«Հարուցիչ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: է: → է։, ը: → ը։ (3), լ: → լ։ (2), մ: → մ։ (4), ն: → ն։ (4), պ: → պ։, վ: → վ։, ր: → ր։ (2), ու: → ու։ oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, replaced: — → - oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 15.
|url=http://www.biology-direct.com/content/1//29}}</ref> [[Երկիր|Երկրագնդի]] մոտավորապես բոլոր [[էկոսիստեմ]]ում են գտնվում<ref name="Lawrence">{{cite journal|author=Լավրենս ՍՄ, Մենոն Ս, Էլիերս ԲՋ, և այլն|title=Արկաեական Հարուցիչների Կառուցվածքային և Գործունեական Ուսումնասիրություններ (անգլերեն)|journal=J. Biol. Chem.|volume=284|issue=19|pages=12599–603|year=2009|month=Մայիս|pmid=19158076|doi=10.1074/jbc.R800078200|url=http://www.jbc.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=19158076}}</ref> և մոլորակի վրայի ամենաառատ կենսաբանական էությունն են կազմում։<ref>{{cite journal|author=Էդվարդս ՌԱ, Ռոհվեր Ֆ.|title=Հարուցիչական մետագենոմիկա|journal=Nat. Rev. Microbiol.|volume=3|issue=6|pages=504–10|year=2005|month=Հունիս|pmid=15886693|doi=10.1038/nrmicro1163|url=http://dx.doi.org/10.1038/nrmicro1163}}</ref> Առաջին ճանաչված հարուցիչը [[ծխախոտի խճանկարի հարուցիչ]]ն էր, որը հայտնաբերվեց [[Մարտինուս Բեյջերինք]]ի կողմից 1898 թվականին,<ref name="Dimmock">{{cite book|author=Դիմմոք, Ն.Ջ.; Իստոն, Էնդրու Ջ; Լեփփարդ, Կիթ|title= Ներածություն Ժամանակակից Հարուցչաբանության (անգլերեն)|year=2007|edition=6|publisher=Blackwell Publishing|ISBN=1405136456}}</ref> և մինչ այժմ ավելի քան 5,000 հարուցիչների տեսակներ են մանրամասնորեն նկարագրվել<ref>Dimmock p. 49</ref>, դրանով հանդերձ, որ հարուցիչների ամենաշատ տեսակները դեռ չեն հայտնաբերվել։<ref>{{cite journal|author=Բրեյբարտ Մ., Ռոհվեր Ֆ.|title=Այստեղ մի հարուցիչ, այնտեղ մի հարուցիչ, ամենու՞ր նույն հարուցիչը: (անգլերեն)|journal=Trends Microbiol.|volume=13|issue=6|pages=278–84|year=2005|month=Հունիս|pmid=15936660|doi=10.1016/j.tim.2005.04.003}}</ref> Հարուցիչների ուսումնասիրությունը [[հարուցչաբանություն]] է կոչվում, և [[մանրէաբանություն|մանրէաբանության]] ճյուղերից է։
Հարուցիչները երկու կամ երեք մասերից են բաղկացած՝ բոլոր հարուցիչները ունեն [[գեն]]եր, որոնք [[ԴՆԹ]]-ից կամ [[ՌՆԹ]]-ից են կազմված՝ երկար մոլեկուլներ, որոնք ծագումնաբանական տեղեկություն են կրում. բոլորն ունեն [[սպիտակուց]]ե երեսապատում, որը պաշտպանում է այս գեները. և որոշներն ունեն մի ճարպե [[հարուցչային թաղանթ|թաղանթ]], որն ընդգրկում է նրանց երբ բջիջից դուրս են գտնվում։ Հարուցիչները տարբերվում են ձևով՝ հասարակ [[պարույր|պարուրաձևից]] և [[քսանկողմանի|քսանկողմանուց]] մինչ ավելի բարդ կառուցվածքներ։ Նրանք [[բակտերիա]]ների չափի մոտ 1/100-րդն են։<ref name="Collier3355">{{cite book|author=Կոլիեր, Լեսլի; Բալոզ, Ալբերտ; Սուսման, Մաքս|title=Տոպլի և Վիլսոնի Մանրէաբանություն և Մանրեաբանական Վարակները (անգլերեն)|year=(1998) |edition=9|volume=1, ''Virology''|editor= Մահի, Բրայան և Կոլիեր, Լեսլի:|ISBN=0340663162|page=33–55}}</ref> Հարուցիչների սկզբունքները անհայտ են՝ նրանցից որոշները կարելի է [[պլազմիդ]]
[[Պատկեր:Mwb in lab.JPG|thumb|200px|[[Մարտինուս Բեյջերինք]]ը իր լաբորատորիայում 1921 թվականին]]
| |||