«Իսոսի ճակատամարտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Գրանիկոսի ճակատամարտ|Գրանիկոս]] գետի ճակատամարտից հետո Ալեքսանդրը, պաշարելով [[Փոքր Ասիա]]յի մերձափնյա քաղաքները, հատեց [[Տավրոս]]ի լեռնաշղթան, անցավ Կիլիկյան դարպասիԴարպասի նեղ լեռնանցքով ու մուտք գործեց [[Կիլիկիա]]։ Դարեհը, գլխավորելով իր բազմահազարանոց զորքը, դուրս եկավ [[Բաբելոն]]ից դուրս եկավ Ալեքսանդրին ընդառաջ։ Հակառակորդները որոշիրար ժամանակմոտեցան տեղաշարժումներներկայիս էինՍիրիայի կատարում՝տարածքում, տակավին անտեղյակ լինելով մեկը մյուսի տեղադրությունից։դիրքավորման մասին: Վերջապես, Ալեքսանդրին տեղեկացրին, որ Դարեհի զորքը տեղակայվելկանգնած է իր թիկունքում, [[Իսոս]] ծոցի ափին։ Երկու կողմերը պարտադրված էին անհապաղորեն մտնելու բախման մեջ։ Պարսկական բանակը իրԻր զբաղեցրած թիկունքային դիրքով պարսկական բանակը վտանգում էր մակեդոնացիների հաղորդակցության գծերը։ Ինչ վերաբերվումվերաբերում է պարսիկներին` ապա նրանց հսկայական զորքի համար երկարատև անգործությունը ծայրահեղ անցանկալի էր։ Բանակները ճամբարվեցին Պինարուս գետի հովտում. պարսիկները՝ գետի հյուսիսային ափին, հունամակեդոնական զորքը՝ հարավային։ Այս ճակատամարտում մասնակցող ուժերի քանակը անհայտ է. ենթադրաբար, Դարեհի զորքը գերազանցում էր Ալեքսանդրի զորքը մոտ 6 անգամ։

Ալեքսանդրի զորքը Իսոսին մոտեցավ երկարատև արագընթաց երթից հետո և անպատրաստ էր մարտական գործողությունների անհապաղ մեկնարկմանը։ Ալեքսանդրը տրամադրեց նրան հանգստանալու հնարավորություն, այնուհետև առաջնոդեցառաջնորդեց դեպի կռվի վայրը։ Մոտենալով թշնամուն, նա իր նժույգի վրա սլացավ շարքերի երկարությամբ, քաջալերելով ու մարտի տենչ հաղորդելով իր զինվորներին։

Դարեհը, իրԻր շքախմբով շրջապատված, Դարեհը, անշարժ կանգնած էր ռազմակառքի մեջ իր բանակի կենտորնում։ Նրա շուրջը մոգերը աղոթում ու կրակապաշտական ծեսեր էին կատարում։ Զորքի հետևի մասում տեղավորվել էր արքայի հսկայական սայլաճամբարը՝ արքայի կանանոցով, դստրերով, գանձարանով ու պերճանքի առարկաներով։ Դարեհը այնչափ էր վստահ իր հաղթանակի վրա, որ անգամ կարգադրել էր Ալեքսանդրին կենդանի բռնել։

Ալեքսանդրի համար հաղթանակի գրավականներն էին մարտի անվրեպ ղեկավարումը, ինքնատիպ մարտավարությունը, զինվորների բարձր մարտական ոգին ու վարժվածությունը։ Ալեքսանդրի մտադրությունը հետևյալն էր՝ մինչդեռմինչ Պարմենիոնի թևը կզսպեր պարսիկ հեծելազորի ճնշումը, կազմակերպել հիմնական գրոհը աջ թևում, ճեղքել թշնամու մարտական գիծը ու նետվել գլխավոր թիրախի` Դարեհի, ուղղությամբ։ Այդպիսով, առճակատող կողմերը ընդունել էին նույնանման մարտավարություն։

Սկսվեց կատաղի մարտ երկու կողմերի ընտրանի զորքերի միջև։ Շուտով պարզվեց, որ Ալեքսանդրի գրոհայինները չափից ավել էին խորացել թշնամու շարքերը, ինչի հետևանքով մակեդոնացիների գիծը ճեղքվեց և բացակի մեջ ներխուժեցին փորձառու հույն վարձկանները։ Մակեդոնացիները, կորցնելով բազմաթիվ սպաներ, քայլ առ քայլ զիջում էին իրենց դիրքերը պարսիկների հուժկու հարվածների տակ։ Սակայն, Ալեքսանդրը իր առջևում տեսնում էր միայն մեկ թիրախ՝ անձամբ Դարեհին։ Անտեսելով Պարմենիոնի թևի ծայրաստիճան ծանր վիճակը, չնկատելով ազդրի վնասվածքը, նա իր գվարդիականների հետ սրընթաց սլանում էր Դարեհի ռազմակառքի ուղղությամբ։ Պարսիկ թիկնապահները զանգվածներով զոհվում էին իրենց արքային պաշտպանելիս։ Կատվածահար եղած Դարեհը, դիտելով իր շուրջը տեղի ունեցող սպանդանոցը, իջավ իր ռազմակառքից, քայլափոխ անցավ դիակների կույտերերի վրայով, վեր ցատկեց իր նժույգի վրա, ու, մինչ ճակատամարտի ավարտը, փախուստի դիմեց։ Նրա հետևից վազեց իր զորքը, ցնծված միահամուռ աղաղակով «արքան փախչումփախչու՜մ է»։ Մնացած պարսիկ զինվորները, լսելով այդ ճիչն ու տեսնելով, որ իրենց զորքը նահանջում է, իսկ նրա հետևից գլորվում է մակեդոնացիների ալիքը, շրջեցին իրենց նժույգները։ Գազազած մակեդոնացիք հետապնդում էին, և պարսիկները, մխրճելով իրենց իսկ հետևակին, խուճապահար նահանջեցին։ Բոլորի առջևում արշավակի սլանում էր Դարեհը, որին կրնկակոխ հետապնդում էր Ալեքսանդրը։

Սակայն, վրաշուտով հասածիջավ գիշերը դադարեցրեցև Ալեքսանդրը ստիպված եղավ դադարեցնել հետապնդումը։ ԱլեքսանդրըՆա հավաքեց Դարեհի թողաց զենքն ու հագուստը և վերադարձավ ճամբար։ Այստեղ արդեն մակեդոնացիք տոնում էին իրենց հաղթանակը։ Նրանց ձեռքն ընկան Դարեհի սայլաճամբարում գտնվող գանձերն ու կանանոցը։ Ալեքսանդրը ոչ միայն չնսեմացրեց Դարեհի կանանց, այլ նույնիսկ մեծարեց նրանց ու դրանով աստակեց նրանց հարգանքն ու երախտագիտությունը վաստակեց։երախտագիտությունը։