«Ակակի Ծերեթելի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:AkakiTsereteli.jpg|մինի|200px|Ակակի Ծերեթելի (1840-1915)]]
'''Ակակի Ծերեթելի''' ([[վրացերեն]]` აკაკი წერეთელი, [[1840]], [[հունիսի 9]] - [[1915]], [[հունվարի 26]]), վրացի բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, հրապարակախոս, վրաց նոր գրականության և գրական նոր լեզվի հիմնադիր ([[Իլյա Ճավճավաձե]]ի հետ միասին)։ [[19-րդ դար]]ի 2-րդ կեսի [[Վրաստան]]ում ազզային-ազատագրական շարժման ղեկավարներից:
 
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[Սաչխեր]]ի շրջանի [[Սխվիտոր]] գյուղում, հարուստ ավատատերի ընտանիքում։ Վրացերեն և [[ռուսերեն]] գրել-կարդալ սովորել է ծնողներից։ [[1850-ին]] թվականին ընդունվել է Քութայիսի նահանգական գիմնազիա։ [[1859]] թ-ին մեկնել է [[Պետերբուրգ]] և որպես ազատ ունկընդիր հաճախել համալսարանի արևելյան լեզուների (հայ-վրացական բաժին)ունկընդիր։ դասընթացներին։
 
Ուսանողական տարիներին ծանոթացել է [[Տարաս Շևչենկո]]յի և «Սովրեմեննիկի» շուրջը համախմբված գրողների հետ, որոնց ազդեցությամբ էլ կազմկերպվել են նրա գրական-գեղագիտական հայացքները։ [[1862-ին]] թվականին վերադարձել է [[Քութայիս]] և նվիրվել գրական աշխատանքին։ Անգնահատելի են նրա ծառայությունները վրաց ռեալիստական թատրոնի վերականգնման և [[պարբերական մամուլ]]ի զարգացման գործում։
 
== Ստեղծագործական կյանք ==
Ակակի Ծերեթելին գրել է նաև մի շարք պոեմներ` «Թոռնիկե Էրիսթավի», «Պատարա Կախի», «Թամար ցբիերի», «Դաստիարակը» և այլն։ Վրացական արձակը հարստացրել է «Բաշի աչուկ» պատմական վիպակով և «Իմ կյանքը» ինքնակենսագրական երկով։<ref>{{cite book|author=|title=Վրացական պոեզիա|publisher=Երևանի համալսարանի հրատարակչություն|location=|year=1983|page=էջ 414}}</ref>
Ծերեթելին հայրենիքը պատկերել է յուրովի (Վերելքում, [[1875]], Հիվանդը, [[1880]], Ամիրանը, [[1883]], Սիրեցյալիս, [[1898]], Սուլիկո, [[1895]]): Գրել է պոեմներ, վիպակներ, ակնարկներ, առակներ, պիեսներ, հրապարակախոսական հոդվածներ: Բագրատ Մեծ ([[1875]]), Թորնիկե Էրիսթավի ([[1884]]), Նաթելա ([[1900]]) պոեմները և Բաշի Աչուկ» ([[1895]]-[[1896]]) պատմվածքը պատկերում են ազատության ու անկախության համար վրաց ժողովրդի պայքարը: Արձակ գործերից հայտնի է Իմ գլխով անցածը ([[1894]]-[[1899]], հայերեն հրատարակություն՝ [[1938]]) ինքնակենսագրական վիպակը: Նրա Կորչի ([[1905]]) բանաստեղծությունը, որը կառավարությունը տապալելու ուղղակի կոչ էր, Վրաստանում դարձել էր հեղափոխական հիմն: Ծերեթելին վրացերենի է թարգմանել Ինտերնացիոնալը ([[1906]]):
 
== Ա. Ծերեթելու Գ. Սունդուկյանին նվիրված բանաստեղծությունը ==
[[Պատկեր:Ge-money-lari-10.jpg|մինի|200px|Ակակի Ծերեթելու պատկերը 2007-ին թողարկված 10 [[լարի]]անոց թղթադրամի վրա]]
 
Ծերեթելին ունի բանաստեղծություն, որը վերաբերվում է Գաբրիել Սունդուկյանին։ Բանաստեղծությունը թարգմանել է [[Գեղամ Սարյան]]ը։<ref>{{cite book|author=|title=Սրտի ձայներ|publisher=«Հայաստան» և «Սաբճոթա Սաքարթվելո»|location=Երևան-Թբիլիս|year=1970|page=էջ 7-8}}</ref>
 
Տող 18 ⟶ 21՝
{{վիքիքաղվածք}}
{{վիքիդարան|Հեղինակ։Ակակի Ծերեթելի}}
 
{{ՀՍՀ}}
 
{{DEFAULTSORT:Ծերեթելի, Ակակի}}