«Հումանիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Նոր էջ «'''Հումանիզմ''' ({{lang-la|humanitas}} - մարդկայնություն, բնորոշում էր դասական գրականության դասատուին և ուսան...»: |
No edit summary |
||
Տող 39.
Հումանիզմը պատմականորեն վերափոխվել է յուրաքանչյուր պատմանակ դարաշրջանի ոգու և հայացքների համապատասխան, սակայն այն միշտ պահպանում է անձի՝ որպես գլխավոր արժեքային առաջնության գաղափարը:
== Ուղղություններ ==
Բազում հումանիստական միությունների առկայությունը պայմանավորում է XX և XXI դարերում հումանիզմի տարաբնույթ ձևերի գոյությունը: Ներկայումս հումանիզմի առավել նշանակալի տեսակներն են [[Աշխարհիկ հումանիզմ|աշխարհիկ (սեկուլյար) հումանիզմը]], որը սերտ կապված է [[Էվոլյուցիա|էվոլյուցիոն]] հումանիզմի հետ, նոոսֆերային հումանիզմը և էկոհումանիզմը և կրոնական (թեիստական) հումանիզմը:
=== Աշխարհիկ հումանիզմ ===
Աշխարհիկ հումանիզմը աշխարհայացք է, որը հայտարարում է մարդուն, երջանկության, զարգացան և իր դրական ընդունակությունների դրսևորման և զարգացման նրա իրավունքը որպես բարձրագույն արժեք:
Տող 48.
«Աշխարհիկ հումանիզմի հռչակագրի» մեջ ամրագրված հիմնարար սկզբունքներից են.
# Ազատ ուսումնասիրումը. փոխազդեցության միջոցների և մամուլի ազատություն, դոգմատիկության, գրաքննության ցանկացած տեսակի անթույլատրելիություն
# Եկեղեցու առանձնացումը պետությունից. ի խուսափում ազատ ուսումնասիրության սկզբունքի խախտման անհրաժեշտ է առանձնացնել եկեղեցին պետությունից
# Ազատության իդեալ. տոտալիտարիզմի ցանկացած տեսակի անթույլատրելիություն, փոքրամասնության իրավունքների հարգման և օրենքի իշխանության իդեալ
# Քննադատական մտածողության վրա հիմնված էթիկա. էթիկայի անկախությունը կրոնից: Կրոնական հայտնությունից անկախ բարոյական նորմերի հնարավորություն և անհրաժեշտություն
# Բարոյական կրթություն. երեխաների բարոյական կրթության և դաստիարակության անհրաժեշտություն: Երիտասարդներին կրոնի պարտադրման անթույլատրելիություն, նախքան ինքնակամ և գիտակցված համաձայնություն տալու ունակությունը
# Կրոնական սկեպտիցիզմ. թերահավատ և քննադատական վերաբերմունք գերբնականի հավաստիության հանդեպ
# Բանականություն
# Գիտություն և տեխնիկա
# Էվոլյուցիա
# Կրթություն
Հռչակագրում նշվում է, որ աշխարհիկ հումանիզմը բարոյական և գիտական արժեքների ամբողջություն է, որը չի կարող և չպետք է հանգեցվի կրոնական հավատքին: Այս ամենի հետ մեկտեղ աշխարհիկ հումանիստները պաշտպանում են հավատացյալների զգացմունքների հարգանքի, [[խղճի ազատություն|խղճի ազատության]] սկզբունքները: Նրանք հանդես են գալիս ինչպես կրոնական, այնպես էլ հումանիստական աշխարհայացքների քաղաքականացման և դրանք գաղափարախոսության վերածելու դեմ:
=== Կրոնական հումանիզմ ===
Կրոնական հումանիզմը իրենից ներկայացնում է հումանիզմի գաղափարների կրոնականացման լայն տիրույթ. [[տրանսցենդենտալ|տրանսցենդենտալի]] անշեղ առաջնայնությունը պահպանելով հումանիզմը այս կամ այն կրոնական ուսմունքի մեջ ներառելու փորձերից սկսած մինչև տրանսցենդենտալի հանգեցումը աշխարհիկին և այսկողմնաինին:
Տող 68.
<blockquote>
Միայն քրիստոնեությունն է տվել ... մարդակենտրոն զգացում, որը նոր ժամանակերի հիմնական շարժիչ ուժը հանդիսացավ:
== Գրականություն ==
# Истофеев А.В. Кризис гуманизма в условиях современной техногенной цивилизации▼
# Кутырев В.А.: Как и куда сдвигается гуманитарная парадигма? «Философия и культура», 2010▼
▲#Истофеев А.В. Кризис гуманизма в условиях современной техногенной цивилизации
# Основы современной философии. Издание 2-е дополненное. Серия «Мир культуры, истории и философии»▼
▲#Кутырев В.А.: Как и куда сдвигается гуманитарная парадигма? «Философия и культура», 2010
# Судьбы социального гуманизма в современном мире. Философская антропология и гуманизм. Коллективная монография. Владимир: ВГПУ, 2004. С. ▼
▲#Основы современной философии. Издание 2-е дополненное. Серия «Мир культуры, истории и философии»
# [http://www.atheismru.narod.ru Цанн-кай-си Ф., Плеханов Е. Гуманизм как философско-антропологическая проблема «Общественные науки и современность»; № 3, 1992. С. 147 – 151]▼
▲#Судьбы социального гуманизма в современном мире. Философская антропология и гуманизм. Коллективная монография. Владимир: ВГПУ, 2004. С.
▲#[http://www.atheismru.narod.ru Цанн-кай-си Ф., Плеханов Е. Гуманизм как философско-антропологическая проблема «Общественные науки и современность»; № 3, 1992. С. 147 – 151]
| |||