|
| '''Պայմանագրի լեզուները''' || [[Բուլղարերեն]] <br> [[Գերմաներեն]] <br> [[Հունգարերեն]] <br>[[Ռուսերեն]] <br>[[Թուրքերեն]]
|}
'''Բրեստի հաշտություն'''ը հաշտության պայմանագիր էր, որ ստորագրվեց մի կողմից Քառյակ միության և մյուս կողմից [[Խորհրդային Ռուսաստան]]ի միջև:միջև։
[[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ից հետո խորհրդային Ռուսաստանի առաջին քայլը արտաքին քաղաքականության մեջ դարձավ խաղաղության մասին դեկրետը, որը հրապարակվեց 1917 թվականի հոկտեմբերի 26-ին Խորհուրդների երկրորդ Համառուսաստանյան համագումարի ժամանակ:ժամանակ։ Դեկրետի հեղինակն էր [[Լենին]]ը: Դեկրետում առաջարկվում էր բոլոր պատերազմող երկրներին անմիջապես սկսել բանակցություններ «արդար դեմոկրատական աշխարհ» ստեղծելու համար։
1917 թվականի նոյեմբերի 9-ին Լենինը ելույթ ունեցավ [[ռադիո]]յով և կոչ արեց զինվորներին բանակցություններ սկսել հակառակ ճամբարի զինվորների հետ, որի հետևանքով ռազմաճակատներում սկսվեցին «զինվորական հաշտություններ»: Դրանով Լենինը և իր կողմնակիցները ձգտում էին իրականացնել համաշխարհային սոցիալիստական հեղափոխություն:հեղափոխություն։ Այդ կոչերից անմիջապես հետո սկսվեցին ցույցեր Մեծ Բրիտանիայում, Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, որոնք պահանջում էին միանալ Խորհրդային Ռուսաստանին և կնքել հաշտություն:հաշտություն։
Այն բանից հետո, երբ Անտանտի երկրները մերժեցին հաշտության մասին դեկրետը, Խորհրդային Ռուսաստանը գնաց բանակցությունների Քառյակ միության երկրների հետ, որոնք գտնվում էին պատերազմի ժամանակ հակառակ ճամբարում:ճամբարում։
1917 թվականի դեկտեմբերի 9-ին [[Բրեստ]]ում սկսվեցին հաշտության բանակցություններ մասնակցությամբ Խորհրդային Ռուսաստանի, [[Գերմանիա]]յի, [[Ավստրո-Հունգարիա]]յի, [[Բուլղարիա]]յի և [[Թուրքիա]]յի: Խորհրդային պատվիրակությունը գլխավորում էր Իոֆֆեն:Իոֆֆեն։ Խորհրդային պատվիրակության գլխավոր առաջարկներն էին զորքերի դուրս բերումը գրավված տարածքներից, ազատություն այն ազգերին, որոնք զրկվել էին դրանից պատերազմի ընթացքում, հրաժարում բոլոր տեսակ ռազմատուգանքներից և նման այլ պայմաններ:պայմաններ։
Գերմանական պատվիրակությունը երկար ժամանակ քննեց պայմանները և մշակեցին սեփական ծրագիրը, որոնք բխում էին նրանց իսկ շահերից:շահերից։ Դրանք էին Միացնել Գերմանիային Մերձբալթիկան և մասնատել [[Լեհաստան]]ը, որպիսի ղեկավարեն ոչ արիական ծագում ունեցող ազգերին:ազգերին։ Բացի դա Գերմանիան ձգտում էր պահպանել Ռուսաստանից գրավված տարածքները, որպիսի օտագործեր Ռուսաստանի տնտեսական ռեսուրսները:ռեսուրսները։ Դրանով իսկ Գերմանիան հաղթանակած էր դուրս գալիս պարտված պատերազմից:պատերազմից։ Այս ծրագիրը սկզբնապես գաղտնի էր պահվում:պահվում։
