Վիքիպեդիա

«Սուրեն Այվազյան (երկրագետ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Vacio տեղափոխեց էջը «Սուրեն Միխաիլի Այվազյան»-ից «Սուրեն Այվազյան (երկրագետ)»: ընդունված ձև
չ clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (16) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 27.
'''Սուրեն Միքայելի Այվազյան''', երկրաբանա-հանքաբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր, Ռուսական բժշկատեխնիկական ակադեմիայի ակադեմիկոս, Հայկական տեխնոլոգիական ակադեմիայի ակադեմիկոս, Էներգետիկ ինվերսիաների հասարակական միջազգային ակադեմիայի, Մոնրեալի /Կանադա/ ակադեմիայի իսկական անդամ, 1961 և 1968 թթ. ՍՍՀՄ պետական մրցանակների դափնեկիր, 2006թ. Չիժևսկու անվան մեդալի և 2007 թ. Մոսկվայի նոր իրավաբանական ինստիտուտի Երևանի մասնաճյուղի ոսկե մեդալի դափնեկիր։ Սուրեն Այվազյանի ստացած բազմաթիվ պարգևներից հիշարժանը 2010թ. ԼՂՀ (Արցախ) նախագահի շնորհած “Երախտագիտություն” մեդալն է՝ Արցախի ազատագրմանը մատուցած իր մեծ ծառայությունների համար։
 
Սուրեն Այվազյանը մեր ժամանակի խոշորագույն մտածողներից էր, որի հետաքրքրությունների ընգրկման շրջանակը շատ լայն էր. երկրաբանություն, գեոֆիզիկա, ֆիզիկա, քիմիա, պատմություն, լեզվագիտություն, քարտեզագրություն և այլն։ Նա գերազանց մասնագետ էր զինվորական գիտության բնագավառում`բնագավառում՝ մասնավորապես, ներկայումս գործող հակահրթիռային ռադիոլոկացիոն որսիչ համակարգի տեսության հիմնադիրներից է։ Նա Հայկական Ազատագրական Բանակի հիմնի հեղինակ է, գրող և բանաստեղծ, որը մարտահրավեր կառող էր նետել աշխարհի յուրաքանչյուր հեղինակին։ Մեր հետագա սերունդներին տակավին պետք է հասկանալ և գնահատել այդ մեծ գիտնականի հայտնագործությունները։
 
== Ընտանիք ==
* Ծնվել է 1933 թ. օգոստոսի 4-ին Թբիլիսի քաղաքում։
* Վախճանվել է 2009 թ. սեպտեմբերի 11-ին Երևանում։
* Հայրը`Հայրը՝ Միքայել Սողոմոնի Այվազյանը, եղել է “Սովետական Վրաստան” թերթի գլխավոր խմագրի տեղակալ։
* Մայրը`Մայրը՝ Վարդիթեր Պողոսի Հեքեքյանը, եղել է Ռոմանոս Մելիքյանի աշակերտուհին։
* Եղբայրը`Եղբայրը՝ Հրաչյա Միքայելի Այվազյանը /1931-1998/, ֆիզիկա-մաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Նյու-Յորքի գիտությունների Ակադեմիայի իսկական անդամ, ԳԱ Աշտարակի Ռադիոֆիզիկայի և էլեկտրոնիկայի ինստիտուտի հիմնադիրներից և ղեկավարներից մեկն էր։
* Կինը`Կինը՝ Լյուդմիլա Նիկոլայի Այվազյանը, մաթեմատիկոս։
* Դուստրերը`Դուստրերը՝ Նունե - լեզվաբան; Գայանե - ֆիզիկա-մաթեմատիկական գիտությունների թեկնածու։
 
