«Համաձուլվածքներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Համաձուլվածքներ''', 2 և ավելի [[մետաղ]]ներից, ինչպես նաև մետաղներից ու ոչ մետաղներից ([[ածխածին]], [[սիլիցիում]], [[բոր]] և այլն) բաղկացած նյութեր են:են։

Համաձուլվածքների հատկությունները կախված են նրանց որակական ու քանակական կազմից:կազմից։ Որպես կանոն՝ համաձուլվածքների հալման [[ջերմաստիճան]]ն ավելի ցածր է, իսկ ամրությունն ու կարծրությունը՝ բարձր, քան նրանց բաղադրամասերինը. օրինակ՝ [[ոսկի|ոսկու]] և [[արծաթ]]ի համաձուլվածքն անհամեմատ ամուր է առանձին մետաղներից:մետաղներից։

Տարրերի պարբերական համակարգում մետաղները որքան հեռու են միմյանցից, այնքան փոքր է նրանց փոխադարձ լուծելիությունը և համաձուլվածք առաջացնելու ունակությունը:ունակությունը։

Տեխնիկայի պահանջներից ելնելով՝ ստանում են թթվակայուն, հիմնակայուն, դյուրահալ, դժվարահալ, փափուկ, կարծր և այլ համաձուլվածքներ. լայնորեն օգտագործվում են [[պողպատ]]ը, [[թուջ]]ը, [[բրոնզ]]ը, [[արույր]]ը, [[բաբիտներ]]ը, [[նիքրոմ]]ը, [[պոբեդիտ]]ը, [[դյուրալյումին]]ը և այլն:այլն։

Պողպատը [[երկաթ]]ի համաձուլվածքն է՝ քիչ քանակությամբ (մինչև 2%) ածխածնի և մետաղաձուլական խառնուկների՝ [[մանգան]]ի, [[սիլիցիում]]ի, [[ծծումբ|ծծմբի]], [[ֆոսֆոր]]ի հետ:հետ։ Պողպատին փոքր քանակությամբ այլ մետաղներ ավելացնելիս ստացվում են լեգիրված (որակավորված) պողպատներ. օրինակ՝ չժանգոտվող պողպատին այդ հատկությունը հաղորդում են ավելացված [[քրոմ]]ն ու [[նիկել]]ը: Պողպատին քրոմ ու [[վոլֆրամ]] ավելացնելիս ստացվում է «արագահատ» պողպատ, որից պատրաստված խառատային և ֆրեզերային հաստոցների կտրիչներն աշխատանքի ընթացքում կարող են շիկանալ մինչև մուգ կարմիր դառնալը և չկորցնել իրենց կարծրությունը:կարծրությունը։

Թուջը (չուգուն) երկաթի համաձուլվածքն է` ածխածնի (2–4,5%), սիլիցիումի, մանգանի, ֆոսֆորի և ծծմբի հետ:հետ։ Այն շատ փխրուն է. հարվածելիս փշրվում է:է։

Տեխնիկայում երկաթը և երկաթից ստացված համաձուլվածքները կոչվում են [[սև մետաղներ]], իսկ մնացած բոլորը՝ գունավոր:գունավոր։

Բրոնզը [[պղինձ|պղնձի]] համաձուլվածքն է` մյուս տարրերի (մեծ մասամբ՝ մետաղների) հետ:հետ։ Տարբերում են անագային՝ պարունակում է անագ, [[ալյումին]]ային (5–11% ալյումին), [[կապար]]ային (մինչև 33% կապար), սիլիցիումային (մինչև 4% սիլիցիում) և այլ բրոնզներ:բրոնզներ։ Կիրառվում է մեքենաների մասեր և գեղարվեստական ձուլվածքներ պատրաստելու համար:համար։

Արույրը պղինձ (65–70%) և [[ցինկ]] (30–35%) պարունակող համաձուլվածքն է:է։ Օժտված է մեծ պլաստիկությամբ:պլաստիկությամբ։ Օգտագործվում է սարքեր, մեքենաների մասեր, [[կաթսա]]ներ, [[ինքնաեռ]]ներ պատրաստելու համար:համար։

Բաբիտները անագի ու կապարի համաձուլվածքներն են, որոնք պարունակում են նաև [[անտիմոն]], պղինձ և այլ մետաղներ:մետաղներ։ Այս համաձուլվածքները նվազեցնում են շփումը և օգտագործվում են առանցքակալներ պատրաստելու համար:համար։

Նիքրոմը նիկելի (67,5%), քրոմի (15%), երկաթի (16%) և [[մագնեզիում]]ի (1,5%) համաձուլվածքն է:է։ Օժտված է մեծ էլեկտրադիմադրողականությամբ և հրակայունությամբ:հրակայունությամբ։ Օգտագործվում է էլեկտրական ջեռուցիչ սարքեր պատրաստելու համար:համար։

[[Պոբեդիտ]]ը ածխածնի, վոլֆրամի և կոբալտի համաձուլվածքն է:է։ Կարծրությամբ մոտ է [[ալմաստ]]ին: Կիրառվում է կտրող, հղկող և հորատման գործիքներ ու սարքեր պատրաստելու համար:համար։

Դյուրալյումինը ալյումինի (95%), մանգանի, պղնձի և մագնեզիումի համաձուլվածքն է:է։ Շատ թեթև է և ամուր:ամուր։ Ամրությամբ մոտ է պողպատին, սակայն նրանից թեթև է 3 անգամ:անգամ։ Օգտագործվում է [[ինքնաթիռաշինություն|ինքնաթիռաշինության]] մեջ:մեջ։

[[Նիտինոլ]]ը նիկելի և [[տիտան]]ի համաձուլվածքն է:է։ Դրանից պատրաստված իրերը, ծռելուց կամ հարթեցնելուց հետո, տաքացնելիս ընդունում են իրենց նախկին ձևը:ձևը։ Այսինքն` օժտված են այսպես կոչված «հիշողությամբ»:

Անագի (50%) և [[ինդիում]]ի (50%) համաձուլվածքն օգտագործվում է որպես զոդանյութ՝ [[ապակի|ապակու]] և մետաղների զոդման համար:համար։

[[Ռենիում]]ի համաձուլվածքները [[տանտալ]]ի և վոլֆրամի հետ բոլոր հայտնի համաձուլվածքներից ամենահրակայունն են:են։