«Միտոքոնդրիումներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
clean up, replaced: : → ։ (36) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (12), → (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 15.
==Հայտնագործումը==
 
Միտոքոնդրիումներն առաջին անգամ նկարագրել է Կելիկերը [[1850]] թվականին`թվականին՝ [[միջատ]]ների մկաններում, իսկ նրանց հայտնաբերումը վերագրվում է Ալտմանին`Ալտմանին՝ [[1894]] թ.։ «Միտոքոնդրիում» անվանումը սահմանվել է Բենդանի կողմից [[1898]] թ., այն առաջացել է [[հունարեն]] «միտոզ»-թել և «քոնդրոս»-հատիկ բառերից։<ref name="ReferenceA">Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 119-120</ref>
 
==Կառուցվածքը==
 
Միտոքոնդրիումները հարուստ են [[սպիտակուց]]ներով, պարունակում են [[լիպիդ]]ներ և ոչ մեծ քանակությամբ [[ՌՆԹ]]։ Էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ երևում է միտոքոնդրիումների երկու շերտից կազմված` կազմված՝ 10-25 նմ թաղանթը։ Արտաքին թաղանթը հարթ է, դրանում քիչ են [[սպիտակուց]]ները։ Ներքին թաղանթն առաջացնում է բազմաթիվ ծալքեր կամ ներփքումներ`ներփքումներ՝ կատարներ (կրիստաներ), որոնք ուղղված են դեպի միտոքոնդրիումի ներքին խոռոչը։ §Կրիստաներ¦ բառը առաջացել է [[լատիներեն]] §կրիստ¦-ելուստ, սանր բառից։ Թաղանթներից յուրաքանչյուրը կազմված է երեք շերտից`շերտից՝ երկու շերտ [[սպիտակուց]]ային [[մոլեկուլ]]ներից և մեկը`մեկը՝ միջինը, [[ճարպ]]ային [[մոլեկուլ]]ներից։ Որքան ակտիվ է տեղի ունենում այն նյութերի սինթեզը, որոնք պահանջում են մեծ էներգիա, այնքան ուժեղ են զարգացած և խիտ են կրիստաները միտոքոնդրիումներում։ Այդ պատճառով էլ ենթադրվում է, որ նրանք սերտորեն կապված են մակրոէրգիկ նյութերի սինթեզի հետ։ Կատարների մակերեսին կա [[ԱԵՖ]] սինթեզող [[ֆերմենտ]]ների շղթա, որտեղ և կատարվում է [[ԱԵՖ]]-ի սինթեզ, իսկ արտաքին մեմբրանում`մեմբրանում՝ ճեղքում։<ref name="ReferenceA"/>
Ներքին թաղանթով սահմանափակված տարածությունը անվանում են մատրիքս։ Մատրիքսում են գտնվում`գտնվում՝
 
* Կրեբսի ցիկլին մասնակցող ֆերմենտների մեծամասնությունը,
Տող 35.
==Ֆունկցիաները==
 
Միտոքոնդրիումների ֆունկցիաներն են`են՝
 
* [[ԱԵՖ]]-ի սինթեզ
Տող 58.
Միտոքոնդրիալ հիվանդությունները պայմանավորված են միտոքոնդրիումների գենետիկական, կառուցվածքային կամ բիոքիմիական դեֆեկտներով, որոնք պատճառ են հանդիսանում հյուսվածքային շնչառության խանգարման։
Միտոքոնդրիալ հիվանդությունները փոխանցվում են միայն մայրական գծով, քանի որ սպերմատազոիդը տեղափոխում է միայն գենոմային ինֆորմացիայի կեսը (միտոքոնդրիումներ պրակտիկորեն չի պարունակում), իսկ ձվաբջիջը պարունակում է գենոմային ինֆորմացիայի մյուս կեսը և միտոքոնդրիումներ, որոնք իրենց հերթին գենետիկական ինֆորմացիայի կրողներ են հանդիսանում (միտոքոնդրիումը ունի սեփական ԴՆԹ)։ Բջջային էներգետիկ փոխանակության ախտաբանական խանգարումները կարող են արտահայտվել Կրեբսի ցիկլի տարբեր օղակների, շնչառական շղթայի կամ բետտաժօքսիդացման պրոցեսների դեֆեկտներով։
Կարելի է առանձնացնել միտոքոնդրիալ հիվանդությունների երկու խումբ`խումբ՝
 
Վառ արտահայտված ժառանգական համախտանիշեր`համախտանիշեր՝ պայմանավորված գեների մուտացիայով, որոնք պատասխանատու են միտոքոնդրիումների սպիտակուցների սինթեզի համար
 
*Բարտի համախտանիշ
Տող 81.
==Ախտորոշում==
 
Միտոքոնդրիալ հիվանդությունների ախտորոշումը կոմպլեքս միջոցառում է, որն իր մեջ ներառում է մի շարք հետազոտություններ`հետազոտություններ՝
 
* տոհմային