Վիքիպեդիա

«CD»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ clean up, replaced: → (179), է: → է։, բ: → բ։ (7), ը: → ը։ (8), լ: → լ։ (2), մ: → մ։ (3), ն: → ն։ (6), ո: → ո։, ջ: → ջ։, վ: → վ։ (2), ր: → ր։ (3), ց: oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո...
չ clean up, replaced: → (26) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 34.
[[Philips-ի]] տվյալներով, 25 տարվա ընթացքում աշխարհում վաճառվել է ավելի քան 200 միլլիարդ CD: Չնայած նրան, որ մարդիկ ավելի շատ նախընտրում են երաժշտական ֆայլեր ձեռք բերել [[ինտերնետից]], IFPI —ի տվյալների համաձայնկոմպակտ դիսկերի վաճառքը կազմում է 70% շուրջ ամբողջ երաժշտական վաճառքից։
 
Կոմպակտ դիսկերի արդիականացմանը զգալի ներդրում են ունեցել [[Microsoft]] և [[Apple Computer]] ընկերությունները։ Ջոն Սկալլին ՝ Apple Computer-ի նածկին
[[գործադիր տնօրենը]], 1987 թվականին ասաց, որ կոմպակտ դիսկերը [[անձնական համակարգիչ]]ների աշխարհում հեղաշրջում կկատարեն։ CD սկավառակներ կիրառող առաջին մասսայական համակարգիչ / զվարճաքների կենտրոնը եղել է [[Amiga CDTV-ն]] (Commodore Dynamic Total Vision), հետագայում CD սկավառակները սկսեցին օգտագործվել Panasonic 3DO և Amiga CD32-ի խաղային կոնսուլներում։
 
Տող 67.
=== Սկավառակի երկրաչափությունը ===
[[Ֆայլ:Afm cd-rom.jpg|thumb|CD-ROM էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ]]
Կոմպակտ- սկավառակը իրենից ներկայացնում է պոլիկարբոնատային շերտ 1.2 մմ հաստությամբ և 120 մմ տրամագծով ՝ պատված բարակ մետաղական շերտով [[ալյումին]], [[ոսկի]], [[արծաթ]] և այլն) , պահպանված լաքի շերտով ,որը իր վրա սովորաբար կրում է սկավառակի պարունակության գրաֆիկական ներկայացումը : Շերտից ընտերցանության սկզբունքը հնարավորություն է տալիս պարզ և արդյունավետ կերպով իրականացնել ինֆորմացիայի կառուցվածքի պաշտպանությունը և հեռացնել այն սկավառակի արտաքին մակերևույթից։ Սկավառակ արտաքին մակերևույթի լազերի տրամագիծը կազմում է 0,7 մմ , ինչը մեծացնում է համակարգի [[դիմադրողականությունը]] փոշուց և վնասվածքներից։ Բացի այդ , արտաքին մակերևույթին առկա է 0,2 մմ բարձրությամբ շրջանաձև օձիք, ինչը թույլ է տալիս հարթ մակերևութին դրված սկավառակին չդիպչել այդ մակերևույթին։ Կենտրոնում գտնվում է 15 մմ տրամագծով անցք։ Սկավառակի քաշը առանց տուփի կազմում է ~15,7 գրամ. Սովորական տուփով սկավառակի քաշը («jewel», ոչ թե «slim») ~74 гգրամ է։
 
=== Ինֆորմացիայի կոդավորում ===
Տող 78.
 
=== Ինֆորմացիայի կարդալը ===
Տվյալները սկավառակից կարդացվում են լազերային ճառագայթի միջոցով 780 նմ [[ալիքի երկարություն|ալիքի երկարությամբ]] , որը ճառագայթում է [[Կիսահաղորդիչային լազեր|կիսահախորդիչային լազերով]]: Ինֆորմացիան լազերով կարդալու սկզբունքը բոլոր տեսակի կրիչների համար կայանում է [[լույսի արտացոլում|արտացոլվող]] լույսի [[լույսի ինտենսիվություն|ինտենսիվության]] փոփոխությամբ։ Լազերային ճառագայթը [[ֆոկուս (ֆիզիկա)|ֆոկուսավորվում է]] ~1,2 մկմ տրամագծով ինֆորմացիոն շերտի հետքի վրա : Եթե լույսը ֆոկուսավորվել է փոսերի միջև (լենդի վրա), ապա ընթացիկ [[ֆոտոդիոդը]] գրանցում է առավելագույն ազդանշան : Եթե լույսը ընկնում է փոսի վրա , ֆոտոդիոդը գրանցում է լույսի նվազագույն ինտեսիվություն :
 
