«Քարոզ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: է: → է։ (3), բ: → բ։ (3), ը: → ը։ (10), թ: → թ։, լ: → լ։ (2), մ: → մ։ (3), ն: → ն։ (7), ջ: → ջ։ (2), վ: → վ։ (5), տ: → տ։ (2), ց: → oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո... |
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (10), ` → ՝ (23) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Bloch-SermonOnTheMount.jpg|մինի|աջից]]
'''Քարոզ''', [[Քրիստոնեություն|քրիստոնեական]] հավատի ուսուցման և տարածման միջոց, կրոնադավանական, բարոյախրատական պատվիրանների հրապարակային ուսուցում, խրատ։ Քարոզ է կոչվում նաև եկեղեցու բեմից
Լայն առումով վաղքրիստոնեական լեզվում հասկացվել են նաև հավատացյալներին և քրիստոնյա առաջին համայնքներին ուղղված թղթերը, ավելի
== Քարոզի առանձնահատկությունները ==
Թեմատիկ առումով թղթերից և ճառերից քարոզը տարբերվում է նրանով, որ ավելի շատ նվիրված է ոչ թե կրոնադավանական զանազան հարցերի արծարծմանն ու բացատրությանը,
Քարոզը, ունենալով ընդհանուր ճանաչողական, մեկնողական, ջատագովական և ներբողային բնույթ, հիմնականում բարոյադաստիարակչական է։
Քարոզի ժամանակ քրիստոնեական հիմնական
Քարոզխոսության բարձրագույն նպատակը Քրիստոսի անձի և գործի մշտնջենական վերակենդանացումն է եկեղեցու հավատացյալների գիտակցության և կյանքի մեջ։
Տող 16.
== Քարոզի պատմությունը ==
Քարոզի կարևորությունը, անհատի ու հասարակության վրա ունեցած ներազդեցությունը շեշտվում է դեռևս [[Հին կտակարան]]ում, իսկ [[Նոր Կտակարան|Նոր կտակարան]]ում թե՛ [[Հովհաննես Մկրտիչ|Հովհաննես Մկրտչի]], թե՛ Քրիստոսի և թե՛ [[առաքյալներ]]ի գործունեությունն սկսվում է քարոզով։ Առաքյալներին պատվիրելով տարածել նոր
Քարոզությունը Քրիստոսի առաքելության տարածման գլխավոր միջոցն է։ Քանի որ առաքյալների գործունեությունն սկսվել է քարոզությամբ, քրիստոնեության վաղ շրջանում ավետարանելը և քարոզելը նույնացվել է ու միմյանց համարժեք ներկայացվել։ Հետագայում քարոզի գործառնական նշանակությունը փոխվել է։ Եթե սկզբնական շրջանում այն ծառայել է ավետարանական քարոզչությանը, քրիստոնեության տարածմանն ու ամրապնդմանը, ապա ավելի
Քարոզը և Քրիստոսի խոսքի տարածումը, սկսած առաքելական շրջանից, եկեղեցու հովիվների կյանքի և գործունեության կարևոր տեղն է գրավում։ Քարոզությունը առաքյալներից և առաքելական հայրերից փոխանցվել է Ընդհանրական եկեղեցու հայրերին, և քարոզը դարձել է հեթանոսության դեմ մղվող պայքարում քրիստոնեության գլխավոր զենքը։ Եկեղեցու առաջին չորս դարերի հայրերը հռչակվել են իրենց կենդանիքարոզխոսությամբ, որը հիմնականում կրել է ջատագովական բնույթ։ Քարոզի ներգործուն ուժը և թողած տպավորությունը լավագույնս արտահայտվել է Ընդհանրական եկեղեցու հռչակավոր հայրերից [[Հովհան Ոսկեբերան]]ին տրված «Ոսկեբերան» բնորոշման մեջ։
== Քարոզը Հայոց եկեղեցում ==
