'''Օսմիում''' (<small>[[լատիներեն]]</small>`՝ ''Osmium''), [[Քիմիական տարրեր|քիմիական տարր]] է որի նշանն է <big>Os</big> և ատոմային թիվը՝ 76: Բոլոր նյութերի մեջ ունի ամենամեծ [[խտություն]]ը: Այդ ցուցանիշով նրա հետ կարող է համեմատվել միայն [[իրիդիում]]ը: Արծաթափայլ կապտավուն մետաղ է:
== Անունը ==
Անունն ստացել է ''հոտ'' նշանակող [[հին հունարեն]] ὀσμή բառից: Պատճառը օսմիումի ցնդող OsO<sub>4</sub> օքսիդի`օքսիդի՝ [[օզոն]]ի սուր հոտ հիշեցնող հոտն է:
== Պատմությունը ==
Օսմիումը հայտնաբերել են Լոնդոնում 1803թ. անգլիացի քիմիկոսներ Սմիթսոն Թենանթը եւ Ուիլյամ Ուոլասթոնը <ref>{{cite journal|title=Osmium|journal=Metallurgist|volume=18|issue= 2|year=1974|doi=10.1007/BF01132596|pages=155–157|first=S. I.|last=Venetskii}}</ref>։
Օսմիումն ամենամեծ խտությունն ունեցող նյութն է, ունի [[իրիդիում]]ից մի քիչ մեծ խտություն`խտություն՝ 2.59 գ/սմ<sup>3</sup>:<ref name="Densities">{{cite journal|url=http://www.platinummetalsreview.com/pdf/pmr-v33-i1-014-016.pdf|title=Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data|author=Arblaster, J. W.|journal=Platinum Metals Review|volume=33|issue=1|year=1989|pages=14–16}}</ref>
Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել [[ադամանդ]]ի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը`մոդուլը՝ 395-462 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] (ադամանդինը 443 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] է):<ref>{{cite journal|title=Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress|journal=Phys. Rev. Lett.|volume=100|issue=4|page=045506|year=2008|doi=10.1103/PhysRevLett.100.045506|pmid=18352299|bibcode=2008PhRvL.100d5506W|last1=Weinberger|first1=Michelle|last2=Tolbert|first2=Sarah|last3=Kavner|first3=Abby}}</ref><ref>{{cite journal|first=Hyunchae|last=Cynn|coauthors=Klepeis, J. E.; Yeo, C. S.; Young, D. A.|title=Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility|journal=Physical Review Letters|volume=88|issue=13|year=2002|doi=10.1103/PhysRevLett.88.135701|page=135701|pmid=11955108|bibcode=2002PhRvL..88m5701C}}</ref><ref>{{cite journal|first=B. R.|last=Sahu|coauthors=Kleinman, L.|title=Osmium Is Not Harder Than Diamond|journal=Physical Review B|volume=72|year=2005|issue=11|doi=10.1103/PhysRevB.72.113106|page=113106|bibcode=2005PhRvB..72k3106S }}</ref>
Հալման ջերմաստիճանն է 3033 °C, եռմանը`եռմանը՝ 5012 °C :
