«Պինդ մարմին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 87 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11438 (translate me)
չ clean up, replaced: է: → է։ (4), ը: → ը։, ի: → ի։, լ: → լ։, ծ: → ծ։, ն: → ն։ (7), վ: → վ։, ր: → ր։ (2), ց: → ց։, ): → )։ (3), ա: → ա։ oգտվելով [[Վիքիպեդիա:ԱվտոՎիքիԲրաուզ...
Տող 1.
'''Պինդ մարմինը''' նյութի հիմնական [[նյութի վիճակներ|վիճակներից]] մեկն է:է։ Պինդ մարմնի հատկանիշներն են կառուցվածքային պնդությունը և ձևի ու ծավալի փոփոխման դեմ դիմակայությունը:դիմակայությունը։ Ի տարբերություն [[հեղուկ]]ի, պինդ մարմինը չի հոսում՝ իր պարունակող անոթի ձևը ընդունելու համար, և ի տարբերություն [[գազ]]ի, այն չի ընդանրձակվում բոլոր կարելի ծավալը լցնելու համար:համար։ Պինդ մարմնի ատոմները ամուր կապված են իրար, լինի դա կանոնավոր երկրաչափական ցանցով ([[բյուրեղ|բյուրեղային պինդ մարմին]]ներ, որոնք ընդգրկում են [[մետաղ]]ները և հասարակ [[սառույց|ջրի սառույցը]]) թե անկանոն կերպով ([[ամորֆ|անձև]] պինդ մարմին ինչպես հասարակ պատուհանի [[ապակի]]):։
 
[[Ֆիզիկա]]յի այն ճյուղը, որն ուսումնասիրում է պինդ մարմինները կոչվում է [[պինդ մարմնի ֆիզիկա]] (սոլիդ-սթեյթ ֆիզիկա), որն իր հերթին [[սեղմ նյութի ֆիզիկա]]յի հիմնական մասնաճյուղն է (որը նաև ընդգրկում է հեղուկները):։ [[Նյութագիտություն]]ը նախնականորեն վերաբերվում է պինդ մարմինների ֆիզիկական և [[քիմիական]] հատկություններին:հատկություններին։ [[Պինդ մարմնի քիմիա]]ն հատկապես վերաբերվում է նոր նյութերի [[քիմիական սինթեզ|սինթեզին]], ինչպես նաև ճանաչման և [[քիմիական կառուցվածք]]ի գիտության:գիտության։
 
== Մանրադիտակային նկարագություն ==
Պինդ մարմնի կազմող ատոմները, մոլեկուլները կամ իոնները կարելի է կանոնավոր կրկնվող օրինակով կամ անկանոն դասավորված լինեն:լինեն։ Այն նյութերը, որոնց բաղադրիչները կանոնավոր օրինակով են դասավորված կոչվում են [[բյուրեղ]]ներ: Որոշ պարագաներում, այդ կանոնավոր դասավորումը կարող է առանց խանգարումի երկար տարածքում շարունակվել, օրինակ՝ [[ադամանդ]]ները, որոնք [[միայնակ բյուրեղ]]ից են կազմված:կազմված։ Պինդ մարմինները որոնք բավականին մեծ են տեսնելու և դիպչելու համար հազվադեպ են միայնակ բյուրեղից կազմված լինում, այլ միայնակ բյուրեղների մի մեծ քանակից, որոնք կրիստալիտ (crystallite) են կոչվում, և որոնց չափը կարող է լինել մի քանի [[նանոմետր]]ից մինչ քանի մետր:մետր։ Այս նյութերը կոչվում են [[պոլիբյուրեղ]] (պոլիկրիստալ):։ Մոտավորապես բոլոր հասարակ մետաղները և շատ [[կերամիկա]]ները պոլիբյուրեղ են:են։
 
Ուրիշ նյութերում, ատոմների մեջ ոչ մի երկար շարունակվող կարգ չկա:չկա։ Այս պինդ մարմինները կոչվում են անձև (ամորֆ) պինդ մարմիններ, որոնց օրինակներից են [[պոլիստիրոլ]]ը և [[ապակի]]ն:
Պինդ մարմնի բյուրեղ կամ ամորֆ լինելը կապված է նյութին և այն պայմաններին, որում այդ պինդ մարմինը կազմվել է:է։ Դանդաղ սառեցմամբ կազմված պինդ մարմինները հակված են բյուրեղ լինելու, իսկ արագ սառեցմամբ կազմված պինդ մարմինները ավելի հավանական է ամորֆ լինեն:լինեն։ Նաև, բյուրեղյա մարմնի առանձնահատուկ [[բյուրեղային կառուցվածք]]ն է կապված նյութին և կազմվելու ձևին:ձևին։
 
Որոշ հասարակ իրեր, ինչպիսին են սառույցը կամ մետաղադրամը, ծայրեծայր քիմիականորեն նույնատեսակ են, իսկ շատ ուրիշները պարունակում են մի շարք տարբեր նյութեր՝ սեղմված իրար կողքի:կողքի։ Օրինակ՝ մի տիպիկ [[քար]] տարբեր շատ [[միներալ]]ների և [[միներալոյդ]]ների հավաքածոն է, առանց որևէ հատուկ քիմիական բաղադրության:բաղադրության։ [[Փայտ]]ը բնական օրգանական նյութ է, որը բաղկացած է նախնականապես օրգանական [[լիգնին]]ի մատրիցում տեղավորված [[բջջանյութ]]ի (զելյուլոզայի) մանրաթելերից:մանրաթելերից։
 
== Պինդ մարմինների դասեր ==
Պինդ մարմնի ատոմների միջև ուժերը կարող են տարբեր ձևեր ստանալ:ստանալ։ Օրինակ՝ [[նատրիումի քլորիդ]]ի (հասարակ աղի) բյուրեղը կազմված է [[իոն]]ային [[նատրիում]]ից և [[քլոր]]ից, որոնք իրար են միացված իոնային կապերի միջոցով:միջոցով։ Ադամանդում կամ սիլիցիումում, ատոմները համատեղ են դնում ինենց [[էլեկտրոն]]ները և ձևակերպում [[կովալենտ կապ]]եր: Մետաղներում, էլեկտրոնները համատեղացվում են [[մետաղային կապ]]ով: Որոշ պինդ մարմիններ, հատկապես շատ օրգանական բաղադրություններ, իրար են միացած [[վան դեր Վաալս ուժ]]երով, որոնք ամեն մոլեկուլի վրայի լիցքի ամոպի բևեռացումի արդյունքն է:է։ Պինդ մարմինների տեսակների միջև տարբերությունները իրենց ներքին կապերի արդյունքն է:է։
 
* Մետաղներ