«Միայն կարդալու համար » (CD)և մեկանգամյա/բազմակի գրառման հնարավորությամբ (CD-R/RW) սկավառակների միջև տարբերությունը կայանում է փոսերի ձևավորման հնարավորության մեջ։ Եթե սկավառակը «միայն կարդալու համար» է , փոսերը իրենցից ներկայացնում են որոշակի ռելիեֆային (ֆազային [[դիֆրակցիոն վանդակ]]ի կառուցվածք ), ընդ որում յուրաքանչյուր փոսի խորությունը մի քարորդ փոքր է լազերային լույսի ալիքի երկարությունից, ինչը բերում է [[ֆազի|ֆազ]] տարբերությանը լույսի միջև ալիքի երկարության կեսին , որը արտացոլվում է փոսից և լույսից, ինչպես նաև լենդից : Արդյունքում ֆոտոընդունիչի հարթությունում դիտարկվում է ապակառուցավորման [[լույսի ինտերֆերենցիա|ինտերֆերենցիայի]] արդյունքը և գրանցվում է ազդանշանի մակարդակ իջեցում : CD-R/RW - դեպքում փոսը իրենից ներկայացնում է [[Աբսորբացիա|լույսի մարումով]] մեծ տիրույթ, քան (ամպլիտուդային [[դիֆրակցիոն վանդակ]]) լենդ : Արդյունքում ֆոտոդիոդը նաև գրանցու է սկավառակից արտապատկերվող լույսի ինտենսիվության իջեցում : Փոսի երկարությունը փոխում է ոչ միայն ամպլիտուդը, այլ նաև գրանցվող ազդանշանի երկարությունը :
 
CD-ի գրել-կարդալու արագությունը կարճ տրվում է 150 Կբ/վ (այսինքն 153 600 բիթ/վ)։ Օրինակ՝ 48-արագությամբ կրիչը ապահովում է CD կարդալու առավելագույն արագությունը (կամ գրելու) ,որը հավասար է 48 × 150 = 7200 Կբ/վ (7,03 Մբ/վ)։
 
== Պաշտպանությունը պատճենումից ==
Կոմպակտ-սկավառակների դասակարգումը չի ուսումնասիրում [[Պատճենումից պաշտպանում|պատճենումից պաշտպանության]] ոչ մի մեխանիզմ  — սկավառակները կարելի է ազատորեն [[CD ripper|պատճենել]] և տարածել։ Սակայն, սկսած [[2002 թվականից]], տարբեր արևմտյան [[ձայնագրող կամակերպություները]] սկսեցին փորձեր ձեռնարկել ստեղծելու կոմպակտ-սկավառակներ , որոնք պաշտպանված կլինեն պատճենումից :
Բոլոր մեթոդների հիմքում ընկած է ձայնագրվող սկավառակյներում տվյալների գրանցման այնպիսի կանխամտածված սխալների ներառումը , այնպես, որ CD- նվագարկիչների կամ երաժշտական կենտրոնների վրա սկավառակը կարդացվի , իսկ համակարգչում ՝ ոչ : Արդյունքում ստացվում է [[կատվի-մկան]] խաղը : Նմանատիպ սկավառակները կարդացվում են ոչ բոլոր կենցաղային նվագարկիչներում , իսկ իսկ մի շարք համակարգիչներում կարդացվում են և դուրս է գալիս, որ ծրագրային ապահովումը թույլ է տալի պատճենել նույնիսկ պաշտպանված սկավառակները և այլն : Ձայնագրող արդյունաբերությունը սակայն հույսը չի կորցնում և շարունակում է ձեռնարկել նորանոր մեթոդներ
 
Philips -ը հայտարարել է , որ նմանաիպ սկավառակները չեն համապատասխանում «Red book» դասակարգմանը և արգելում է կրել «Compact disc digital audio» տարբերանշանը :
 
