«Սպարտա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սպարտա''' ({{lang-grc| Σπάρτη}}, {{lang-la|Sparta}}), կամ '''Լակեդեմոն''' ({{lang-grc|Λακεδαίμων}}, {{lang-la|Lacedaemon}}), սկզբում հին քաղաք–պետություն [[Պելոպոնես]]ում Եվրոտաս գետի հովտում։ Որպես պաշտոնական անվանում հիմնականում օգտագործվել է Լակեդեմոն անվանումը։

Սպարտա Քաղաք Հին Հունաստանում, Պելոպոնես թերակղզում։ Սպարտա անվան ստուգաբանությունը տրվում է երկու կերպ։ Առաջինը կապվում է քաղաքի հիմնադիր Սպարտոնի անվան հետ, մոտ 1880 թվականին, մեր թվարկությունից առաջ։ Մյուս ստուգաբանությամբ` առաջցել է Սպարտայի անունից, որը Լակեդեմոնի կինն էր։<ref>[http://www.slideshare.net/mskh/bararan3-s-v#btnNext Աշխարհագրական և պատմական անձնանունների բառարան]</ref>

Պելոպոնեսյան և Աթենական միությունների միջև տևական պայքարը դադարել է [[մ. թ. ա. 445]] թվականին կնքված 30-ամյա հաշտությամբ։ [[Մ. թ. ա. 444]]–[[Մ. թ. ա. 429|429]] թվականներին անընդմեջ [[Աթենք]]ի առաջին ստրատեգոս է ընտրվել [[Պերիկլես]]ը, որի կառավարման տարիներն աթենական դեմոկրատիայի ծաղկման ժամանակաշրջանն է։ [[Մ. թ. ա. 431]] թվականին Աթենական և Պելոպոնեսյան միությունների միջև վերսկսվել է պատերազմը, որն ավարտվել է [[մ. թ. ա. 404]] թվականին՝ Աթենքի պարտությամբ։

Սպարտայի գերիշխանությունից հունական պոլիսների ազատվելու ձգտումը հանգեցրել է [[Կորնթոսյան պատերազմ]]ին ([[մ. թ. ա. 395]]–[[Մ. թ. ա. 387|387]])։ Պատերազմից հետո Սպարտան առժամանակ պահպանել է իր ազդեցությունը Հունաստանում, սակայն [[մ. թ. ա. 379]] թվականից, երբ [[Թեբե]]ից վտարվել է Սպարտայի կայազորը, Թեբեն [[Պելոպիդաս]]ի և [[Էպամինոնդաս]]ի ժամանակ ռազմական հաջող գործողություններ է ձեռնարկել Սպարտայի դեմ և ժամանակավորապես դարձել է Հունաստանի առաջատարը։ Պելոպոնեսյան միությունը քայքայվել է։