«Կատարյալ թիվ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ →Օրինակներ: clean up, փոխարինվեց: եւ → և (2), : → ։ (2) oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 4.
==Օրինակներ==
Հին հույներին հայտնի են եղել 6, 28, 496 և 8128 կատարյալ թվերը և նրանց թվացել է, թե այլ կատարյալ թիվ չկա։<ref name="Ղարագեբակյան" /> Հույն մաթեմատիկոս Նիկոմաքոսը նշել է 8128 կատարյալ թիվը դեռևս մ.թ.ա. 100թ.<ref name="Dickinson LE (1919)">{{cite book|last=Dickson|first=L. E. | authorlink = L. E. Dickson|title=History of the Theory of Numbers|year=1919|publisher=Carnegie Institution of Washington|location=Washington|pages=iii|url=http://www.archive.org/stream/historyoftheoryo01dick#page/4/}}</ref> 1456-ից 1461թթ. ժամանակահատվածում գրված ձեռագրում մի անհայտ մաթեմատիկոս արել է ամենավաղ հղումը հինգերորդ կատարյալ 33 550 336 թվի մասին, որն այդ ժամանակ հայտնաբերված է եղել։<ref>[[Munich]], [[Bayerische Staatsbibliothek]], Clm 14908</ref><ref name="Smith DE (1958)">{{cite book|last=Smith|first=DE|title=The History of Mathematics|year=1958|publisher=Dover|location=New York|isbn=0-486-20430-8|pages=21|url=http://books.google.com/books?id=uTytJGnTf1kC&pg=PA21}}</ref> 1588թ. իտալացի մաթեմատիկոս Պյետրո Կատալդին հայտնաբերել է վեցերորդ (8 589 869 056)<ref name="Peterson I (2002)">{{cite book|last=Peterson|first=I|title=Mathematical Treks: From Surreal Numbers to Magic Circles|year=2002|publisher=Mathematical Association of America|location=Washington|isbn=88-8358-537-2|pages=132|url=http://books.google.com/books?id=4gWSAraVhtAC&pg=PA132}}</ref> և յոթերորդ (137 438 691 328) կատարյալ թվերը։<ref name="Pickover C (2001)">{{cite book|last=Pickover|first=C|title=Wonders of Numbers: Adventures in Mathematics, Mind, and Meaning|year=2001|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=0-19-515799-0|pages=360|url=http://books.google.com/books?id=52N0JJBspM0C&pg=PA360}}</ref>
== Հատկությունները ==
Յուրաքանչյուր կատարյալ թիվ հավասար է առաջին {{nowrap|2<sup>(''p''−1)/2</sup>}} կենտ թվերի խորանարդների գումարին`
:<math>
\begin{align}
6 & = 2^1(2^2-1) & & = 1+2+3, \\[8pt]
28 & = 2^2(2^3-1) & & = 1+2+3+4+5+6+7 = 1^3+3^3, \\[8pt]
496 & = 2^4(2^5-1) & & = 1+2+3+\cdots+29+30+31 \\
& & & = 1^3+3^3+5^3+7^3, \\[8pt]
8128 & = 2^6(2^7-1) & & = 1+2+3+\cdots+125+126+127 \\
& & & = 1^3+3^3+5^3+7^3+9^3+11^3+13^3+15^3, \\[8pt]
33550336 & = 2^{12}(2^{13}-1) & & = 1+2+3+\cdots+8189+8190+8191 \\
& & & = 1^3+3^3+5^3+\cdots+123^3+125^3+127^3.
\end{align}
</math>
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
| |||