«Մարիամ Մագդաղենացի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, փոխարինվեց: ` → ՝ (11) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
{{անաղբյուր}}
[[Պատկեր:Pietro Perugino 047.jpg|մինի|Մարիամ Մագդաղենացին (Պերուջինոյի նկարը)]]
'''Մարիամ Մագդաղենացի''' ({{lang-he|מרים המגדלית}}, {{lang-grc|Μαρία ἡ Μαγδαληνή}}, {{lang-la|Maria Magdalena}}), [[Նոր Կտակարան]]ի գործող անձանցից մեկը, Հիսուս Քրիստոսի հավատարիմ հետևորդ, յուղաբեր կին, որ համաձայն ավետարանական տեքստերի`տեքստերի՝ հետևել է Քրիստոսին, ներկա է եղել Խաչելությանը և վկա է եղել նրա հարությանը։ Քրիստոնյա եկեղեցու կողմից դասվել է սրբերի շարքին։
 
== Մականվան ծագումը ==
Տող 11.
Ուղղափառությունը նրան ընդունում է որպես յուղաբեր կնոջ, որն Հիսուսի օգնությամբ ազատվել էր յոթ չարքերից, և պաշտվում է, որպես առաքյալներին հավասար սուրբ։ Ուղղափառ ավանդույթը չի նույնացնում նրան ավետարանական անառակի հետ։ Անառակության մասին չի նշվում նաև ակաթիստներում, դրանից բացի ուղղափառության մեջ տեղի չի ունեցել Մագդաղենացու նույնացում ավետարանի մյուս կանանց հետ, ինչպես կաթոլիկության մեջ, այդ կանայք պաշտվել են առանձին-առանձին։ Մագդաղենացու հիշատակը նշվում է ոչ միայն օգոստոսի 4-ին, այլև Զատկի չորրորդ շաբաթը, որ կոչվում է «Յուղաբեր կանանց շաբաթ»։
 
Իսկ կաթոլիկ եկեղեցու ավանդույթներում երկար ժամանակ ընդունված էր նրա նույնացումը ապաշխարհող անառակի և Բեթանիայից Մարիամի կերպարի հետ։ Կաթոլիկական ավանդույթներում Մագդաղենացին նույնացվում է ավետարանական հետևյալ կերպարների հետ`հետ՝
# Մարիամի հետ, որը Ավետարանում հիշատակվում է որպես Մարթայի և Ղազարոսի քույր, որոնք էլ ընդունել են Քրիստոսին իրենց տանը Բեթանիայում,
# Մի կնոջ, որի անունը չի հիշատակվում, և որն էլ կատարել է Հիսուսի գլխի օծման արարողությունը Բեթանիայում, Սիմոն բորոտի տանը,
Տող 18.
Այս կերպով Մագդաղենացին, նույնացվելով այս կերպարների հետ, ձեռք է բերել ապաշխարհող անառակի գծեր։ Նրա գլխավոր ատրիբուտներից մեկը անուշահոտություններով լի տարան է։ Այս ավանդույթի համաձայն Մագդաղենացին վաստակում էր անառակությամբ, և միայն Քրիստոսին հանդիպելուց հետո նա թողնում է այն, որից հետո Բեթանիայում լվանում է նրա ոտքերը մեռոնով և չորացնում իր մազերով։ Նա ներկա է եղել Խաչելությանը և այլն, որից հետո այժմյան Ֆրանսիայի տարածքում ապրել է միանձնուհու կյանքով։
 
20-րդ դարում կաթոլիկ եկեղեցին, ձգտելով ուղղել մեկնաբանման հնարավոր սխալները, մեղմացնում է ձևակերպումները`ձևակերպումները՝ 1969թ ռեֆորմից հետո նա Մագդաղենացուն արդեն չի համարում «ապաշխարհող»։ Բայց չնայած դրան նրա`նրա՝ որպես ապաշխարհող մեղսագործի զանգվածային գիտակցական ըմբռնումը, որ ձևավորվել էր դարերի ընթացքում, շնորհիվ մեծ թվով արվեստի գործերի ազդեցությանը, մնում է անփոփոխ։
 
