«Վեգետատիվ նյարդային համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (35) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Gray839.png|right|thumb|350px|Սիմպաթիկ նյարդային համակարգ (կարմիր) և Պարասիմպաթիկ նյարդային համակարգ (սև) Վեգետատիվ նյարդային համակարգ]]
 
'''Վեգետատիվ (ինքնավար) նյարդային համակարգը''' ծայրամասային [[նյարդային համակարգ]]ի բաժինն է:Այսէ։Այս համակարգի անվանումը բնորոշում է նրա համեմատաբար բարձր աստիճանի անկախությունը կենտրոնական նյարդային համակարգից:Վեգետատիվհամակարգից։Վեգետատիվ նյարդային համակարգը կազմված է '''սիմպաթիկ''','''պարասիմպաթիկ''' ու '''մետասիմպաթիկ''' բաժիններից,որոնք գործում են համաձայնեցված՝ օրգանիզմի պահանջներին համապատասխան ու ապահովում վեգետատիվ ֆունկցիաների բնականոն ընթացքը:Վեգետատիվընթացքը։Վեգետատիվ նյարդային համակարգը չունի հատուկ կենտրոնաձիգ զգացող ուղիներ:Նյարդայինուղիներ։Նյարդային ազդակները [[օրգան]]ներից հաղորդվում են ինքնավար ու մարմնական նյարդային համակարգերի համար ընդհանուր զգացող նյարդաթելերով:նյարդաթելերով։
 
Վեգետատիվ նյարդային համակարգը մի շարք առանձնահատկություններով տարբերվում է մարմնական նյարդային համակարգից:Վերջինիսհամակարգից։Վերջինիս շարժողական նյարդաթելերը դուրս են գալիս [[ողնուղեղ]]ից նրա ամբողջ երկարությամբ առանց ընդհատվելու նյարդավորում կմախքային [[մկաններ]]ը:Մինչդեռը։Մինչդեռ վեգետատիվ նյարդային համակարգի նյարդաթելերը դուրս են գալիս ողնուղեղի ու [[գլխուղեղ]]ի որոշ բաժիններից և ընդհատվում նրանցից դուրս գտնվող հանգույցներում:Ուստիհանգույցներում։Ուստի օրգաններին հաղորդվող ազդակները անցնում են իրար հաջորդող երկու նեյրոններով:նեյրոններով։
 
Դիտարկենք վեգետատիվ նյարդային համակարգի բաժինների կառուցվածքային ու ֆունկցիաները:ֆունկցիաները։'''Սիմպաթիկ''' բաժինը կազմված է կենտրոնական ու ծայրամասային բաժիններից:Նրանցիցբաժիններից։Նրանցից առաջին [[ողնուղեղ]]ի պարանոցային 8-րդ,կրծքային ու գոտկային վերին երեք հատվածների կողմնային եղջյուրներում գտնվող սիմպաթիկ նեյրոններն են,իսկ երկրորդը՝ սիմպաթիկ նյարդաթելերն ու սիմպաթիկ նյարդային հանգույցները:Սիմպաթիկհանգույցները։Սիմպաթիկ նյարդաթելերը նյարդավորում են ներքին օրգանները,[[մաշկ]]ը,արյունատար անոթները:անոթները։
 
