«Ամազոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ամազոն''' ([[պորտուգալերեն]] և [[իսպաներեն]] ''Rio Amazonas''), գետ [[Հարավային Ամերիկա]]յում, աշխարհի ամենամեծ ավազան ունեցող [[գետ]]ն է (7180 կմ²), երբեմն համարվում է ամենաերկարն աշխարհում։ Առաջանում է Մարանյոնի և Ուկայալի գետերի միախառնումից։ Երկարությունը. Մարանյոնիի ակունքից`ակունքից՝ 6437, Ուկայալիի կամ Ապաչետի ակունքներից`ակունքներից՝ 7000 կմ։ Ունի բազմաթիվ վտակներ, որոնցից 20-ի երկարությունը գերազանցում է 1500 կմ-ը։

Գետի և նրա ավազանի մեծ մասը գտնվում է [[Բրազիլիա]]յում։ Հիմնականում հոսում է [[հասարակած]]ին զուգահեռ։ Ամազոնն աշխարհի ամենաջրառատ գետն է. միջին ծախսը (հոսքը)` 200 000 մ³/վրկ է, առավելագույնը` 300 000 մ³/վրկ։ Միջին տարեկան ծախսը`ծախսը՝ 7000 կմ³ (աշխարհի բոլոր գետերի ծախսի 15 %-ը)։ Կոշտ հոսքը տարվա ընթացքում գերազանցում է 1 մլրդ տոննան։ Ամազոնի նավարկելի ցանցի երկարությունը ավելի քան 25 հազար կմ է, գլխավոր նավարկելի հունը`հունը՝ 4300 կմ։ Գետաբերանում գետի լայնությունը կազմում է 200 կմ։ Գլխավոր վտակները. աջից`աջից՝ Ժուրուա, Պուրուս, Մադեյրա, Տապաժոս, Շինգու, ձախից`ձախից՝ Իսա, Ժապուրա, Ռիո-Նեգրո։ Գլխավոր նավահանգիստները`նավահանգիստները՝ Բելեն, Սանտարեն, Օբիդուս, Մանաուս (Բրազիլիա), Իկիտոս (Պերու)։