«Ֆլուորեսցենցիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Կենսաֆիզիկա ՀոթՔաթ գործիքով
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (40), ` → ՝ (8), → (5) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Ֆլուորեսցենցիան''' մասնիկների կողմից լույսի ֆոտոնների առաքման երևույթն է: է։ Ընդհանրապես, էլեկտրոնային գրգռված վիճակներից ֆոտոնների առաքման պրոցեսը կոչվում է լյումինեսցենցիա:լյումինեսցենցիա։ Լյումինեսցենցիայի տարատեսակներից է ֆոտոլյումինեսցենցիան, որն իր հերթին ընդգրկում է երկու երևույթ`երևույթ՝ ֆլուորեսցենցիա և ֆոսֆորեսցենցիա`ֆոսֆորեսցենցիա՝ կախված հիմնական և գրգռված վիճակների բնույթից:բնույթից։ Սինգլետ գրգռված վիճակում բարձր և ցածր էներգետիկ մակարդակներում գտնվող էլեկտրոնների սպինները ունեն հակառակ ուղղվածություն:ուղղվածություն։ Այլ կերպ ասած, այդ էլեկտրոնների սպինները զույգված են:են։ Տրիպլետ վիճակում վերջիններս զույգված չեն, այսինքն ունեն միևնույն ուղղությունը:ուղղությունը։ Գրգռված սինգլետ վիճակից հիմնական սինգլետ վիճակի անցնելիս էլեկտրոնի սպինի փոփոխություն չպետք է տեղի ունենա, ինչը սակայն տեղի ունի տրիպլետ վիճակից հիմնական սինգլետ վիճակի անցնելիս:անցնելիս։ Ֆլուորեսցենցիան ֆոտոնների այնպիսի առաքումն է, որի դեպքում էլեկտրոնների սպինների փոփոխություն տեղի չի ունենում:ունենում։ Իսկ ֆոսֆորեցենցիան այն առաքումն է, որը տեղի է ունենում տարբեր մուլտիպլետության վիճակների միջև անցումների ժամանակ (հիմնականում`հիմնականում՝ գրգռված տրիպլետից հիմնական սինգլետ վիճակի անցնելիս):։ Որպես կանոն, ֆոսֆորեսցենցիան, ի տարբերություն ֆլուորեսցենցիայի, շեղված է դեպի ավելի երկարալիքային մարզը, ինչը պայմանավորված է առաքման ժամանակ տեղի ունեցող էներգիայի կորուստներով:կորուստներով։
Լույսի կլանման և առաքման պրոցեսները պատկերված են Յաբլոնսկու դիագրամում:դիագրամում։ [[Image:Jablonski diagram Arm.jpg|thumb|right|Յաբլոնսկու դիագրամը]].
Հիմնական, առաջին և երկրորդ էլեկտրոնային վիճակները նշանակված են համապատսխանաբար S0, S1, S2:S2։ Այս մակարդակներից յուրաքանչյուրը իր հերթին բաղկացած է մի քանի տատանողական մակարդակներից:մակարդակներից։ Տարբեր էներգետիկ մակարդակների միջև անցումները ցույց են տրված ուղղահայաց սլաքներով:սլաքներով։
==Քվանտային ելք==
Ֆլուորեսցենցիայի քվանտային ելքը բնութա•րում է առաքման պրոցեսի արդյունավետությունը:արդյունավետությունը։ Այն իրենից ներկայացնում է առաքված ֆոտոնների թվի հարաբերությունը կլանված ֆոտոնների հարաբերությանը:հարաբերությանը։
Քվանտային ելքի առավելագույն արժեքը 1 է, իսկ որպես նվազագույն արժեք ընդունված է 0.1-ը:ը։
Տվյալ նյութի ֆլուորեսցենտային քվանտային ելքը որոշվում է`է՝ համեմատելով այն ստանդարտի հետ:հետ։ Հայտնի և առավելապես կիրառվող ստանդարտ է ''Խինին սուլֆատի'' լուծույթը 0.1 Մ ծծմբական թթվում:թթվում։
==Կանոններ==
Ֆլուորեսցենցիայի երևույթը առնչվում է մի շարք ընդհանուր կանոնների հետ.