Քարոզն իր գործուն ազդեցությունն է ունեցել նաև հայոց կյանքում, մեծ կարևորություն և նշանակություն ստացել [[Հայ Եկեղեցի|Հայ եկեղեցում]]
Քարոզխոսությունն այնքան է կարևորվել, որ Գրիգոր Տաթևացին այն ավելի հեղինակավոր դարձնելու նախապայման է համարել վարդապետական իշխանություն ունենալը։ Վարդապետական և ծայրագույն վարդապետական գավազանի տվչությունը, որպես նշան ուսուցողական, քարոզչական իշխանության, խորհրդանշում է Հայ եկեղեցում քարոզխոսության կարևորությունն ու արժեքը։
== Քարոզի կառուցվածքը և բովանդակությունը==
Քարոզի կառուցվածքին, ունեցած նշանակությանը, դերին ու ազդեցությանն անդրադարձել է Գրիգոր Տաթևացին իր «Վասն մեղաց լեզուի» և «Վասն երկրագործաց» քարոզներում, որոնցից առաջինը նվիրված է քարոզի մատուցման կերպին ու միջոցներին,
Քարոզը հիմնվում է Աստվածաշնչի,
Քարոզը սոսկ իր բնաբանի մեկնությունը չէ, այլ ուղղված է տվյալ ժամանակի ունկնդրին, որի համար տարբեր ժամանակներում աստվածաշնչյան միևնույն մնայուն մտքի ու հոգևոր խորհրդի արտահայտությունն իմաստային տարբեր նրբերանգներ է ձեռք բերում և ըստ այդմ էլ ընկալվում ու կարևորվում։
Հայ եկեղեցու քարոզիչը, եթե եպիսկոպոս կամ վարդապետ է, կրում է իր իշխանությամբ տրված գավազանը։ Քահանա քարոզիչը կրում
է ձեռաց խաչ,
Հոգևորականը, «Ամեն»-ով ավարտելով քարոզը, ձեռքի խաչով խաչակնքում
լավ հողի մեջ սերմանվածները այն մարդիկ են, որ լսում են խոսքը և ընդունում ու պտուղ են տալիս...» (Մարկ. 4.20) խոսքերի վրա։ Ըստ այդ
զուգահեռի, քարոզը այն սերմն է, որ ծլարձակում է մարդու հոգում,
== Քարոզը` եկեղեցական մատենագրության ժանր ==
Եկեղեցու հայրերը և մատենագիրները Քրիստոսի խոսքի մեկնության և տարածման համար գրել են քարոզներ, որոնք հայոց մեջ երբեմն հայտնի են [[ճառ]] անունով։ Դրանք ունեցել են աստվածաբանական, դավանաբանական, փիլիսոփայական, մեկնողական, ջատագովական, ներբողական, բարոյադաստիարակչական բնույթ և եկեղեցական քարոզխոսության ու հրապարակախոսության լավագույն նմուշներից են։ Հայկական քարոզագրությունն սկսվել է V դ., [[Աթանաս Ալեքսանդրացի|Աթանաս Ալեքսանդրացու]], [[Բարսեղ Կեսարացի|Բարսեղ Կեսարացու]], [[Գրիգոր Նազիանզացի|Գրիգոր Նազիանզացու]], [[Եփրեմ Ասորի|Եփրեմ Ասորու]], [[Հովհան Ոսկեբերան]]ի, [[Կյուրեղ Ալեքսանդրացի|Կյուրեղ Ալեքսանդրացու]] և եկեղեցու այլ նշանավոր հայրերի ճառերի թարգմանությամբ ու մեկնությամբ։ Քարոզներից կազմվել են
== Գրականություն ==
* Տեր - Մկրտչյան Կ., Քարոզի նշանակությունը և գործադրության եղանակը, «Արարատ», 1895, դ 2, էջ
* Կյուլեսերյան Բ., Քարոզելու արվեստը, «Լույս», 1905, դ 3, էջ
* Հովսեփյան Գ., Դեպի լույս և կյանք, Անթիլիաս, 1986, էջ
* Գարեգին Ա, Համառոտ ձեռնարկ հովվական աստվածաբանության, Էջմիածին,
* Վարդանյան Մ., Քարոզը որպես միջնադարյան հրապարակախոսության հոգևոր արտահայտություն, «Էջմիածին», 2000, դ
== Աղբյուր ==
|