Համաձայնելով ռուսական առաջարկի հետ՝ Քառյակ միության երկրները արեցին հետևյալ հայտարարությունը, որ իրենց համար ընդունելի կլինի Ռուսաստանի առաջարկը, եթե նա տա երաշխիք, որ պատերազմին մասնակից տերությունները կընդունեն այս պայմանները:պայմանները։ Դրանով Գերմանիան ցույց էր տալիս, որ հաշտություն հնարավոր չէ, քանի որ Գերմանիան համոզված էր, որ Անտանտի երկրները համաձայն չեն լինի այդ պայմաններով պայմանագրին:պայմանագրին։
Այս հարցերի լուծման համար հայտարարվեց 10-օրյա ընդմիջում:ընդմիջում։ Այդ ընթացքում՝ դեկտեմբերի 17-ին Խորհրդային իշխանությունը Անտանտի երկրներին կոչ արեց ազատություն շնորհել իրենց հպատակության տակ գտնվող երկրներին՝ ելնելով ազգերի ինքնորոշման սկզբունքից՝ օրինակ բերելով [[Ֆինլանդիա]]ն, [[Ուկրաինա]]ն և [[Բելառուս]]իան: Դրանով նրանք նաև փորձում էին իրականացնել իրենց ծրագրերը համաշխարհային սոցիալիստական հեղափոխության շուրջ, քանի որ նրանց կարծիքով այդ երկրների կողմից չընդունվելու դեպքում, ժողովուրդները կապստամբեն։
Տեսնելով, որ Անտանտի երկրները համաձայն չեն հաշտության հետ, 1917-թվականի դեկտեմբերի 27-ից Խորհրդային իշխանությունը միայնակ սկսեց բանակցությունները Գերմանիայի հետ:հետ։ Այժմ արդեն Խորհրդային պատվիրակության ղեկավարն էր արտաքին գործերի ժողկոմ [[Լև Տրոցկի|Տրոցկին]]: Գերմանական պատվիրակությունը դրեց սեղանին մի քարտեզ, որով սահմանը անցնում էր արևելյան Մոոնզունդյան արշիպելագով և [[Ռիգա]]յով, արևմտյան [[Հյուսիսային Դվինա|Դվինայով]] և շարունակվում էր մինչ [[Բրեստ-Լիտովսկ]]: Բրեստ-Լիտիվսկի հարավային սահմանը որոշվելու էր Գերմանական և Ուկրաինական կենտրոնական Ռադայի միչև բանակցությունների միջոցով:միջոցով։ Ճիշտ է Սովետների Համաուկրաինական առաջին համագումարը, երկիրը հռչակել էր խորհրդային, սակայն Տրոցկին հայտարարեց, որ չունի անհամաայնություն, որ ուկրայնական պատվիրակությունը մասնակցի բանակցություններին:բանակցություններին։ Դրանով իսկ Ռուսաստանը զրկվում էր Լեհաստանից, [[Լիտվա]]յից, Կուռլանդիայից և այլ տարածքներից, որն անցնում է 160000 կիլոմետր քառակուսի տարածքը:տարածքը։
1918 թվականի հունվարի 27-ին Քառյակ միության երկրները Ուկրաինայի Կենտրոնական Ռադայի հետ եկան համաձայնության, որ նրանց Ուկրաինան պետք է տրամադրի սննդամթերք՝ ռազմական օգնության փոխարեն:փոխարեն։ Նույն երեկոյան Խորհրդային Ռուսաստանին տրվեց վերջնագիր գերմանական պահանջները կատարելու համար ու սահմանները հասցնել մինչև [[Նարվա]], [[Պսկով]], [[Դվինյա]]: Հունվարի 28-ին Տրոցկին պատասխանեց վերջնագրին, որ Ռուսաստանը պայմանագիրը չի ստորագրում, դադարեցնում է պատերազմը և դուրս է բերում զորքերը:զորքերը։ Փետրվարի 18-ին Քառյակ միությունը անցավ հարձակման անցավ ամբողջ արևելյան ճակատով:ճակատով։ Ռուսական բանակները չկարողացան դիմադրել այդ հարձակմանը և արդեն փետրվարի 19-ին համաձայնեցին ստորագրել հաշտությունը:հաշտությունը։ Գերմանացիները շարունակեցին հարձակումը և միայն փետրվարի 22-ին համաձայնեցին հաշտության՝ հարկադրելով ավելի ծանր պայմաններ քան նախկինում:նախկինում։ Մտածելու համար Խորհրդային պատվրակությանը տրվեց 48 ժամ:ժամ։
