«Միջազգային ջերմամիջուկային փորձնական ռեակտոր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, replaced: — → - (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 3.
'''Միջազգային Ջերմամիջուկային Փորձնական Ռեակտորը (ՄՋՓՌ)''' կամ '''ԻԹԵՐ''' ([[անգլերեն]]՝ ''International Thermonuclear Experimental Reactor'' -'''ITER''') միջազգային [[տոկամակ]]ի ([[մագնիսական սահմանափակված ֆուզիոն]]) հետազորտական և ճարտարագիտական առաջարկություն է՝ այսորվա [[պլազմա (ֆիզիկա)|պլազմաի]] [[ֆիզիկա]]յից ապագայի էլեկտրականություն արտադրող [[ֆուզիոն]]ի ատոմակայաններին հասնելու համար։ Նա հիմնված է [[DIII-D]], [[EAST]], [[KSTAR]], [[TFTR]], [[Joint European Torus]], [[JT-60]], [[Tore Supra]] և [[T-15]] սարքերով արված հետազոտությունների վրա, բայց լինելու է բավականին մեծ բոլորից։
 
[[2006]] թվականի [[Նոյեմբերի 21]]ին նրա եոթը մասնակցող երկնրները պաշտոնապես համաձայնվեցին դրամ ներդնել այս ծրագրի մեջ։<ref>{{cite web|url=http://www.newscientist.com/article/dn10633-green-light-for-nuclear-fusion-project.htm|title=Կանաչ լույս միջուկային ֆուզիոնի ծրագրի համար|accessed=28-12-26}}</ref> Ծրագիրը նախատեսված է, որ կտևի 30 տարի՝ 10-ը կառուցման, և 20-ը հետազոտման ընթացքի համար—նաևհամար - նաև նա կարժի մոտավորապես 9.3 [[բիլլիոն]] [[դոլար]]<ref>{{cite web|url=http://www.iter.org/cost.htm|title=ՄՋՓՌ-ի միջոցների պահանջներ|accessed=28-12-26}}</ref>, որը նրան դարցնում է ժամանակի ամենամեծ տեխնոգիտնական ծրագիրը։ Տարածքի պարտաստությունները արդեն սկսել են [[Քադարաշ]], [[Ֆրանսիա]]ում, ինչպես նաև մեծ բաղադրիչների ձեռք բերումը։ Առաջին [[պլազմա]]յի գործածումը սպասվում է 2018-ին։
 
ՄՋՓՌ-կառուցվում է մոտավորապես 500 [[Մեգավատ|ՄՎ]] (500,000,000 [[Վատ]]) ֆուզիոնի ուժ արտադրելու և նրան 1000 վայրկյան պահպաներլու<ref>{{cite web|url=http://www.iter.org/a/index_nav_4.htm|title=ՄՋՓՌ-ի սարքը|accessed=28-12-26}}</ref>, որը կլինի համեմատել [[Joint European Torus|JETի]] 16 [[Մեգավատ|ՄՎ]] գագաթը, 0.5 գր [[դեյտերիում]]/[[տրիտիում]] խառնուրդի ֆուզիոնից իր մոտավորապես 840 մտ<sup>3</sup> ռեակտորի սենյակում։ Թեև ՄՋՓՌ-ից սպասվում է, որ արտադրի 5-10 անգամ ավելի էներգիա՝ ջերմության ձևով, քան պլազմային ջերմացնելու համար օգտագործված էներգիայից, առաջացած ջերմությունը էլեկտրականության չի վերածվելու։
Տող 18.
*Պահպանել մի ֆուզիոնի պուլսը մինչև 8 րոպե
*Վառել մի «այրվող» (ինքնապահպան) պլազմա
*Առաջացնել տեխնոլոգիաներ և պրոցեսներ մի ֆուզիոնի ուժի կայարանի համար—ներառելովհամար - ներառելով [[գերհաղորդունակ մագնիս]]ներ և հեռավոր վարում (պահպանում [[ռոբոտ]]ով)
*Ստուգել տրիտիոմի բուծելու հասկացույունները
*Բարելավել նեյտրոնի պաշտպանման/ջերմության դարձնելու տեխնոլոգիան (D+T-ի ֆուզիոնի ռեակցիայում, էներգիայի մեծ մասը արձակվում է արագ [[նեյտրոն]]ների միջոցով)