Տվյալներով սկավառակների համար գոյություն ունեն նաև այլ տարատեսակ պաշտպանության մեթոդներ , որոնք պաշտպանու են պատճենումից, օրնակ ՝ [[StarForce]], [[SecurDisc]] և այլ տեխնոլոգիաներ :
Տող 94.
== Կոմպակտ- սկավառակների արտադրությունը ==
* Կոմպակտ - սկավառակների արտադրության առաջին փուլը հանդիսանում է տվյալների մշակման [[տիրապետման]] գործընթացը արտադրության կազմակերպման համար :
* Երկրորդ փուլ — [[ֆոտոլիտոգրաֆիա]] — սկավառակի շտամպի պատրաստման գործընթաց : Ապակյա սկավառակը պատվում է [[ֆոտորեզիստի]] շերտով, որի վրա կատարվում է տվյալների գրանցումը : Ֆոտորեզիստը [[պոլիմերային]] [[լուսազգային նյութ|լուսազգային նյութ է]], որը լույսի ազդեցության ներքո փոխում է իր ֆիզիկո-քիմիական հատկությունները։
* Երրորդ փուլ — ինֆորմացիայի գրանցում : Ձայնագրումը կատարվում է լազերային ճառագայթով , որի հզորությունը մոդուլացվում է գրանցվող տեղեկատվությամբ : Փոսի ստեղծման համար լազերի հզորությունը մեծացվում է , ինչը բերում է ֆոտորեզիստի [[մոլեկուլի|մոլեկուլ]] [[քիմիական կապ]]երի խափանմանը։
* չորրորդ փուլ — ֆոտորեղիստի ստուգում։ Ֆոտորեզիստի մակերևույթը ենթարկվում է փորագրման (թթվածնային , ալկալային, պլազմային), որի արդյունքում հեռացվում է ֆոտորեզիստի մակերևույթը, որը չի [[ենթարկվել]] լազերային ճառագայթման :
* Հինգերորդ փուլ — [[գալվանոպլաստիկա]]: Ստեղծված ապակյա մշակվող սկավառակը տեղակայվում է գալվանոլային վաննայի մեջ, որտեղ նրա մակերևույթը ենթարկվում է [[նիկել|նեկլի]] բարակ շերտի [[Էլեկտրոլիզ|էլետրոլիզային]] մշակման :
* Վեցերորդ փուլ — սկավառկների շտամպավորում [[ճնշման տակպոլիմերների ձուլման|ձուլում ճնշման տակ]] մեթդով ստացված [[շտամպ (տեխնիկա)|շտամպի]] կիրառմամբ։
* Յոթերորդ փուլ — ապակյա մետալիկ շերտի ([[ալյումին]], [[ոսկի]], [[արծաթ]] և այլն) տեղադրում ինֆորմացիոն շերտի վրա :
* Ութերորդ փուլ — պաշտպանիչ լաքի շերտի տեղադրում :
Տող 109.
Օրգանական ակտիվ նյութի օգտագործման դեքում ձայնագրությունը կատարվում է նյութի քիմիական կապերի խափանման ճանապարհով , ինչը բերում է նրա մգեցմանը (նյութի արտացոլման գործակցի փոփոխմանը)։ Ոչ օրգանական ակտիվ նյութի օգտագործման դեքում ձայնագրությունը կատարվում է նյութի արտացոլաման գործակցի փոփոխությամբ, ինչի արդյունքում տեղի է ունենում անցում [[ամորֆային մարմին|ամորֆային]] [[ագրեգատային վիճակ]]ից [[բյուրեղապակյա մարմին|բյուրեղապակյայի]] և ընդհակառակը։ և այս և մյուս դեպքերում ձայնագրությունը կատարվում է լազերի հզորության [[մոդուլյացիա]]յի միջոցով :
 
Խոսակցականում նման ձայնագրվող սկավառակները կոչվում են «բոլվանկաներ» և ձայնագրվում են կոմպակտ-սկավառակներ գրող հատուկ կրիչների վրա (այսօր լայնորեն տարածված),որոնք խոսակցականում ընդունված է անվանել «գործիքներ». Ձայնագրության պրոցեսը կոչվում է «այրում» ( {{lang-en|to burn}} բառից) կամ սկավառակի «հատում» :
 
=== Տեխնոլոգիա HD-BURN<ref>[http://www.dvd-r.ru/technology/article/hd_burn.htm HD-BURN — CD-R ձայնագրության նոր տեխնոլոգիա]</ref> ===
Տող 115.
 
