«Երկկենցաղներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

|eol=1552

}}

'''Երկկենաղներ''' ({{lang-la|Amphibia}}), չորքոտանի [[ողնաշարավորներ|ողնաշարավոր]] [[կենդանիներ]]ի դաս, որն իր մեջ ներառում է [[սալամանդրեր]]ին, [[տրիտոններ]]ին, [[գորտեր]]ին, [[դոդոշներ]]ին և այլն։

 

Գորտի գլուխը շարժում ձևով միացած է իրանի հետ, սակայն այդ շարժումները սահմանափակ են, քանի որ պարանոցն արտահայտված չէ՝ գլխի և իրանի միջև ընդգծված սահման չի նկատվում։ Գլխի վրա՝ վերին մասում, գտնվում են քթանցքերը, դուրս ընկած [[աչք]]երը, իսկ յուրաքանչյուր աչքի հետևում՝ գլխի կողքերին՝ թմբկաթաղանթները։ Աչքերը ունեն կոպեր՝ վերին մաշկային և ստորին թաղանթային։

 

Գորտի հետևը վերջույթները երկար են, որի շնորհիվ տեղաշարժվում են ցատկումներով։

 

 

== Կմախքը և մկանունքը ==

 

 

 

Գորտի կմախքը կազմված է գանգից, ողնաշարից, վերջույթների գոտիներից և բուն վերջույթներից։ Գորտի գանգը ավելի քիչ ոսկորներ է պարունակում, քան ձկներինը։

Առջևի վերջույթները կազմված են բազուկից, նախաբազուկի երկու ոսկրերից և դաստակից, իսկ հետևինները՝ ազդրից, սրունքի երկու ոսկրերից և թաթից։ Դաստակը կազմված է չորս, իսկ թաթը՝ լողաթաղանթներով միացած հինգ մատներից։

 

 

Մկանները կորցրել են ձկներին բնորոշ հատվածավորությունը։ Հատկապես լավ են զարգացած անպոչ երկկենցաղների վերջույթների, իսկ պոչավորների՝ պոչի մկանները։

== Մարսողական համակարգը ==

 

 

Բոլոր երկկենցաղները գիշատիչներ են, սնվում են [[միջատներ]]ով, սարդակերպերով, կողինջներով։ Գորտի բերանում գտնվում է լեզուն։ Լեզուն արտադրում է սոսնձանման կպչուն նյութ, որն օգում է որսալ միջատներ։ Բերանում գտնվում են նաև կոնաձև [[ատամ]]ները, որոնք ծառայում են որսը բռնելու համար։ Սննդի կլլման գործընթացին օգնում են նաև ակնագնդերը, որոնք կարող են մասամբ հրվել բերանակլանի մեջ։ Բերանին հաջորդում է լայն բերանակլանային խոռոչը, որը նեղանում և անցնում է կերակրափողի։

== Երկկենցաղների բազմացումը և զարգացումը ==

 

 

Բոլոր երկկենցաղները բաժանասեռ կենդանիներ են։ Բեղմնավորումն արտաքին է, կատարվում է ջրում, իսկ զարգացումը մետամորֆոզով (կերպարանափոխությամբ)։