Վիքիպեդիա

«Կետոններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
Հաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Նոր էջ «'''Կետոններ''', օրգանական միացությունների դաս: Պարունակում են կարբոնիլ խումբ (CO), որին միացած են ածխ...»:
 
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (27), → oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Կետոններ''', օրգանական միացությունների դաս:դաս։ Պարունակում են կարբոնիլ խումբ (CO), որին միացած են ածխաջրածնային երկու ռադիկալ՝ R-CO-R՝:R՝։ R-ի և R՝-ի բնույթից կախված, լինում են՝ ալիֆաուոիկ (ճարպային), ալիցիկլիկ, արոմատիկ և հետերոցիկլիկ շարքի կետոններ:կետոններ։ Երբ R=R՝-ի, կետոնները կոչվում են համաչափ, օրինակ,
դիմեթիլկետոն՝ CH3COCH3, դիֆենիլկետոն՝ CeHsCOCeHs:CeHsCOCeHs։ Հակառակ դեպքում, երբ ածխաջրածնային ռադիկալները տարբեր են,կետոններ կոչվում են անհամաչափ, օրինակ, [[ացետոֆենոն]]՝ CH3COC6H5:ԸստCH3COC6H5։Ըստ կարբոնիլ խմբի թվի, տարբերում են
միա-, երկ-, եռ- և այլ կետոններ:կետոններ։ Մոլեկուլում, կարբոնիլ խմբերի հեռավորությունից կախված, դիկետոնները լինում են՝ a, p, y կետոններ:կետոններ։ Ըստ ռացիոնալ անվանակարգման, կետոններն անվանում են համապատասխան ածխաջրածնային ռադիկալների անվանը «կետոն» բառն ավելացնելով, օրինակ, [[մեթիլէթիլկետոն]]՝ CH3COC2Hs:CH3COC2Hs։ Իսկ ըստ
ժնևյան (կամ պաշտոնական) անվանակարգության, ճարպային շարքի կետոննորի անվանումները բխեցնում են համապատասխան ածխաջրածինների անուններից որոնց ավելացնում են «ոն» վերջածանցըև թվով ցույց տալիս CO խմբի տեղը, օրինակ, [[դիէթիլկետոն]]ը՝ CH3CH2COCH2CH3, անվանում են պենտանոն-3 :։ Շատ կետոննոր ստացել են պատահական անուններ, օրինակ, [[ցետոն]], [[ացետոֆենոն]] և այլն:այլն։
 
Ճարպային ցածրագույն կետոններն դուրեկան հոտով, անգույն հեղուկներ են, լուծվում են ջրում, իսկ բարձրագույնները պիևղ նյութեր են:են։
 
Բոլոր կետոնները լուծվում են օրգանակն լուծիչներում:Ստացմանլուծիչներում։Ստացման եղանակով և քիմիական հատկություններով կետոնները նման են աւդեհիդներին, սակայն դրանք պակաս ռեակցունակ են և ավելի կայուն՝ օքսիդացման նկատմամբ, կարբոնիլ խմբի բևեռացման աստիճանով:աստիճանով։ Կետոննորին բնորոշ են երկու ռեակցիաներ, որոնք պայմանավորված են կարբոնիլ խմբի առկայությամբ՝ կարբոնիլ խմբին միացում և դրա թթվածնի ատոմի տեղակալում:տեղակալում։ Օրինակ,
կետոններին հեշտությամբ է միանում կապտաթթուն՝ HCN, և առաջացնում օքսինիտրիլներ՝ RC(OH)R՝CN:R՝CN։ Կետոննորիի հետ նույն ձևով է փոխազդում նատրիումի բիսուլֆիտը՝ NaHS03, քլորոֆորմը՝ CHCl3, ևն:ևն։ Կետոննորի հիդրվելիս առաջացնում են երկրորդային սպիրտներ՝
RCOR՝+ H2 ^RCH(OH)R՝, իսկ մետաղաօրգանական միացությունների հետ փոխազդման և հետագա հիդրոլիզի դեպքում՝ երրորդային սպիրտներ՝
RCOR՝+ R"MgX ^
^RR՝C(R")OMgXt
^RR՝R"COH:COH։
PCls-ի հետ փոխազդելիս կետոններիի թթվածնի ատոմը տեղակալվում է [[քլոր]]ի երկու ատոմով:ատոմով։ Հիդրօքսիլամինի հետ կետոնները տալիս են [[կետօքսիմներ]]՝
RR՝CO+NH2OH ^RR՝C= NOH:NOH։
Այս ռեակցիան, ինչպես նաև թթվածևի տեղակալմամբ բյուրեղային այլ նյութերի առաջացումը կիրառում են կետոոններն առանձնացնելու, իսկ այդ նյութերի հիդրոլիզը՝ մաքուր կետոններ ստանալու համար:համար։ Մեծ նշանակություն ունի կարբոնիլ խմբի վերականգնումը միևչև CH2-]i:i։
Արդյունաբերության մեջ կետոններն ստանում են երկրորդային սպիրտների դիհիդրմամբ՝
RCH(OH)R՝ ^RCOR՝ +H2,
կարբոնաթթուների կալցիումական [[աղերի]] ջերմային քայքայմամբ՝
(RCOO) 2Cat> RCOR+ CaC03,
կամ կատալիզատորների ([[թորիում]]ի, [[բարիում]]ի [[օքսիդներ]]ի, [[կալցիում]]ի [[կարբոնատ]]ի) վրայով [[կարբոնաթթուներ]]ի գոլորշիներ անցկացնելով:Արոմատիկանցկացնելով։Արոմատիկ և ճարպարոմատիկ կետոնները ստանում են ալյումինի քլորիդի առկայությամբ արոմատիկ
ածխաջրածինների վրա թթուների քլորանհիդրիդներ ազդելով, օրինակ,
CfiHe-f CH3COCl ^C6H5COCH3֊h+HC1:HC1։
Շատ կետոններ կարելի է ստանալ կատալիզատորների առկայությամբ ածխաջրածիններն օդի թթվածնով օքսիդացնելով, օրինակ, էթիլբենզոլից ստանում են ացետոֆենոն, [[ցիկլոհեքսան]]ից՝ [[ցիկլոհեքսանոն]]:։ Կետոններն ունեն մեծ կիրառություն:կիրառություն։ Օրինակ, ցիկլոհեքսանոնը ելանյութ է կապրոնի ստացման համար:համար։ Միխլերի կետոնը կիրառվում է տրիարիլմեթանային ներկանյութերի, իսկ որոշ կետոններ՝ [[օծանելիք]]ի արտադրության մեջ:մեջ։
{{ՀՍՀ}} [[Կատեգորիա:Քիմիա]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կետոններ» էջից