== Կենսագրություն և գործունեություն ==
 
1957 թ. ավարտել է Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան համալսարանի երկրաբանության ֆակուլտետը։
1957-1959 թթ. աշխատել է որպես ինժեններ ՍՍՀՄ ԳԱ կիրառական գեոֆիզիկայի ինստիտուտի Էլբրուսի արշավաղմբում։ Աշխատելով պաշտպանական թեմայով`թեմայով՝ ավագ եղբոր հետ միասին փորձարարությամբ հայտնաբերել է սպեկտրի ինֆրակարմիր տիրույթում ալիքների երկարությունը`երկարությունը՝ ճառագայթման առավելապես պղտոր միջավայրում անցման ժամանակ։ Այս հայտնագործությունը օգտագործվել է “Սոյուզ-Պ” և “Սոյուզ-ՊՊԿ” հրթիռների համար և արժանացել Պետական մրցանակի։
1959 թ. աշխատել է Հայաստանի ԳԱ նախագահությունում։
1959-60 թթ. վերծանել է ուրարտական սեպագրությունը և առաջին անգամ ընթերցել այն արխայիկ գրաբարով /վաղնջահայերեն/։
Տող 49.
1963 թ. հրատարակել է “Հայկական սեպագրերի վերծանումը” ծավալուն գիտական աշխատությունը և արժանի հակահարված տվել Պիոտրովսկու և Դյակոնովի կեղծ տեսություններին՝ կապված Ուրարտու պետության և հայոց հնագույն պատմության հետ։
1965 թ. հանդես է եկել նորագույն ֆիզիկային նվիրված հոդվածաշարով։ Եթե Նյուտոնը դրել է եռաչափ համակարգի գաղափարը, Էյնշտեյնը՝ քառաչափ համակարգի գաղափարը, ապա Ս. Այվազյանը առաջ է քաշել հնգաչափ համակարգի գաղափարը՝ Հնգաչափ կոնտինիումի կոորդինատների բացարձականության տեսություն։
1966-67 թթ. հիմնել է գիտության նոր բնագավառ`բնագավառ՝ միջուկային գեոքիմիական-վալենտական իզոտոպների նմանության շարքերը, որի շրջանակներում բացահայտել է տարրերի փոխադարձ փոփոխությունները։
1968 թ. հիմնել է նյութերի ուսումնասիրման նոր ուղղություն`ուղղություն՝ գեոինվերսիան, և առաջարկել է գեոինվերցիոն փորձարկումների անցկացում։
1968-71 թթ. ապացուցել է, որ հնդեվրոպացիների նախահայրենիքը գտնվել է Հայկական բարձրավանդակում։ Սևանի ավազանում /Լճաշեն/ հայտնաբերել է մ.թ.ա. III-II հազարամյակների հին-հայկական և հին-ռուսական /հին-արիական/ քաղաքակրթությունը։
1968 թ. Մոսկվայում հաջողությամբ պաշտպանել է ատենախոսություն և ստացել եկրաբանա-հանքաբանական գիտությունների թեկնածուի կոչում։
Տող 57.
1969-1971 թթ. հիմնել և ղեկավարել է Հայաստանի երիտասարդ գիտնականների խորհուրդը։
1972 թ. ՍՍՀՄ բարձրագույն Ատեստացիոն հանձնաժողովի կողմից արժանացել է գիտության և տեխնիկայի պատմության գծով ավագ գիտաշխատողի կոչման։
1972-73 թթ. ստեղծել է ֆիզիկական մաթեմատիկայի նոր ուղղություն`ուղղություն՝ ռեգրավեկտորային անալիզ /գրավիտացիոն դաշտերի մաթեմատիկա/։ Անցկացրել է մի շարք փորձարկումներ ռադիոակտիվ վարակման, դեզակտիվացման և մագնիսական դաշտում լազերային ճառագայթի շեղման ուղղությամբ։
1973 թ. հրատարակել է “Երկրագնդի կազմավորումը” մենագրությունը, որից հետո Մոսկվայում անցել է նախապաշտպանություն ֆիզիկա-մաթեմատիկական գիտությունների դոկտորի կոչման համար։
1974 թթ. հայտնաբերել է նյութերի կոնցենտրացման /կուտակման/ պրոցեսները տիեզերական օբյեկտներում և ցույց է տվել Գալակտիկայի էվոլյուցիոն զարգացման ընթացքը գրավիտոնից մինչև նեյտրոնային աստղային օբյեկտները։