Սիմպաթիկ բաժինը տագնապի,պաշտպանության,պահուստային ուժերի միավորման համակարգ է,որն ապահովում է օրգանիզմի կապն արտաքին միջավայրի հետ:Սիմպաթիկհետ։Սիմպաթիկ ազդակներն ակտիվացնում են ուղեղի գործունեությունը,պաշտպանական ռեակցիաները՝ ջերմակարգավորող գործընթացները,արյան մակարդումը,իմուն մեխանիզմները:Սիմպաթիկմեխանիզմները։Սիմպաթիկ նյարդերի դրդումն ուղեկցվում է նաև հույզերին ու լարվածությանը:Սիմպաթիկլարվածությանը։Սիմպաթիկ նյարդերի դրդումն ուղեկցվում է նաև հույզերին ու լարվածությանը:Սիմպաթիկլարվածությանը։Սիմպաթիկ նյարդաթելերի վերջույթներում արտազատվող [[ադրենալին]]ը համարվում է <<տագնապի հորմոն>>:Սիմպաթիկ։Սիմպաթիկ բաժինը կմախքային մկանների վրա ունի հարմարողական սնուցողական ազդեցություն:Այսազդեցություն։Այս օրինաչափությունն ուսումնասիրել են Լ.Ա. Օրբելին ու Ա. Գինեցինսկին:ՆրանքԳինեցինսկին։Նրանք բացահայտել են,որ սիմպաթիկ նյարդերի դրդումն ու նրանց վերջույթներում արտազատվող ադրենալինը վերականգնում և ուժեղացնում են մկանային գործունեությունը,մեծացնում մկանային ուժը:ուժը։
 
'''Պարասիմպաթիկ նյարդային համակարգը''' նույնպես կազմված է կենտրոնական ու ծայրամասային բաժիններից:Պարասիմպաթիկբաժիններից։Պարասիմպաթիկ կորիզները տեղավորված են միջին և երկարավուն ուղեղում,վարոլյան կամրջում,ողնուղեղի սրբանային հատվածներում,իսկ նյարդաթելերը մտնում են որոշ գանգուղեղային ու կոնքային նյարդերի կազմի մեջ:մեջ։
 
Միջին ուղեղում գտնվող պարասիմպաթիկ կորիզները կարգավորում են [[աչք]]ի ոսպնյակի հարմարումը ու բբի նեղացումը:Վարոլյաննեղացումը։Վարոլյան կամրջում,երկարավուն ուղեղում գտնվող պարասիմպաթիկ կորիզները նյարդավորում են թքագեղձերը,արցունքագեղձերը:Թափառողարցունքագեղձերը։Թափառող նյարդի պարասիմպաթիկ կորիզը նյարդավորում է բրոնխները,սիրտը,ստամոքսը,բարակ աղիները,ենթաստամոքսային գեղձը,լյարդը,երիկամը:երիկամը։[[Ողնուղեղ]]ի սրբանային բաժնի պարասիմպաթիկ նեյրոնները նյարդավորում են հաստ և ուղիղ աղիքը,միզապարկը,սեռական օրգանները:Պարասիմպաթիկօրգանները։Պարասիմպաթիկ ազդակները մեծամասամբ ունեն սիմպաթիկ գրգիռներին հակառակ ներգործություն:Ներքիններգործություն։Ներքին օրգանների մեծ մասն ունի կրկնակի նյարդավորում՝ սիմպաթիկ և պարասիմպաթիկ:Այդպարասիմպաթիկ։Այդ երկու բաժինների ազդեցությունն օրգանների վրա հակադիր է:Օրինակ՝է։Օրինակ՝ սրտի աշխատանքը հաճախանում է սիմպաթիկ բաժնի գրգիռի ազդեցությունից,մինչդեռ պարասիմպաթիկ բաժնի գրգռման դեպքում նրա հաճախականությունը նվազում է:Այսէ։Այս բաժնի դրդումը հաղոդող միջնորդանյութը ացետիլխոլինն է:է։
 
 
'''Մետասիմպաթիկ''' բաժինն ամբողջապես տեղադրված է ծայրամասում ներքին օրգանների պատերում:Այնպատերում։Այն նյարդավորում է միայն սեփական շարժողական ակտիվությամբ օժտված ներքին օրգանները (աղիքները,միզածորան և ուրիշ),կարգավորում այդ օրգանների շարժողական ակտիվությունը,հյութազատությունը և այլն:այլն։
 
Վեգետատիվ նյարդային համակարգի գործունեությունը կարգավորող բարձրագույն բաժիններն են ենթատեսաթումբը և
[[մեծ կիսագնդեր]]ի կեղևը:կեղևը։
 
{{commons|Կատեգորիա:Brain}}