Բյուզանդական գրականության մեջ պատմվում է այն մասին, որ Խաչելությունից որոշ ժամանակ անց Մագդաղենացին սբ. կույս Մարիամի հետ ուղևորվում է [[Եփեսոս]]` [[Հովհաննես Աստվածաբան]]ի մոտ և օգնում է նրան իր աշխատանքներում: Հարկ է նշել, որ Մագդաղենացու մասին ամենաշատ տեղեկությունները հաղորդել է հենց Հովհաննես Ավետարանիչը: Ենթադրվում է, որ Մագդաղենացին ավետում էր Հռոմում, ինչի մասին է վկայում Պողոս առաքյալի հռոմեացիներին ուղերձում Մագդաղենացու անվան հիշատակման փաստը: Հավանաբար նրա հենց այս ճանապարհորդության կապակցությամբ է ի հայտ եկել Մարիամ Մագդաղենացու հետ կապված Զատկի մասին առասպելը: Ըստ առասպելի, երբ Մարիամն եկավ կայսր [[Տիբերիոս]]ի մոտ և հայտնեց Քրիստոսի հարություն առնելու լուրը, ապա կայսրը ասաց, որ դա նույնքան անհնար է, որքան այն, որ այդ հավի ձուն կդառնա կարմիր, և այդ խոսքերից հետո այդ ձուն, որ նա բռնել էր դարձավ կարմիր գույնի:
Տող 31.
Իպպոլիտ Հռոմեացու «Երգ երգոցների մեկնության» մեջ, որտեղ նշվում է, որ առաջինները, ում հայտնվել է Հիսուսը եղել են Մարիամը և Մարթան։ Խոսքը հավանաբար Ղազարողի քույրերի մասին է։ Ավետարանչական պատմվածքներում Հիսուսին օծող բոլոր կանանց նույնացումները Մագդաղենացու հետ, վերջնականապես առաջ է բերվել Հռոմի պապ Գրիգոր Մեծի կողմից 591թ։
 
Արևմտաեվրոպական ապոկրիֆյան առասպելներում տրվում են մանրամասներ Մագդաղենացու մասին, օինակ, նրա ծնողների անունները`անունները՝ Սիր և Եվխարիա։ Երբեմն պատմվում է, որ Մագդաղենացին հարսնացուն է եղել Հովհան Աստվածաբանի, վերջինս էլ սակայն մերժել է այդ ամուսնությունը Աստծուն ծառայելու համար։
 
Շատ է պատմվում Մագդաղենացու քարոզչական գործունեության մասին, որը ի տարբերություն բյուզանդական պատմվածքների կապված է ոչ թե Փոքր Ասիայի, այլ Ֆրանսիայի տարածքների հետ։ Մասնավորապես, ինչպես պատմվում է, Խաչելությունից հետո Մարիամն իր եղբոր, քրոջ`քրոջ՝ Մարտայի և սրբեր Մակսիմինի, Մարտելոյի, Կիդոնիի հետ ուղևորվել է քարոզելու քրիստոնեությունը Գալլիա`Գալլիա՝ քաղաք Մասսիլիա (Մարսել)։
 
Մագդաղենացու կյանքի երկրորդ մասը համաձայն արևմտյան այս ավանդույթների անցել է անապատում մեկուսացված, որտեղ տրվել է խստագույն ասկետիզմի, ողբալով իր մեղքերը։ Նրա հագուստը փտել է, սակայն ամոթը ծածկում էին երկար մազերը։ Իսկ ուժասպառ ծերացած մարմինը ամեն գիշեր հրեշտակները երկինք էին բարձրացնում`բարձրացնում՝ ապաքինելու համար։ Մահվանից առաջ նրան հաղորդություն տվեց հանկարծակի այդ կողմերում անցնող մի քահանա։ Սուրբ Մակսիմինը ուղևորվում է Մագդաղենացու մոտ լսելով մահվան լուրը, նրա հետ անցկացնում նրա վերջին րոպեները։ Որից հետո թաղում է իր գաղափարակցին իրենց հիմնադրած եկեղեցում։ Սրբի մասունքները մինչ այսօր ցուցադրվում են Պրովանսե եկեղեցում։
Ի տարբերություն Սուրբ կույս Մարիամի Համբարձման, որ Աստվածամոր մահվանից հետո նրա մարմինը երկինք տարվեց, ինչի պատճառով էլ նրա մասունքները չեն ցուցադրվում, Մարիամ Մագդաղենացու Համբարձումը ուղղակի նրա և Աստծո միջև կապի արտահայտման ձևն էր և մահվանից հետո նրա մարմինը երկինք չբարձրացվեց։
Կաթոլիկ եկեղեցին գտնում է, որ Մարիամ Մագդաղենացու մասունքները գտնվում են Լատերանյան բազիլիկայում, որտեղ դրանք դրված են եղել զոհասեղանի տակ`տակ՝ օրհնված պապ Գոնորիոս III կողմից։
 
Մագդաղենացու կերպարը Արևմտյան Եվրոպայի մշակույթում դարերի ընթացքում բերում է զանազան սպեկուլյացիաների։ Հիմնական սյուժեները հետևյալներն են`են՝
# Մագդաղենացին դուրս էր վռնդվում կաթոլիկ եկեղեցուց`եկեղեցուց՝ որպես անառակ, և այս վռնդման հիմնական նպատակը Քրիստոսի ամենասիրելի աշակերտուհուն վարկաբեկելն էր, ինչպես նաև այդ ժամանակ տղամարդիկ իրենց ձեռքերում էին կենտրոնացրել եկեղեցական իշխանությունը։ Այս տեղեկությունների համար աղբյուր են հանդիսացել ապոկրիֆյան ավետարանները, հատկապես Ֆիլիպպինը։
# Մագդաղենացին և Քրիստոսը ամուսնացած են եղել կամ գտնվել են մարմնական կապի մեջ։
# Մագդաղենացին Հիսուսին պարգևել է երեխա, որն էլ արդյունքում դարձել է Մեծ Պահապանների արքայատոհմի նախահայրը։