«Մատթեոս Ա Կոստանդնուպոլսեցի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: ր: → ր։ oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 1.
'''Մատթևոս Ա
== Կենսագրություն ==
[[1826]]-ին օծվել է վարդապետ, ապա Կոստանդնուպոլսի [[Ստեփանոս Աղավնի]] պատրիարքի հրամանով աշխատակցել [[Գրիգոր Փեշտիմալճյան]]ի կողմից իրականացվող «Հայսմավուրքի» տպագրությանը։ [[1838]]-ին օծվել է եպիսկոպոս։ [[1844]]-ին ընտրվել է Կոստանդնուպոլսի Հայոց պատրիարք։ [[1845]]-ին վերաբացել է դեռևս [[1845]]-ից փակված [[Սկյուտարի Հայոց ճեմարան]]ը, հինադրել նոր դպրոցներ։ 1855-ին ընտրվել է Հոգևոր ժողովի ատենապետ։ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս է ընտրվել 1858-ի [[մայիսի 17]]-ին, օծվել [[1859]]-ի [[օգոստոսի 15]]-ին։ [[1861]]-ին հաստատել է [[Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոց]]ի սահմանադրությունը։'''Մատթեոս Ա Կոստանդուպոլսեցի''' ծնվել է 1802 թվականին [[Կոստանդուպոլիս|Կոստանդուպոլսում]], մահացել 1865 թվականի օգոստոսի 22–ին Վաղարշապատում: Ամփոփվել է [[Սուրբ Գայանե վանք]]ի [[գավիթ|գավթում]]:▼
== Պատմություն==
Ներսես Աշտարակեցու մահից հետո [[Էջմիածին|Էջմիածնում]] հրավիրված ազգային եկեղեցական ժողովը Կոստանդնուպոլսի պատրիարքության հետ կապերն ավելի ամրապնդելու նպատակով որոշում է [[կաթողիկոս]] ընտրել արմտահայ [[եպիսկոպոս]]ներից որևէ մեկին։ Առաջադրված երկու թեկնածուներից [[Ալեքսանդր II]]–ը 1858 թվականին Հայոց կաթողիկոս է հասատատում Մատթեոս արքեպիսկոպոսին, որը 1844-1848 թվականներին եղել էր Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքը։
Մատթեոս Ա կաթողիկոսն իր գործունեությունը սկսում է բավական մեծ ոգևորությամբ և զգալիորեն աշխուժացնում ազգային–եկեղեցական կյանքը։ կաթողիկոսը փորձում է բարեկարգել Մայր Աթոռը, կարգավորել վանական ներքին կյանքն ու կենցաղը։ Նա մեծ կարևորություն է տալիս դպրոցական գործին, 1845 թվականին վերաբացում է Կոստանդնուպոլսի Սկյուտորի հայոց ճեմարանը, հիմնադրում նոր դպրոցներ։
1861 թվականին հաստատում է Թիֆլիսի [[Ներսիսյան դպրոց]]ի կանոնադրությունը, սահմանում ծխական ու թեմական դպրոցների ծրագրերն ու կանոնագրերը։ Մատթեոս Ա–ն փորձում է ընդլայնել Հայոց կաթողիկոսի իրավասությունները։ Այդ նպատակով նա կազմում է Հայոց եկեղեցու նոր կանոնադրություն և ուղարկում կառավարության հաստատմանը։ Սակայն կանոնադրության հաստատման պատասխանը այդպես էլ չի ստանում։
Մատթեոս Ա Կոստանդնուպոլսեցի կաթողիկոսն իր ժամանակի նշանավոր աստվածաբաններից էր, ուներ բեղմնավոր գրիչ, բազմաթիվ գրքերի հեղինակ է։ Առավել հայտնի է «Բարի մարդ և բարի քրիստոնյա» գրքով, որտեղ քննադատում է բողոքականներին և կաթոլիկներին։
▲[[1826]]-ին օծվել է վարդապետ, ապա Կոստանդնուպոլսի [[Ստեփանոս Աղավնի]] պատրիարքի հրամանով աշխատակցել [[Գրիգոր Փեշտիմալճյան]]ի կողմից իրականացվող «Հայսմավուրքի» տպագրությանը։ [[1838]]-ին օծվել է եպիսկոպոս։ [[1844]]-ին ընտրվել է Կոստանդնուպոլսի Հայոց պատրիարք։ [[1845]]-ին վերաբացել է դեռևս [[1845]]-ից փակված [[Սկյուտարի Հայոց ճեմարան]]ը, հինադրել նոր դպրոցներ։ 1855-ին ընտրվել է Հոգևոր ժողովի ատենապետ։ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս է ընտրվել 1858-ի [[մայիսի 17]]-ին, օծվել [[1859]]-ի [[օգոստոսի 15]]-ին։ [[1861]]-ին հաստատել է [[Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոց]]ի սահմանադրությունը։
Կաթողիկոսական գահին Մատթևոս Ա Կոնստանդնուպոլսեցուն հաջորդել է [[Գևորգ Դ Կոնստանդնուպոլսեցի (Քերեստեճյան)|Գևորգ Դ Կոստանդուպոլսեցի Քերեստեճյան]]ը։
| |||