«Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի (4), |right → |աջից (2), |left → |ձախից (2) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Cartesian-coordinate-system.svg|
'''Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ''' ― ամենահասարակ և ամենահաճախ օգտագործվող կոորդինատային համակարգն է հարթությունում և տարածությունում։
Դեկարտյան կոորդինատները ներմուծվել են ֆրանսիացի գիտնական [[Ռենե Դեկարտ]]ի կողմից 17-րդ դարում։ Այն ներմուծելուց հետո առաջին անգամ հնարավոր եղավ կապ ստեղծել [[Էվկլիդեսյան երկրաչափություն|Էվկլիդեսյան երկրաչափության]] և [[հանրահաշիվ|հանրահաշվի]] միջև։ Դեկարտյան կոորդինատների ներմուծումով հնարավոր եղավ երկրաչափական պատկերները նկարագրել դեկարտյան հավասարումներով՝ հանրահաշվական հավասարումներով, որոնք ներառում են պատկերին պատկանող կետերի կոորդինատները։ Օրինակի համար, 2 շառավողով շրջանագիծը կարելի է ներկայացնել որպես այն բոլոր կետերի բազմությունը, որոնց կոորդինատները բավարարում են հետևյալ հավասարմանը՝ x<sup>2</sup> + y<sup>2</sup> = 2<sup>2</sup>։
[[Պատկեր:Cartesian-coordinate-system-with-circle.svg|
== Հարթության վրա կոորդինատները ==
O կետով անցնող x առանցքը կոչվում է աբցիսների առանցք, իսկ y առանցքինը՝ օրդինատների առանցք։ Աբցիսների և օրդինատների առանցքները փոխուղղահայց են։ Նրանց հատման O կետը՝ կոորդինատների սկզբնակետը, առանցքներից յուրաքանչյուրը տրոհում է երկու կիսաառանցքների։
Կոորդինատների առանցքները հարթությունը տրոհում են չորս քառորդների՝ I, II, III, IV։ Միևնույն քառորդի սահմաններում երկու կոորդինատների նշանները պահպանվում են։
[[Պատկեր:Cartesian coordinates 2D.svg|
Հարթության վրա սահմանված դեկարտյան կոորդինատները կարելի է հեշտությամբ ընդհանրացնել եռաչափ, ինչպես նաև ցանկացած n-չափանի տարածության համար։ Առանքները կարող են սահմանվել որպես փոխուղղահայաց հարթություններից ստացվող փոխուղղահայց գծերը։
[[Պատկեր:Coord system CA 0.svg|
== Աղբյուրներ ==
|