«Ազոտ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → , է: → է։, ը: → ը։ (3), թ: → թ։, մ: → մ։ (4), ն: → ն։, ջ: → ջ։, վ: → վ։ (2), ց: → ց։ (2), >: → >։, ): → )։ (2) oգտվելով [[Վիքիպեդիա:ԱվտոՎիքիԲրաուզեր|... |
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի, |right → |աջից oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
{{Նշան|N}}
[[Պատկեր:N-TableImage.svg|
'''Ազոտ''' ([[Լատիներեն|Լատինական]] անվանումը՝ Nitrogenium` սելիտրա ծնող), քիմիական նշանը՝ '''N''', ատոմային թիվը՝ 7, ատոմային զանգվածը՝ 14.0067: Ազատ վիճակում անհամ և անհոտ գազ է, ջրում վատ է լուծվում։ Մոլեկուլը կազմված է 2 ազոտի ատոմներից (N<sub>2</sub>), որոնց կապը շատ ամուր է։ Բնության մեջ ազոտը կազմված է <sup>14</sup>N (խառնուրդում բաղադրությունը՝ 99.63%) և <sup>15</sup>N կայուն նուկլիդներից։ Արտաքին էլեկտրոնային մակերեսի կարգը 2s<sup>2</sup> 2p<sup>3</sup>։ Ազոտի նեյտրալ ատոմի շառավիղը 0.074 նմ է, իոններինը. N<sup>3-</sup> - 0.132, N<sup>3+</sup> - 0.030 և N<sup>5+</sup> - 0.027 նմ։
[[Պատկեր:azot01.jpg|
== Հայտնագործումը ==
Ազոտը հայտնագործվել է 1772 թ [[Մեծ Բրիտանիա|շոտլանդացի]] գիտնական Դ. Ռեզերֆորդի կողմից՝ [[Ածխածին|ածխի]], [[Ծծումբ|ծծմբի]], գազային [[ֆոսֆոր]]ի այրման արգասիքները ծծմբական լուծույթի միջով անցկացնելիս (այս դեպքում այն չի կլանվում՝ ի տարբերություն CO<sub>2</sub>-ի)։ Շուտով րանսիացի քիմիկոս [[Անտուան Լորան Լավուազիե|Ա.Լ. Լավուազիեն]] եկավ եզրակացության, որ այդ «խեղդող» գազը մտնում է [[մթնոլորտ]]ի բաղադրության մեջ և անվանեց այն «azote» ([[Հունարեն|հուն.]] azoos - անկենդան)։ 1784 թ անգլիացի քիմիկոս [[Հենրի Կավենդիշ|Հ. Կավենդիշը]] բացահայտեց ազոտի առկայությունը սելիտրայում (այստեղից գալիս է ազոտի լատինական անվանումը, որն առաջարկվել է ֆրանսիացի քիմիկոս Ժ. Շանտալի կողմից 1790 թ։
| |||