Բարձր խտությամբ ձայնագրության տեխնոլոգիայի հիքում ընկած է երկու նոր սկզբունքների կիրառումը , ինչը թույլ է տալիս սովորական CD-R սկավառակի կրիչի վրա երկու անգամ ավելի շատ ինֆորմացիա ձայնագրել :
# Սկավառակի վրա փոսի երկարությունը նվազեցվում է մինչև 0,62 միկրոմետր։ {{ճշտել}} Սովորական CD սկավառակի փոսի երկարությունը կազմու է 0,83 միկրոմետր։ {{ճշտել}} Դա նշանակում է, որ HD-BURN-ը մեծացնում է սկավառակի հզորությունը 1,35 անգամ : 0,62 մկմ փոսի երկարությունը ընտրվել է նրա համար, որ առկա DVD Video նվագարկիչները և DVD-ROM կրիչները կարողոնան կարդալ HD-BURN սկավառակները աննշան նորացումից հետո։
# Կիրառվում է սխալների ուղղման այլ համակարգ . CIRC (Cross Interleaved Reed Solomon Code — Ռիդ-Սոլոմոնի ընդհատող կոդ ), ի փոխարեն կիրառվում է RS-PC (RS-PRODUCT Code), ն 8-16 մոդուլյացիայով : Դա հնարավորություն տվեց հզորացնելու 1,49 անգամ : Ինչպես հայտնում է Sanyo-ն , սխալների ուղղման նոր RS-PC համակարգը ոչ միայն ավելի կոմպակտ է, այլ նաև ավելի արդյունավետ է , քան CIRC-ն։
Արդյունքում, մեկ CD սկավառակի հզորությունը , որը ձայնագրվում է HD-BURN ռեժիմում,երկու անգամ գերազանցում է սովորական ռեժիմում ձայնագրվող CD սկավառակի հզորությանը։
 
Տող 128.
«CD-սկավառակ» բառակապակցության օգտագործումը հանդիսանում է [[Նույնաբանություն (ռիտորիկա)|նույնաբանույթյուն]],քանի որ CD հապավումը ({{lang-en|Compact Disc}}) արդեն իր մեջ ներառում է «սկավառակ» բառը՝ ''Կոմպակտ-սկավառակ-սկավառակ'': Նույնապես [[DVD]]-սկավառակ ({{lang-en|Digital Versatile Disc}})՝ ''Թվային ունիվերսալ սկավառակ''.
 
Կոմպակտ-սկավառակ ձևաչափով առաջին երաժշտական ձայներիզը [[Ջոել, Բիլլի|Բիլի Ջոելի]] «[[52nd Street]]» էր։<ref>[http://1001facts.info/tag/pervyj-telefonnyj-zvonok/ 1000 иև 1 փաստ]</ref>
 
=== Ջեյմս Ռասսելի վարկածը ===
Առկա է վարկած , որ կոմպակտ սկավառակները ստեղծել են ոչ թե Philips և Sony ընկերությունները , այլ ամերիկացի ֆիզիկոս [[Ռասսել, Ջեյմս|Ջեյս Ռասսելը]]<ref>[http://www.membrana.ru/articles/simply/2004/04/20/150100.html MEMBRANA | Կոմպակտ-սկավառակի ստեղծողը դրանից ոչ մի ցնետ չի աշխատել : <!-- Վերնագիրը ավելացրել է բոտը -->]</ref>, աշխատելով Optical Recording ֆիրրմայում : Արդեն [[1971 թվականին]] նա ներկայացրեց իր գյուտը տվյալների պահպանման համար : Դա արել է իր «անձանական» նպատակների համար : Ութ տարի անց նրանից անկախ նմանատիպ սարք ստեղծեցին Philips և Sony ընկերությունները։
 
=== Բեթհովենի իններորդ սիմֆոնիան և կոմպակտ-սկավառակը ===
Կոմպակտ-սկավառակ ֆորմատի վերաբերյալ բանակցությունների մասնակիցները և ականատեսները փաստում են , որ Philips և Sony ընկերություններում մինչև [[1980 թվականի]] մայիսը չի եղել միակարծություն սկավառակի արտաքին տեսքի վերաբերյալ : Sony ընկերության ինժիներների տեսակետից բավարար էր 100 մմ տրամագիծը , քանի որ այն թույլ է տալի նվազեցնել շարժական նվագարկիչի չաձերը։ Philips-ի բարձրագույն ղեկավարությունը միտք էր տալիս, որց ելնելով սկավառակը չպետք է մեծ լինի ստանդարտ [[աուդիոկասետ]]ի անկյունագծային չափերից (115 մմ) , որը շուկայում մեծ հաջողություններ ունի : Բացի այդ ,սկավառակը համապատասխանում է [[DIN]] համակարգի նորմալ գծային չափերին :
 
