«Վոլֆրամ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝) |
չ clean up, փոխարինվեց: Եւ → և (4), : → ։ (19), → (3) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 2.
[[Պատկեր:Wolframite from Portugal.jpg|մինի|աջից|Վոլֆրամիտ]]
'''Վոլֆրամ''', քիմիական տարր է որի նշանն է <big>'''W'''</big> ([[լատիներեն]]՝ Wolframium)
Վոլֆրամը գտնվում է 6-րդ խմբի երկրորդական ենթախմբի (Բ-խումբ) և պարբերական համակարգում գրաված դիրքին համապատասխան ունի 6 արժեքական (վալենտային) էլեկտրոն
== Անունը ==
Ստացել է '''վոլֆրամիտ''' հանքանյութից։ Հայտնի է, որ միջնադարյան Եվրոպայում անագի ստացման միևնույն պայմաններում որոշ դեպքերում անհասկանալի պատճառով անագ չէր ստացվում։ Մետալուրգներն ուշադրություն դարձրին այն փաստին, որ երբ [[անագ]]ի հանքաքարի մեջ հանդիպում էին գորշ կամ դեղնամոխրագույն ծանր քարեր, ապա անագը չէր ստացվում և անցնում էր շլակի փրփրի մեջ։ Ստացվում էր, որ «այդ ծանր քարն ուտում էր անագն այնպես, ինչպես գայլը ոչխարին»
Ներկայումս [[ԱՄՆ]]-ում, [[Մեծ Բրիտանիա]]յում և [[Ֆրանսիա]]յում վոլֆրամի համար գործածվում է ''Tungsten'' ([[շվեդերեն]]՝ ''Tung Sten'' - ''ծանր քար'') անունը։
== Պատմությունը ==
1781թ. շվեդ նշանավոր քիմիկոս Կարլ Վիլհելմ Շեելեն ազոտաթթվով մշակելով շեելիտ միներալը, ստացավ դեղին, ծանր քար (վոլֆրամի եռօքսիդ)
[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին վոլֆրամը քաղաքական գործընթացներում ունեցել է նշանակալի
== Ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները ==
Մաքուր վոլֆրամը բաց մոխրագույն մետաղ է։ Խտությունը 19,3 գ/սմ<sup>3</sup>
Վոլֆրամն ամենադժվարահալ մետաղն է՝ հալվում է 3422°C ջերմաստիճանում, եռման ջերմաստիճանն է 5555°C։
Սենյակային ջերմաստիճանում, չոր [[օդ]]ում քիմիապես բավականին պասիվ է, բայց բարձր ջերմաստիճանում՝ 400 – 500°C-ում դանդաղ օքսիդանում է [[Թթվածին|թթվածնով]]
== Իզոտոպները ==
Վոլֆրամն ունի հինգ բնական իզոտոպ՝ <big><sup>180</sup>W</big>(0,120%), <big><sup>182</sup>W</big>(26,498%), <big><sup>183</sup>W</big>(14,314%), <big><sup>184</sup>W</big>(30,640%) և <big><sup>186</sup>W</big>(28,426%)։
Այս իզոտոպների կիսատրոհման ժամանակահատվածներն այնքան երկար են, որ կարելի է ասել, որ դրանք կայուն
Հայտնի են նաև վոլֆրամի 30 արհեստական ռադիոակտիվ իզոտոպներ՝ ռադիոնուկլիդներ, որոնց զանգվածային թվերն ընկած են
== Կիրառությունը ==
[[Պատկեր:Filament.jpg|մինի|աջից|240px|Շիկացման լամպի շիկացման թելը:]]
* Իր դժվարահալության շնորհիվ վոլֆրամն անփոխարինելի է լուսավորող սարքերի շիկացման թելեր պատրաստելու
* Արգոնային եռակցման համար օգտագործվում են վոլֆրամե
* Մետաղների
== Վոլֆրամի պաշարները և ստացումը ==
Վոլֆրամի միացությունները բնության մեջ բավականին քիչ են տարածված։
Վոլֆրամի ընդհանուր համաշխարհային պահուստային քանակը կազմում է 7,5 մլն տոննա։ Վոլֆրամի մեծ պաշարներ կան [[Ղազախստան]]ում, [[Չինաստան]]ում, [[Կանադա]]յում, [[Ռուսաստան]]ում, [[ԱՄՆ]]-ում, [[Բոլիվիա]]յում, [[Պորտուգալիա]]յում և [[Հարավային Կորեա]]
Վոլֆրամի հանքեր կան նաև
=== Հանքանյութերը ===
Տող 65.
Աշխարհում տարեկան արտադրվում է 20 հազար տոննա վոլֆրամ։
=== Շուկայական գները ===
2010թ. ավարտին 99 % մաքրության մետաղական վոլֆրամի կիլոգրամի գինը կազմել է մոտավորապես 40-42 ԱՄՆ դոլլար, 2011թ. մայիսին՝ 53-55 ԱՄՆ
== Տե՛ս նաև ==
|