«Մեծ պայթյուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Universe expansion2.png|thumb|Ըստ Մեծ Պայթյունի մոդելի, [[աշխարհ]]ը ընդարձակվել է մի չափազանց խիտ և տաք դիրքից, և այսօր ևս շարունակում է ընդարձակվել: Մի սովոր համանմանության նկարագրությամբ՝ [[տիեզերք]]ը ընդարձակվում է, իր հետ կրելով [[գալակտիկա]]ներին, ինչպես չամիչները մի բարձրացող հացի բոքոնում: Վերևի պատկերավոր սխեման նկարագրում է արվեստագետի հասկացությունը աշխարհի տափակ մի մասի ընդարձակման մասին:]]

'''Մեծ Պայթյունը''' [[աշխարհ]]ի սկզբնական պայմանների և հետագա զարգացման [[ֆիզիկական տիեզերագիտություն|տիեզերագիտական]] մոդել է, որը հիմնավորվում է ընթացիկ [[գիտական մեթոդ|գիտական փաստերի]] և [[դիտարկում]]ների ամենահամապարփակ և ճշգրիտ բացատրություններով:բացատրություններով։<ref>

[[Ջորջ Լեմետր]]ը առաջարկեց այն, ինչ հետագայում ճանաչվեց որպես Մեծ Պայթյունի [[տեսություն]], նրանով հաներձ, որ նա նրան անվանեց իր «նախնադարյան [[ատոմ]]ի [[վարկած]]»: Մոդելի հիմնակմախքը հիմնված է [[Ալբերտ Այնշտայն]]ի [[հարաբերականության ընդհանուր տեսություն|ընդհանուր հարաբերականության]] և ենթադրությունների հասարակեցման (ինչպես տիեզերքի [[համասեռություն (ֆիզիկա)|համասեռություն]] և [[իզոտրոպություն]]):։ Կառավարող հավասարումները ձևակերպել էր [[Ալեքսանդր Ֆրիդման]]ը: Դրանից հետո, որ [[Էդվին Հաբլ]]ը 1929 թվականին հայտնաբերեց, որ հեռու [[գալակտիկա]]ներից հեռավորությունը ընդհանրապես [[համեմատություն (մաթեմատիկա)|համեմատ]] է իրենց [[կարմիր տեղափոխում|կարմիր տեղափոխման]] հետ, ինչպես Լեմետրը առաջարկել էր 1927-ին, այս դիտարկումը օգտագործվըց մատնանշելու, որ բոլոր շատ հեռավոր գալակտիկաներն ու բույլերը մեր տեսանկյունից ուղղակի հեռացող ակներև արագություն ունեն՝ ինչքան ավելի հեռու, այնքան ավելի բարձր է ակներև արագությունը:արագությունը։<ref name="hubble">

}}</ref>