«Հարուցիչ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Հարուցիչը''', '''ախտածինը''' կամ '''պաթոգենը''' ({{lang-el|πάθος}} (''pathos'') «տանջանք» և γενής (''genēs'') «առաջացնել» բառերից) ցանկացած [[միկրօրգանիզմ]] է ([[սունկ]], [[վիրուս]], [[բակտերիա]] և այլն) կամ հատուկ [[սպիտակուց]]՝ [[պրիոն]], որը կարող է առաջացնել այլ կենդանի օրգանիզմների ախտաբանական վիճակներ ([[հիվանդություն]]ներ)։ Ավելի լայն իմաստով պաթոգեն ասելով հասկանում ենենք [[արտաքին միջավայր]]ի ցանկացած ազդակ, որը կարող է որևէ կերպ վնասել օրգանիզմը կամ առաջացնել հիվանդություն <ref>[http://dictionary.reference.com/browse/pathogenic Dictionary.com: Pathogen] Retrieved Aug 17th 2013</ref>։ <ref>http://www.metapathogen.com</ref>։

Վարակիչ հարուցիչները, որպես կանոն կարող են տարբեր ճանապարհներով գաղթել տիրոջ [[պոպուլյացիա]]յի այլ տեսակներ և առաջացնել վարակիչ հիվանդություններ (վարակներ)։ Մարդու մոտ հարուցիչներով են պայմանավորված [[գրիպ]]ը, [[Բնական ծաղիկ|ծաղիկ]]ը, [[էբոլա]]ն, [[ջրծաղիկ]]ը, [[թոքաբորբ]]ը, [[Էպիդեմիկ պարօտիտ|խոզուկ]]ը, [[կարմրուկ]]ը և բազմաթիվ այլ հիվանդություններ։

Համաձայն պրիոնների մասին տեսության,` պրիոնները այնպիսի վարակիչ հարուցիչներ են, որոնք չեն պարունակում [[նուկլեինաթթուներ]]։ ՊրիոններՊրիոնները, փաստորեն, կազմված են միայն սպիտակուցներից, որոնք ունեն ոչ սովորական կառուցվածք։ Չնայած որ պրիոնները չեն բավարարում [[Կոխի պոստուլատներ]]ի պահանջները,պահանջները՝ նրանց հարուցչային բնույթի տեսության համար [[Սթենլի Փրուսիներ]]ը ստացել է [[Նոբելյան մրցանակ]] [[1997]] թ.]] ֆիզիոլոգիայի և բժշկության բնագավառում:

Պաթոգեն վիրուսները հիմնականում պատկանում են հետևյալ ընտանիքներին` [[ադենովիրուսներ]], [[պիկորնավիրուսներ]], [[հերպեսվիրուսներ]], [[հեպադնավիրուսներ]], [[ֆլավիվիրուսներ]], [[ռոտրովիրուսներ]], [[օրթոմիքսովիրուսներ]], [[պարամիքսովիրուսներ]], [[պապովավիրուսներ]], [[պոլիոմավիրուսներ]], [[ռաբդովիրուսներ]] և [[տոգավիրուսներ]]։ ՎիրուսներըՎիրուսներն ունեն 20-300նմ300 նմ երկարություն<ref>http://www.cdc.gov/ncidod/dvrd/spb/mnpages/dispages/ebola/qa.htm</ref>։

Չնայած որ բակտերիաների մեծ մասը անվնաս են կամ օգտակար, այնուամենայնիվ, հայտնի են որոշները, որոնք կարող են առաջացնել հիվանդություններ։ Բակտերիաները մեծամասամբ մահանում են [[հակաբիոտիկ]]ների ազդեցությամբ, որոնք քայքայում են բակտերիայի [[բջջապատ]]ը` խախտելով նրա կենսագործունեությունը։ Բակտերիաների չափերը սովորաբար 1-5 մկմ են։

Որոշ էուկարիոտ օրգանիզմներ, ինչպիսիք [[նախակենդանիներ]]ն ու [[որդեր]]ն են, նույնպես կարող են լինենլինել հարուցիչներ և առաջացնել հիվանդություններ։