Sony ընկերության վիցցե-նախագահ [[Օգա, Նորիո|Նորիո Օգան]]<ref>Առկա են բազմաթիվ լեգենդներ,որտեղ որպես գործող անձինք հանդես են գալիս նվազագույնը 4 հոգի կամ նրանցից խումբ ՝ Նորիո Օգա,նրա կինը, Sony ընկերության նախագահների խորհրդի ներկայացուցիչի կինը ՝ Ակիո Մորիտան և բեռլինական ֆիլհարմոնիայի [[դիրիժոր]] Գերբերտ ֆոն Կարայան , որը գրեց [[ձայնագրող ընկերություն|ձայնագրող ըկերության]] դստրերի պայմանագրով Polygram երաժշտությունը.</ref>, երաժիշտ <ref>[http://www.sony.net/SonyInfo/News/Press_Archive/199906/99-054/index.html Sony Chairman Norio Ohga Receives Honorary Doctorate from McGill University in Canada]{{ref-en}}</ref>,իր հերթին ենթադրում էր, որ սկավառակը պետք է ներառեր [[Բեթհովենի իններորդ սիմֆոնիա]]ն.Այդ դեպքում, նրա կարծիքով , սկավառակների միջոցով կտարածվեր 95% դասական երածշտություն :<ref>[http://www.sony.net/Fun/SH/1-20/h1.html Sony History]{{ref-en}}</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20080129201342/www.research.philips.com/newscenter/dossier/optrec/beethoven.html Optical Recording: Beethoven’s Ninth Symphony of greater importance than technology]{{ref-en}}</ref>
Հետագա ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ , օրինակ ՝ իններորդ սիմֆոնիան [[Բեռլինյան ֆիլհարմոնիայի նվագախումբ|Բեռլինյան ֆիլհարմոնիայի նվագախմբի]] կատարմամբ ՝ [[Կարյան, Ռոբերտ ֆոն|Ռոբերտ ֆոն Կարյանի]] ղեկավարմամբ ունեցել է 66 րոպե տևողություն : Առավել երկարատև կատարում դարձավ [[Ֆուրտվենգլեր, Վիլհելմ|Վիլհելմ Ֆուրտվենգլերի]] ղեկավարմամբ սիֆոնիայի կատարումը , [[Բայրեթյան ներկայացում|բայրեթյան ներկայացման]] ժամանակ 74 րոպե տևողությամբ։ Դա էլ հենց հիմք հանդիսացավ սկավառակի հզորության որոշման հարցում <ref>[http://www.wired.com/science/discoveries/news/2008/12/dayintech_1216 Beethoven’s Birth in Bonn Leads to Longer CDs]{{ref-en}}</ref><ref>[http://www.marantzphilips.nl/The_cd_laser/ The CD story]{{ref-en}}</ref>.
 
«Ինչպես դեպքերի մեծամասնությունում, գեղեցիկ պատմությունը ոչ մի առնչություն չունի իրական կյանքի հետ :Այդ պատմությունը առաջացել է Philips ընկերության մարկետոլոգների գրչից», — կարծում է Philips-ի լխավոր ինժիներ [[Իմմինկ, Կեես Սխոուխամեր|Կեես Սխոուխամեր Իմմինկը]]. Ըստ նրա, իրականությունը այլ է եղել : [[Հանհովերի]] ներքո Philips -ը արդեն պատրաստել է արտադրողական գիծ [[PolyGram]] գործարանում ՝ կոմպակտ -սկավառակների արտադրության համար : Նվազագույն ժամկետում հնարավոր էր արտադրել 115 մմ տրամագծով սկավառակներ : 120 մմ չափերով սկավառակների արտադրությունը պահանջեց զգալի դրամական ծախսեր, քանի որ այն կապված սարքավորումների փոփոխության հետ : Իմմնիկի կարծիքով, Sony -ն չցանկացավ հարմարվել իրավիճակին , որ Philips-ը շուկա մուտք գործելու առավելություն կստանա :<ref>[http://www.exp-math.uni-essen.de/~immink/pdf/beethoven.htm Shannon, Beethoven, and the Compact Disc]{{ref-en}}</ref>
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/CD» էջից