«Նիհիլիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
չNo edit summary |
||
Տող 1.
{{խմբագրում եմ|[[Մասնակից:Դատարկություն|Դատարկություն]] ([[Մասնակցի քննարկում:Դատարկություն|քննարկում]]) 19:07, 22 Հոկտեմբերի 2013 (UTC)}}
'''Նիհիլիզմը''' ({{lang-lat|nihil}} ոչինչ) [[փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] [[ուսմունք]] է, որը բացառում է [[կյանք]]ի ենթադրելի իմաստի գոյությունը: Ավելի հաճախ նիհիլիզմը արտահայտվում է էքզիստենցիալ նիհիլիզմով, համաձայն որի կյանքը չունի որևէ օբյեկտիվ նպատակ, իմաստ և արժեքայնություն<ref>Alan Pratt defines existential nihilism as "the notion that life has no intrinsic meaning or value, and it is, no doubt, the most commonly used and understood sense of the word today." [http://www.utm.edu/research/iep/n/nihilism.htm Internet Encyclopaedia of Philosophy]</ref>: Բարոյական նիհիլիզմը համարում է, որ գոյություն չունի
Տերմինը հաճախ օգտագործվում է [[անոմիա]]յի հետ հարաբերության մեջ` գոյության անիմաստությունը զգալուց առաջացող ընդհանուր հիասթափության վիճակը բացատրելու նպատակով, երբ ինչ-որ մեկը հասկանում է նորմերի, օրենքների և կանոնների անհրաժեշտության ավելորդությունը<ref>Bazarov, the protagonist in the classic work ''[[Fathers and Sons (novel)|Fathers and Sons]]'' written in the early 1860s by [[Ivan Turgenev]], is quoted as saying nihilism is "just cursing", cited in ''Encyclopaedia of Philosophy'' (Macmillan, 1967) Vol. 5, "Nihilism", 514 ''ff''. This source states as follows: "On the one hand, the term is widely used to denote the doctrine that moral norms or standards cannot be justified by rational argument. On the other hand, it is widely used to denote a mood of despair over the emptiness or triviality of human existence. This double meaning appears to derive from the fact that the term was often employed in the nineteenth century by the religiously oriented as a club against atheists, atheists being regarded as ''ipso facto'' nihilists in both senses. The [[atheist]], it was held [by the religiously oriented], would not feel bound by moral norms; consequently, he would tend to be callous or selfish, even criminal" (at p. 515).</ref>: [[Ֆուտուրիզմ]]ը, [[դեկոնստրուկցիոնիզմ]]ը<ref name=phillips>{{cite journal | last = Phillips | first = Robert | title = Deconstructing the Mass | journal = Latin Mass Magazine | issue = Winter | year = 1999 | quote = For deconstructionists, not only is there no truth to know, there is no self to know it and so there is no soul to save or lose." and "In following the Enlightenment to its logical end, deconstruction reaches nihilism. The meaning of human life is reduced to whatever happens to interest us at the moment… | url = http://www.latinmassmagazine.com/articles/articles_1999_WI_Phillips.html}}</ref> և այլ շարժումներ տարբեր ժամանակներում և տարբեր կոնտեքստներով բնորոշվել են որպես նիհիլիստիկ:
Նիհիլիզմը օգտագործվել է նաև տարբեր
== Նիհիլիզմի տեսակները ==
Նիհիլիզմը ունի տարբեր իմաստներ և օգտագործվում է տարբեր փիլիսոփայական տեսակետներ բացատրելու նպատակով: Տարբերում են նիհիլիզմի հետևյալ տեսակները՝
*''Մետաֆիզիկական նիհիլիզմը'' փիլիսոփայական տեսություն է, համաձայն որի իրականության մեջ օբյեկտների գոյությունը անհրաժեշտ չէ:
*''Իմացաբանական (էպիստոմոլոգիական) նիհիլիզմը'' կարող է ընդունվել, որպես [[սկեպտիցիզմ]]ի ծայրահեղ ձև, որը ընդհանրապես բացառում է իմացության գոյությունը<ref>Alan Pratt defines nihilism as "the belief that all values are baseless and that nothing can be known or communicated." [http://www.utm.edu/research/iep/n/nihilism.htm Internet Encyclopedia of Philosophy]</ref>:
*''Մերեոլոգիական նիհիլիզմը'' տեսակետ է, որի համաձայն մասերից կազմված օբյեկտները (ինչպես տարածական, այնպես էլ ժամանակի մեջ գոյություն ունեցող [[օբյեկտ]]ները) գոյություն չունեն:
*''Էքզիստենցիալ նիհիլիզմը'' տեսակետ է, որի համաձայն կյանքը չունի որևէ իմաստ և արժեք: Էքզիստենցիալ նիհիլիզմը պնդում է, որ մարդը կամ նույնիսկ բոլոր մարդիկ միասին [[տիեզերք]]ի համեմատ որևէ նշանակություն չունեն: Կյանքի անիմաստության գաղափարը շատ հաճախ է հանդիպում էքզիստենցիալիստական դպրոցներում:
*''Բարոյական նիհիլիզմը'' բացառում է բարոյականության գոյությունը, գոյություն չունեն բարոյական և ոչ բարոյական արժեքներ:
*''Քաղաքական նիհիլիզմը'' անհրաժեշտ չի համարում քաղաքական և հասարակական շատ կառույցների գոյությունը, ինչպիսիք են [[կառավարություն]]ը, [[ընտանիք]]ը, [[օրենք]]ը<ref>L. Strauss, “German Nihilism”, ''Interpretation'' 26 (3) (1999): pp. 353-378.</ref>:
== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist|2}}
== Տես նաև ==
* [[Էքզիստենցիալիզմ]]
* [[Աթեիզմ]]
* [[Ագնոստիցիզմ]]
* [[Աշխարհայացք]]
* [[Տեսակետ]]
* [[Անարխիզմ]]
* [[Լիբերալիզմ]]
[[Կատեգորիա:Փիլիսոփայություն]]
[[Կատեգորիա:Պոստմոդերնիզմ]]
[[Կատեգորիա:Փիլիսոփայական ուսմունքներ]]
[[Կատեգորիա:Էքզիստենցիալիզմ]]
| |||