«Հոբոյ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի (4), |right → |աջից (3), |left → |ձախից, |frame → |շրջափակել oգտվելով ԱՎԲ
Տող 16.
 
== Ծագումը ==
[[Պատկեր:Etruscan Painting 2.jpg|thumbմինի|Հնագույն որմնանկար]]
Անտիկ ժամանակներից մեզ են հասել տարբեր պատկերներ, որոնց վրա կարելի է հեշտությամբ նկատել հոբոյատիպ գործիքներ՝ սովորական կամ երկխողովականի։ Հոբոյ հիշեցնող գործիքի մասին խոսում է նաև [[Հոմերոս]]ը իր "[[Իլիական]]" պոեմում։ Նա այն անվանում է "Օլոի"։ Անտիկ ժամանակների հնագույն հոբոյատիպ գործիք է նաև տիբիան։ Այս հին գործիքներից ծնվել են տարբեր այլ ժողովրդական գործիքներ, որոնցից են հայկական [[դուդուկ]]ը և [[զուռնա]]ն, աֆրիկական ալգաիդան, հունգարական տորոկսիպը, չինական սուոնան, ճապոնական հիշիրիկին, ֆրանսիական բինիուն և այլ ազգային գործիքներ։
 
== Ժամանակակից հոբոյը ==
[[Պատկեր:ClassicalOboe.jpg|leftձախից|framedշրջափակելd|border width=0|Կլասիկ ժամանակաշրջանի հոբոյ, [[1805]] թվական]]
Մինչ 17-րդ դարը հոբոյը ուներ տարբեր չափսեր և կրում էր տերբեր տեսակի անվանումներ։ 17-րդ դարում ֆիքսվել է հոբոյի չափսը և այն օգտագործվում է մինչ օրս։ Հոբոյ բառը ունի ֆրանսիական արմատներ ({{lang-fr|hautbois}})։ Այն կազմված է երկու բառից՝ haut ՝ բարձր և bois ՝փայտ։ Սկզբնական շրջանում [[Անգլիա]]յում օգտագործվում էր բառի ֆրանսիական ձևը այնուհետեվ անգլիացիները սկսեցին օգտագործել գործիքի անգլիական անվանումը՝ ։
Հոբոյը միշտ ունեցել է լայն օգտագործում։ Հոբոյը առկա է եղել վաղ ժամանակերի թագավորական նվագախմբերում։ Այն օգտագործվել է նաև կամերային երաժշտությունում։
 
===== Տեմբրը =====
[[Պատկեր:Albrecht Mayer 04.jpg|thumbnailմինիnail|200px|rightաջից|Հոբոյիստ Ալբրեխտ Մեյերը լեզվակ պատրաստելիս]]
Ի տարբերություն այլ փողային գործիքների, հոբոյը ունի սուր և թափանցող հնչողություն։ Այն հոբոյների ընտանիքում գրավում է սոպրանոյի րեգիստրը։ Ավելի ցածր նոտաներ նվագելիս հոբոյը ունի շատ տխուր և թրթռան տեմբր։ Հոբոյի այս հնչողությունը կոմպոզիտորները օգտագործում եմ իրենց ստեղծագործությունների տխուր թեմաների համար։ Սակայն ավելի բարձր նոտաներ նվագելիս հոբոյի տեմբրը դառնում է լսելի, բարձր և որոշ ժամանակ ականջ ծակող։ Սովորաբար հոբոյի ձայնը միշտ լսելի է իր սուր տեմբրի շնորհիվ։
Հոբոյի տեմբրը տարբերվում է ֆլեյտայի և կլառների տեմբրից խողովակի քիչ տեսանելի օվալաձևության շնորհիվ։ Հոբոյի խողովակը կազմված է երկու հիմնական մասից։ Խողովակի վերին մասում ամրաբում է փոքրիկ լեզվակը։ Այժմ հոբոյահարները իրենք են պատրաստում իրենց սեփական լեզվակները՝ հարմարեցնելով բերանի և ատամնաշարի կառուցվածքին։
Տող 34.
 
===== Կառուցվածքը =====
[[Պատկեր:Oboe Reed.jpg|thumbnailմինիnail|rightաջից|30px|Հոբոյի լեզվակ]]
Հոբոյը ունի մոտավորապես 23 անցք։ Անցքերը իրարիծ հեռու են մի քանի սանտիմետրով։ Անցքերի շուրջը պատված է կամ նիկելով կամ որևէ այլ մետաղով։ Փոքրիկ լեզվակը ունի երկու հիմնական մաս՝ շուրթերին դիպչող մասը և գործիքի մեջ խրվող մասը։ Լեզվակը հիմնականում պատրաստվում է հոբոյահարների կողմից։ Լեզվակը պատրաստվում է շատ նուրբ և բարակ փայտից։
 
== Վիեննական հոբոյ ==
[[Պատկեր:Hautbois, viennois début 20ème.JPG|rightաջից|thumbմինի|80px|Վիեննական հոբոյ]]
Ի տարբերություն այլ նվագախմբերի՝ Վիեննայի Ֆիլհարմոնիկ Նվագախումբը օգտագործում է [[20-րդ դար]]ի սկզբին Հերման Ցուլագերի կողմից պատրաստած հոբոյը։ Այդ գործիքը փոխում է ամբողջ նվագախմբի տեմբրը և նոր շունչ հաղորդում նրան։ Լեզվակի ոչ սովորական կառուցվածքի շնորհիվ փոխվում է հոբոյի հնչողությունը։ Այն տարբերվում է մյուս բոլոր հոբոյներից։
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հոբոյ» էջից