Տող 67.
1968-1988 թթ. աշխատել է Հայգիպրոցվետմետում /գունավոր մետալուրգիայի գիտահետազոտական ինստիտուտում/ որպես գիտատեխնիկական ինֆորմացիոն բաժնի վարիչ, հրատարակել է ինստիտուտի գիտական աշխատությունների ժողովածուները և գիտական հաղորդագրությունները։
Ս.Այվազյանը առանձին ճանաչում ձեռք բերեց հատկապես 1978-1988 թթ., երբ նա ՍՍՀՄ ղեկավարներ Լ.Ի. Բրեժնևին, Ա.Ն.Կոսիգինին, Մ.Ս.Գորբաչովին բաց նամակներ ուղարկեց, որոնցում ընգրկված էր Լեռնայիմ Ղարաբաղի ու Նախիջևանի տարածքների բուն հայկականությունը։ Իր եզրահանգումները նա հավաստում էր փաստական նյութերով։ Հետագայում Այվազյանը դարձավ Ղարաբաղյան շարժման ակտիվ գաղափարախոսներից մեկը։ Նա նախաձերնեց ստորագրահավաք Արծախը Հայաստանին վերամիավորելու օգտին, ինչպես նաև կազմակերպեց դրամական միջոցների հանգանակություն ինքնապաշտպանության ջոկատները զենքով ու զինամթերքով ապահովելու համար։
1989 թ. մայիսին Ղարաբաղ զենք տեղափոխելու մեղադրանքով ձերբակալվել է և մինչև 1993 թ. մարտ ամիսը անցկացրել բանտում /այդ թվում նաև ՍՍՀՄ ՊԱԿ-ի Լեֆորտովոյի մեկուսարանում/։ Այդ տարիներին`տարիներին՝ գտնվելով փականքի տակ, գրել է “Այր Հայրենյաց” պատմավեպը, “1001 հայրեն” բանաստեղծությունների շարքը, “Լեֆորտովյան տեսիլքներ” գրական շարքը։ Գտել և դուրս է բերել գրավիէլեկտրամագնիսական դաշտի միացյալ ցիկլը, որը կաղված է երկրագնդի միջուկում թերմոմիջուկային սինթեզի ռեակցիայի ընթացքից։
1993 թ., բանտից դուրս գալուց անմիջապես հետո, հիմնել է “Դաշնակցություն’’ թերթը և դարձել նրա գլխավոր խմբագիրը։
1994 թ. ստեզծել է Հայաստանի ռեֆորմների ասոցիացիան և դարձել “Արամազդ” հայերեն և ռուսերեն թերթերի գլխավոր խմբագիրը։
1994 թ. ստեղծել է Քարե մշակույթի թանգարան, “Քարեդարան” Հայկական ազգային ասամբլեան և դարձել է եռալեզու`եռալեզու՝ հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն հրատարակվող “Մեծամոր” գիտամշակութային թերթի գլխավոր խմբագիրը։
1997 թ. հիմնել է “Նեֆելին” ՍՊՀ-ն`ն՝ նեֆելինային սիենիտների մշակման և ալյումինի ստացման եղանակների նպատակով։
2006 թ. հիմնել է պարահոգեբանության և էքստրասենսորիկայի հայկական կենտրոնը։
2006 թ. տպագրել է “Հայաստանը և Աստվածաշնչյան պատումները” գիրքը։ Այստեղ գրվում է այն բոլոր հոգևոր արժեքների մասին, որոնք հայ ազգից գողացել և սեփականաշնորհել են հրեաները։ Այս գրքում նա շատ հետաքրքիր եզրահանգումների է հասնում։ Եվ շատ գաղափարներ կան, որ նա առաջին անգամ է դրանք առաջ քաշում։
Տող 81.
== Ստեղծագործություններ ==
 
Սուրեն Այվազյանը թողել է գիտամշակութային հարուստ ժառանգություն`ժառանգություն՝ 300 գիտական աշխատություն, այդ թվում`թվում՝ 36 մենագրություն, արձակ գործեր, բանաստեղծությունների ժողովածուներ, տասնյակ երգեր։
Ահա նրա որոշ աշխատությունների ցանկը.
# Հիքսոսները։ /մենագրություն/, Երևան, 1960
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սուրեն_Այվազյան_(երկրագետ)» էջից