«Պյութագորասի թեորեմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի (2), |right → |աջից (3), [[File: → [[Պատկեր: oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: եւ → և (14), ` → ՝ (10) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Pythagorean.svg|մինի|աջից|Պյութագորասի թեորեմը`թեորեմը՝<br />
ուղիղ անկյանը կից ''a'' և ''b'' կողմերի վրա կառուցված [[քառակուսի]]ների [[մակերես]]ների [[գումար]]ը հավասար է ''c'' ներքնաձիգի վրա կառուցված քառակուսու մակերեսին։]]
'''Պյութագորասի թեորեմը''' ցույց է տալիս ուղղանկյուն [[եռանկյուն|եռանկյան]] կողմերի հարաբերակցությունը։ <br />
Թեորեմը ձեւակերպվումձևակերպվում է հետեւյալհետևյալ կերպ`կերպ՝ ''Ուղղանկյուն եռանկյան [[ներքնաձիգ]]ի [[քառակուսի]]ն հավասար է էջերի քառակուսիների գումարին:'' Ներքնաձիգը ուղիղ անկյան դիմացի կողմն է, էջերը`էջերը՝ ուղիղ անկյան կից կողմերը։
Պյութագորասի թեորեմը կարող է գրառվել հավասարման տեսքով, որը ցույց է տալիս եռանկյան a, b էջերի եւև c ներքնաձիգի միջեւմիջև եղած կապը`կապը՝<br />
::a<sup>2</sup>+b<sup>2</sup>=c<sup>2</sup>:
Այս հավասարմանը հաճախ ասում են Պյութագորասի հավասարում։<br />
Պյութագորասի թեորեմը հույն մաթեմատիկոս Պյութագորասի (մ.թ.ա. 570թ.- մ.թ.ա. 495թ.) անունով է, ում վերագրվում է նրա հայտնագործումը եւև ապացուցումը։
 
Պյութագորասի թեորեմն ունի բազմաթիվ ապացույցներ`ապացույցներ՝ ավելի շատ, քան որեւէորևէ այլ [[թեորեմ]]։
 
==Ապացույցներ==
Տող 34.
{|
| [[Պատկեր:Pythagorean theorem rearrangement.svg|մինի|240px|աջից|Պյութագորասի թեորեմի ապացույցի տարբերակ` վերադասավորումների միջոցով:]]<br />
Գոյություն ունեն Պյութագորասի թեորեմի բազմաթիվ ապացույցներ, որոնց ժամանակ օգտագործվում է ուղղանկյուն եռանկյունու կողմերի վրա կառուցված քառակուսիների բաժանումը մասերի եւև այդ մասերի վերադասավորումներով մյուսների ստացումը`ստացումը՝ մեծ քառակուսուց երկու փոքրերի կամ հակառակը։<br />
Այստեղ բերված է այդ ապացույցներից մեկը։
ՎերեւիՎերևի երկու [[քառակուսի]]ները, որոնք կառուցված են ուղղանկյուն եռանկյան երկու էջերի վրա, կապույտ եւև կանաչ գույների երանգներով բաժանված են մասերի։ Այդ մասերը վերադասավորելով, ստացվում է ներքնաձիգի վրա կառուցված ներքեւիներքևի քառակուսին։ Սա ցույց է տալիս, որ մեծ քառակուսու [[մակերես]]ը հավասար է երկու փոքրերի մակերեսների [[գումար]]ին։ <br />
Ճիշտ է նաեւնաև հակառակը`հակառակը՝ ներքեւիներքևի մեծ քառակուսու մասերը կարելի է տեղավորել վերեւիվերևի երկու քառակուսիների մեջ։.<ref name=specifics>{{Harv|Loomis|1968|loc= Geometric proof 22 and Figure 123, page= 113}}</ref>
 
== Պյութագորասի թվեր ==
<br />
Պյութագորասի հավասարմանը բավարարող բնական թվերի եռյակին ասում են Պյութագորասի թվեր։ Այսինքն`Այսինքն՝ դրանք այն երեք թվերի խմբերն են, որոնցից երկուսի քառակուսիների գումարը հավասար է երրորդի քառակուսուն։<br />
Մեզ ամենահայտնի եռյակն է 3, 4 եւև 5 թվերի շարքը, քանի որ`որ՝ 3<sup>2</sup>+4<sup>2</sup>=5<sup>2</sup>։<br />
Դրան հաջորդող եռյակներն են`են՝<br />
:::5, 12, 13;
:::8, 15, 17;