===Կաշայի կանոն===
Համաձայն Կաշայի կանոնի` կանոնի՝ գրգռման ալիքի երկարությունը չի ազդում առաքման ազդանշանի վրա:վրա։ Գրգռումից հետո տեղի է ունենում արագ ապագրգռում մինչև S1 մակարդակը, որի պատճառով էլ առաքման ազդանշանը և քվանտային ելքը անկախ են գրգռման ալիքի երկարությունից:երկարությունից։
===Հայելային պատկերի (անդրադարձի) կանոն===
Որպես կանոն, ֆլուորեսցենց առաքման սպեկտրը էլեկտրոնային կլանման սպեկտրի հայելային անդրադարձումն է:է։ Այս երևույթը կապված է Ֆրանկ-Կոնդոնի սկզբունքի հետ, համաձայն որի էլեկտրոնային անցումների ժամանակ միջուկների տեղաշարժ տեղի չի ունենում և այդպիսի անցումները Յաբլոնսկու դիագրամում պատկերվում են ուղղահայաց գծերով:գծերով։ Սա նշանակում է, որ ֆլուորոֆորի գրգռված վիճակում տատանողական մակարդակները նման են հիմնական վիճակի տատանողական մակարդակներին:մակարդակներին։
===Ստոքսյան շեղում===
Ֆլուորոֆորի գրգռումը, որպես կանոն, տեղի է ունենում մինչև որոշակի տատանողական մակարդակը (S1 կամ S2):։ Որից հետո տեղի է ունենում արագ ապագրգռում մինչև ամենացածր տատանողական մակարդակը`մակարդակը՝ S1:S1։ Այս պրոցեսը կոչվում է ներքին կոնվերսիա, որը տեղի է ունենում 10exp(-12) վ ընթացքում:ընթացքում։ Մոլեկուլները, որոնք գտնվում են S1 վիճակում, կարող են անցնել նաև առաջին տրիպլետ մակարդակը`մակարդակը՝ T1:T1։ Այդպիսի անցումը կոչվում է միջհամակարգային անցում:անցում։ Էներգիայի այսպիսի կորուստներով է պայմանավորված այն հանգամանքը, որ առաքման ազդանշանը, ի տարբերություն կլանման, շեղված է դեպի ավելի երկարալիքային մարզը, և որը ստացել է ստոքսյան շեղում անվանումը:անվանումը։
==Կիրառությունները==
Ֆլուորեսցենց սպեկտրոսկոպիան մեծ նշանակություն ունի կենսաբանական համակարգերի ուսունասիրման համար:համար։ Դա հիմնված է այն հանգամանքի վրա, որ կենսամոլեկուլներում տեղի ունեցող պրոցեսները անմիջական դրսևորում են ունենում ֆլուորեսցենց սպեկտրներում:սպեկտրներում։ Մասնավորապես, ֆլուորեսցենց սպեկտրոսկոպիայի օգնությամբ հնարավոր է ուսումնասիրել սպիտակուցների հետ տեղի ունեցող կառուցվածքային փոփոխությունները`փոփոխությունները՝ դենատուրացումը:դենատուրացումը։ Ի հաշիվ այն բանի, որ տրիպտոֆանի ֆլուորեսցենցիան շատ զգայուն է միջավայրի փոփոխությունների նկատմամբ, այն անմիջականորեն արձագանքում է սպիտակուցի կառուցվածքային փոփոխություններին:փոփոխություններին։
Կենսաբանական մեմբրաններում արտաքին նշանակրի տեղաբաշխումը ևս հնարավոր է ուսումնասիրել ֆլուորեսցենց սպեկտրոսկոպիայի օգնությամբ:օգնությամբ։
Այն փաստը, որ մի շարք ֆլուորեսցենց նշանակիրներ ունեն թույլ ֆլուորեսցենցիա ազատ (չկապված) վիճակում և կենսամոլեկուլների հետ կապվելիս, վերջիններիս ֆլուորեսցենցիայի քվանտային ելքը մեծանում է, և դա օգտագործվում է կենսամոլեկուլները, մասնավորապես ԴՆԹ-ն, ՙտեսանելի՚ դարձնելու համար:համար։
Չնայած այն բանին, որ ԴՆԹ-ի մոլեկուլի կազմի մեջ ազոտային հիմքերը պետք է, որ ունենային ֆլուորեսցենցելու հատկություն, սակայն ԴՆԹ-ն գրեթե չի ֆլուորեսցենցում:ֆլուորեսցենցում։ Այդ եղանակով ԴՆԹ ուսումնասիրելու համար օգտագործում են արտաքին ֆլուորեսցենցող նշանակիրների մեթոդը:մեթոդը։ ԴՆԹ-ի մոլեկուլին կապում են մեկ այլ ֆլուորեսցենցող մոլեկուլ, որն արդեն զգայուն կլինի ԴՆԹ-ի հետ տեղի ունեցող կառուցվածքային փոփոխությունների նկատմամբ, որոնք երևան կգան նշանակրի ֆլուորեսցենց սպեկտրներում:սպեկտրներում։ Այս նպատակով որպես ֆլուորեսցենց նշանակիրներ կարող են օգտագործվել մի շարք նյութեր, ինչպիսիք են ակրիդինային նշանակիրները, էթիդիումի բրոմիդը և այլ հարթ կառուցվածք ունեցող կատիոնային միացություններ:միացություններ։
 
==External links==