոյ''' և '''ի>ու'''(լոյս>լուս, ալիւր>ալուր), '''ութիւն''' վերջածանցի '''իւ>ը''' (զօրութիւն>զօրըթըն): Անվանական հոլովման մեջ առկա է 4 հոլովաձև, 7 հոլովում՝ '''ի(ն), ու(ն), ան(ը), օչ(ը), վան, ց, ա'''. բացառականն ընդունում է '''էն || մէն || էմէն'''), գործիականը՝ '''օվ''' վերջավորություն: Անձ ցույց տվող գոյականների գործիականը կազմվում է սեռականով և '''հէդ(ը)''' կապով: Հոգնակիի վերջավորություններն են '''էր, նէր, անք || վանք, դիք || վըդիք, անդիք, նի''': Դերբայները 4 են՝ անորոշ, կատարելի, հարակատար, ենթակայական, որոնցից ժամանակային ձևեր է կազմում հարակատարը: Ունի '''է, ի, ա''' և '''ու''' խոնարհումները (վերջինը միայն սոսկածանցավոր բայերի համար): Բաղաձայնով սկսվող բայերի սահմանական եղանակի ներկան կազմվում է '''գա''' (որը շարունակականի իմաստ չունի) մասնիկով (գա գիրէմ = գրում եմ), դրանց ժխտականի կազմությունը յուրահատուկ է (չի-քամ գիրէմ): Անորոշ դերբայի սեռականը կազմվում է կրկնակի՝ '''ու''' և '''ի''' վերջավորությամբ (մընալույի, վասդըգէլույի):
Բաղաձայնական համակարգը երկաստիճան է`
*ձայնեղ-շնչեղ
*խուլ
Գրաբարի '''այ>ա''' (փայտ>փադ), '''ոյ''' և '''ի>ու'''(լոյս>լուս, ալիւր>ալուր), '''ութիւն''' վերջածանցի '''իւ>ը''' (զօրութիւն>զօրըթըն):
Անվանական հոլովման մեջ առկա է 4 հոլովաձև, 7 հոլովում՝
* '''ի(ն)
* '''ու(ն)'''
* '''ան(ը)'''
* '''օչ(ը)'''
* '''վան'''
* '''ց'''
* '''ա'''
Բացառականն ընդունում է '''էն / մէն / էմէն''')
Գործիականը՝ '''օվ''' վերջավորություն:
Անձ ցույց տվող գոյականների գործիականը կազմվում է սեռականով և '''հէդ(ը)''' կապով:
Հոգնակիի վերջավորություններն են
* '''էր, նէր, անք / վանք, դիք / վըդիք, անդիք, նի'''
 
===Դերբայներ===
 
Դերբայները 4 են
*անորոշ
*կատարելի
*հարակատար (կազմում է ժամանակային ձևեր)
*ենթակայական
 
Ունի '''է, ի, ա''' և '''ու''' խոնարհումները (վերջինը միայն սոսկածանցավոր բայերի համար): Բաղաձայնով սկսվող բայերի սահմանական եղանակի ներկան կազմվում է '''գա''' (որը շարունակականի իմաստ չունի) մասնիկով (գա գիրէմ = գրում եմ), դրանց ժխտականի կազմությունը յուրահատուկ է (չի-քամ գիրէմ): Անորոշ դերբայի սեռականը կազմվում է կրկնակի՝ '''ու''' և '''ի''' վերջավորությամբ (մընալույի, վասդըգէլույի):
 
{{ՀՍՀ}}