Քննարկումից հետո կուսակցության կենտրոնը համաձայնեց ստորագրել պայմանագիրը և Բրեստ-Լիտովսկ ուղարկեց Սոկոլնիկովին պայմանագիրը ստորագրելու համար:համար։ Պայմանագիրը ստորագրվեց 1918 թվականի մարտի 3-ին, որը ուղղակի խայտառակություն էր Ուսաստանի համար:համար։ Հարկ է նշել, որ Տռոցկին և մյուսները լավ գիտակցում էին Գերմանիայի հարձակումը և գիտեին, որ իրենք չեն կարող դիմադրել:դիմադրել։ 1918 թվականի մարտի 6-8-ը տեղի ունեցած ՌԿբԿ 7-րդ համագումարում, որտեղ քննվում էր Բրեստի հարցը Լենինը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որ հաշտությունը դա կապիտուլացիա չէ, այլ ժամանակավոր մանեվր, իշխանություն և ժամանակ շահելու համար:համար։ Լենինին կողմ քվեարկեցին կուսակցության մեծ մասը:մասը։ Մարտի 15-ի սովետների 4-րդ արտակարգ համագումարում ընդունվեց Բրեստի հաշտությունը, որի համաձայն Ռուսաստանից կտրվեցին Մերձբալթիկան և Բելոռուսիայի մի մասը, [[Կովկաս]]ում Թուրքիային անցավ [[Կարս]]ը, [[Արդահան]]ը, [[Բաթում]]ը: Ուկրաինան և Ֆինլանդիան հռչակվեցին ինքնավար հանրապետություններ և պետք է Կարմիր բանակի զորքերը դուրս բերվեին այնտեղից:այնտեղից։ Ռուսաստանը զրկվեց իր տարածքի 1 մլն. քռ. կմ. տարածքից, որտեղ ապրում էր բնակչության շուրջ կեսը և տնտեսության 1/3-ը ևս տեղակայված էր այստեղ:այստեղ։ Կարմիր բանակը դուրս էր բերվում այդ տարածքներից ռազմածովային ուժերի հետ միասին:միասին։ Մաքսային հարցում վերականգնվում էր 1904 թվականի իրավիճակը` հոգուտ Գերմանիայի:Գերմանիայի։
Ռուսական զորքերի դուրս բերումը Արևելյան ճակատից հնարավորություն տվեց Գերմանիային անցնել հարձակման հարավային ուղղությամբ 1918 թվականի մարտի 21-ից մինչև հունիսի 17-ը, սակայն մեծ հաջողությունների չհասան, այլ հակառակը, Անտանտի երկրները որդեգրեցին անդադար հարձակումների մարտավարությունը և ի վերջո հաղթեցին նրան:նրան։
Բրեստի խայտառակ հաշտությունը լրացվեց 1918 թվականի օգոստոսի 27-ի Բեռլինի համաձայնագրով, որով Ռուսաստանը Գերմանիային էր տալիս 6 մլրդ. մարկ [[ռազմատուգանք]]:
1918 թվականի նոյեմբերի 9-ին Գերմանիայում տեղի ունեցավ [[հեղափոխություն]], որից հետո նոյեմբերի 13-ին Բրեստի հաշտությունը չեղյալ համարվեց:համարվեց։
Բրեստի հաշտությունը, որը մեծ վնասներ հասցրեց Ռուսաստանին, հնարավորություն տվեց բոլշևիկներին քաղաքական իշխանությունը իրենց ձեռքում պահել և մաքրել քաղաքական հակառակորդներին իշխանությունից:իշխանությունից։ Խոսքը վերաբերում է ձախ էսեռներին, որոնք դուրս եկան իշխանությունից նաև Բրեստի հաշտության շուրջ ծագած հակասությունների պատճառով:պատճառով։ Սա էր նաև պատճառը, որ Ռուսաստանում սկսվեց [[քաղաքացիական պատերազմ]], ինչի պատճառով էլ մեծ թվով մարդկանց արյուն թափվեց:թափվեց։
[[Կատեգորիա:Պատմական պայմանագրեր]]
| 